| 24459 |
bunzing |
vuur:
vuur (Q203p Gulpen),
vuurder:
fuuədər (Q203p Gulpen)
|
bunzing [DC 07 (1939)], [SGV (1914)]
III-4-2
|
| 21703 |
buren (ww.?) |
nabuur:
naober (Q203p Gulpen, ...
Q203p Gulpen)
|
buurman zijn van iemand [noberen, geburen] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 22489 |
burenovertrek |
bageren:
baggeeren (Q203p Gulpen)
|
Het gebruik dat bij een verhuizing het gezin op versierde wagens naar de nieuwe woning gebracht werd. [N 88 (1982)]
III-3-2
|
| 21507 |
burgemeester |
burgemeester:
burgemeester (Q203p Gulpen, ...
Q203p Gulpen)
|
het wettelijk hoofd/de vertegenwoordiger van een gemeente [burgemeester, burger, burgmeester] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 21245 |
bus |
bus:
bus (Q203p Gulpen)
|
bus: Wij moeten ons haasten om de - te halen [DC 27 (1955)]
III-3-1
|
| 21303 |
buskruit |
buskruit:
buskroet (Q203p Gulpen),
kruit:
kroet (Q203p Gulpen),
pulver (<lat.):
polfer (Q203p Gulpen)
|
buskruit [SGV (1914)] || licht ontbrandbaar, ontplofbaar mengsel dat o.a. gebruikt wordt voor het afschieten van vuurwapens [buskruit, kruit, poeder] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 33099 |
bussel geharkte aren |
gekemds:
gǝkɛms (Q203p Gulpen)
|
De bussel aren die door het naharken of nascharren wordt bijeengebracht. Doorgaans wordt deze bussel gebonden met een band, maar in het noordelijke Truierlands wordt opgemerkt dat een dergelijke bussel los op de kar of in de stuik werd bijgestoken. Vergelijk ook de lemma''s ''bussel kort stro'' (6.1.29) en ''garve, gebonden schoof'' (4.6.4). [N 15, 38d; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
| 32933 |
bussel hooi |
bussel:
bøsǝl (Q203p Gulpen)
|
Samengebonden hoeveelheid hooi, klaar om opgeladen te worden. Het woordtype pak duidt wel op mechanische persing. De grondbetekenis van weeg is "samengedrukte massa"; de meest bekende betekenisontwikkeling is die van "witbrood". Voor de fonetische documentatie van het woorddeel øhooiŋ zie het lemma ''hooi''.' [N 14, 115c; monogr.]
I-3
|
| 33131 |
bussel kort stro |
aarbusseltje:
ǭrbø̜sǝlkǝ (Q203p Gulpen),
flodderbussel:
flodderbussel (Q203p Gulpen)
|
Wanneer men het stro bijeengebonden heeft, ligt het graan op de dorsvloer, nog vermengd met eindjes kort stro, lege aren en kaf. Men harkt dan eerst de korte eindjes stro bijeen, en stopt deze in een bussel. Hier staan de benamingen voor deze bussel stro met harksel erin bijeen. [N 14, 29 en 33; JG 1a, 1b, 1c, 2c; L 48, 34.3b; Lu 2, 34.3b; monogr.; add. uit N 14, 25 en 28]
I-4
|
| 33129 |
bussel uitgedorst stro |
bussel:
bøsǝl (Q203p Gulpen),
schoof:
šoǝf (Q203p Gulpen)
|
Wanneer het graan uit de aren is geslagen, worden de lege halmen bijeengebonden, vroeger met twee banden. Sinds de komst van de dorsmachines worden de halmen doorgaans dubbel geplooid en met één band in het midden gebonden, of tot pakken geperst. De grondbetekenis van schans is "takkebos, mutserd"; die van het du. Bürde "datgene wat gedragen wordt". Zie ook de toelichting van het lemma ''garve, gebonden schoof'' (4.6.4).' [N 14, 26; JG 1a, 1b, 2c; L 17, 16; L 22, 33b; L 48, 34.3a; Lu 2, 34.3a; R [s], 65; S 5; Wi 16 en 17; monogr.; add. uit R 3, 70 en R 14, 19 en uit het materiaal van lemma 4.6.4 waarbij is aangetekend dat het om gedorste garven gaat]
I-4
|