| 18713 |
halfhemd |
lap:
lap (L322p Haelen)
|
halfhemd, kort overhemd of los linnen borststuk dat onder de halsopeningen van het vest wordt gedragen [frontj] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 18353 |
halfhoge knoopschoen? |
knoopschoen:
knaupsjoon (L322p Haelen)
|
damesschoenen, halfhoge ~ met knopen opzij [leerskes] [N 24 (1964)]
III-1-3
|
| 32987 |
halm, stengel van de graanplant |
aar:
[aar] (L322p Haelen)
|
De graanhalm is de meestal ronde en gelede stengel van de te velde staande graanplant. Hier het algemene woord, dat veelal ook de benaming voor de gehele graanplant is. Een aantal termen (bv. spier, spit, ...) wordt niet alleen gebruikt voor de stengel van de te velde staande graanplanten, maar ook -en blijkens een niet gering aantal aar-opgaven wellicht nog meer- voor de geoogste en gedorste graanstengels, de strohalm; zie de toelichting bij het volgende lemma ''strohalm'' (1.3.2). Veelal zijn ze ook toepasselijk op de grasspriet (zie het lemma ''grasspriet'' (1.5) in aflevering I.3), enkele zelfs op de graankorrel (zie het lemma ''graankorrel'' (2.6) in deze aflevering). Voor een aantal plaatsen werd het tweelettergrepige ''spieren'' als enkelvoud opgegeven. Zie afbeelding 2, a. [N P, 4b; JG 1a, 1b; L 1, a-m; S 12; Wi 13; monogr.]
I-4
|
| 17627 |
hals |
hals:
hals (L322p Haelen, ...
L322p Haelen)
|
hals [DC 01 (1931)]
III-1-1
|
| 18236 |
halssnoer |
snoer:
sjnoer (L322p Haelen)
|
aan een snoer geregen kralen, parels, enz. als halssieraad [toer, snoer, ketting, karkant, collier] [N 86 (1981)]
III-1-3
|
| 33927 |
halster |
capuchon:
kapǝsūn (L322p Haelen),
halster:
hēlstǝr (L322p Haelen),
hoofdstel:
høtsǝl (L322p Haelen),
stalhalchter:
štalhɛ̄lǝxtǝr (L322p Haelen)
|
Stel van leren riemen - eventueel touwen - of kettingen dat het paard om het hoofd heeft als het niet ingespannen is. Aan de halsterring wordt de lijn of ketting gehecht waarmee het paard in de stal of op de weide wordt vastgebonden of waarmee het wordt geleid. Op sommige plaatsen wordt de term halster ook gebruikt om het Hoofdstel of de Stalband aan te duiden. [JG 1a, 1b, 1c, 1d, 2b, 2c; N 13, 18a; N 5 A II, 59e add.; monogr.] || Tuig aan de kop van een os of een stier. [N 3A, 14b; monogr.]
I-10, I-11
|
| 25225 |
halve maan, eerste kwartier |
eerste kwartier:
ieërste keteer (L322p Haelen),
wassende maan:
wàssəndjə maon (L322p Haelen),
wàsəndjə maon (L322p Haelen)
|
schijngestalte van de maan: eerste kwartier, halve maan [wassende maan, wassenaar] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 25219 |
halve maan, laatste kwartier |
afgaande maan:
āafgaondjə maon (L322p Haelen),
ááfgaondjə maon (L322p Haelen),
laatste kwartier:
leste keteer (L322p Haelen)
|
schijngestalte van de maan: laatste kwartier [afnemende, donkere maan] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 21606 |
halve-centstuk |
oortje:
èùrtje (L322p Haelen)
|
halve-centstuk, een ~ [senske?] [N 21 (1963)]
III-3-1
|
| 17659 |
hand |
hand:
handj (L322p Haelen),
hantj (L322p Haelen)
|
hand [DC 01 (1931)]
III-1-1
|