id | Begrip | Trefwoord: dialectopgave (plaats) | Omschrijving |
---|---|---|---|
33654 | braakliggen | onbewerkt: onbǝwɛrǝkt (Gruitrode) | Land of een akker voor een tijd, soms voor meerdere jaren, onbebouwd laten liggen. Naast de werkwoordelijke woordtypen als braken en braakliggen komen er in dit lemma ook woordtypen voor die bijvoeglijk van aard zijn. Deze hebben grammaticaal de functie van een bepaling van gesteldheid bij de werkwoorden (laten) liggen en zijn, b.v. het land ligt braak, is hard, woest en b.v. het land (voor) vogelwei laten liggen, (in de) dries laten liggen enz. [N 11, 5; N 11, 6; N 11A, 134a; N 11A, 135; N 27, 4b; L 1a-m; L 22, 13; JG 1a, 1b, 1d; S 4; Wi 43; Ale 253; monogr.] I-8 |
31545 | braam | bramen: brīǝmǝ (Gruitrode) | Rubus fruticosus L. Het bekende moeilijk te verwijderen doornige gewas in wegbermen, aan bosranden en dergelijke met tot 3 meter lange gestekelde takken, die vaak boogvormig overhangen, en zwarte (onrijp: rode) samengestelde smakelijke vruchtjes. De gewone braam bloeit van mei tot juli met witte tot roze bloempjes. Ook in cultuur om de eetbare vruchten. De vraag in de enquête van J. Goossens is gesteld vanwege de braamtakken in verband met de vervaardiging van korven. Deze worden gemaakt van strowissen en de lange taaie braamtakken die van hun doornen zijn ontdaan. [JG 1a, 1b; A 13, 5b; RND 82; monogr.] I-5 |
24501 | braambes | braamberen: bròmbiêr (Gruitrode) | braambes III-4-3 |
33295 | braambessen | braamberen: brǭmbīǝ.rǝ(n) (Gruitrode) | Als aanvulling op de vraag die in het lemma Braam is behandeld werd ook geïnformeerd naar de benamingen van de vrucht van de braamstruik. [JG 1b gedeeltelijk, 1c, 2c] I-5 |
24474 | braamstruik | bramenstruik: bremmestrok (Gruitrode) | braam (struik) [ZND 32 (1939)] III-4-3 |
20788 | braden | braden: brajen (Gruitrode), broaje (Gruitrode) | braden || vlees braden en vlees bakken [ZND 22 (1936)] III-2-3 |
18034 | braken | kotsen: [plat] kotsen (Gruitrode), overgeven: éévergève (Gruitrode), spijen: [gewoon] spieje (Gruitrode) | geef de gemeenzame woorden en uitdrukkingen voor overgeven, braken; geef aan tussen twee haakjes of ze gewoon , plat, schertsend, enz. gebruikt worden. [ZND 28 (1938)] III-1-2 |
20732 | bramenvlaai | braamberenvlaai: Syst. Frings brambīerəvlāi̯ (Gruitrode) | Bramenvla [N 16 (1962)] III-2-3 |
18114 | brandblaar | brandblaar: brandblaor (Gruitrode) | een brandblaar [ZND 45 (1946)] III-1-2 |
19860 | branden | branden: branǝ (Gruitrode), branən (Gruitrode), Ki-jk maar good ût deste doa di-jn vinger neet aan (ver)bran(d)s: let op dat je daarmee niet bedrogen uit komt Gèè köntsj doaviêr waal èè kèèrske loate branne: voor het verloop daarvan kun je wel erg dankbaar zijn branne (Gruitrode), verbranden: vǝrbranǝ (Gruitrode) | branden [ZND 01 (1922)] || Na het krabben worden nog achtergebleven haren met brandend stro of een kaars of, moderner, met een (gas)brander verwijderd. [N 28, 25; N 28, 32] II-1, III-2-1 |