| 33208 |
aardappelrooier |
opsteker:
ǫpstē̜kǝr (L286p Hamont)
|
Degene die de aardappelen uitsteekt. De regelmatige voorvoegsels aardappel- en patatte- zijn weggelaten. [N 12, 22a; monogr.]
I-5
|
| 33168 |
aardappelschil |
schil:
sxęl (L286p Hamont)
|
Het velletje van de vrucht van de aardappel. [JG 1a, 1b; monogr.]
I-5
|
| 33164 |
aardappelstruik |
bos:
bǫ.s (L286p Hamont)
|
Het geheel van de aardappelplant of aardappelbos: wortels, stengels. bladeren en bloemen. In het lemma en op de kaart is aangetekend waar zich de opvallende monoftong /u/ bevindt in struik, terwijl men een diftong of palatalisering zou verwachten; zie Stevens 1951, 249. Voor de fonetische documentatie van de typen aardappel en patat, zie het lemma Aardappel. [N 12, 5; JG 1a, 1b; A 23, 17c; Lu 1, 17c; monogr.]
I-5
|
| 33197 |
aardappelwiedhak |
aardappelhaak:
ɛ̄rǝpǝlhǭk (L286p Hamont),
handcultivator:
hāntkultǝfǭǝtǝr (L286p Hamont)
|
De hak die gebruikt wordt bij het wieden van een aardappelveld. Vaak is het hetzelfde stuk gereedschap als de aanhooghak. De zegsman van L 290 merkt op: "een door de smid omgebogen riek". Vergelijk ook het lemma Kromme Riek. Ook de mesthaak wordt voor dit doel benut; het is uitdrukkelijk opgegeven in: L 324, 378, 420, 0426, Q 39, 71, 111, 192, 198. Zie voor de fonetische documentatie het lemma Mesthaak in aflevering I.1, pag. 12. [N 12, 35; N 18, 58; monogr.]
I-5
|
| 33199 |
aardappelziekten |
krol:
krǭl (L286p Hamont),
pokken:
pǫkǝn (L286p Hamont)
|
Door de intensieve cultuur van aardappelen en omdat men de pootaardappelen won uit de oogst van eigen veld van het jaar ervoor, was de aardappelplant bijzonder vatbaar voor allerlei ziekten. Het aantal ziekten is dan ook zeer groot en het aantal opgaven voor aardappelziekten navenant. Aan de hand van de opgaven is hier de volgende indeling aangehouden: schimmel- en bacterieziekten, virusziekten en voedingsziekten, telkens, waar mogelijk met enkele onderafdelingen. De bijzonderheden worden in het corpus van het lemma gegeven. Vergelijk ook het WBD, I, aflevering 8, 1478-1480. [N 12, 8; monogr.]
I-5
|
| 33482 |
aardbei |
aardbei:
êrdbie (L286p Hamont),
aardbezie:
ārdbēzi* (L286p Hamont),
hennenbeer:
hennəbēr (L286p Hamont),
henəbēər* (L286p Hamont),
hensbeer:
hensberə (L286p Hamont)
|
[DC GV (1935) M] [ZND 19A (1936)]aardbei
I-7
|
| 20735 |
aardbeienvlaai |
aardberenvlaai:
Syst. Frings
ēͅrt˂bē(ə)rəvlōͅi̯ (L286p Hamont),
henəbē(ə)rəvlōͅi̯ (L286p Hamont),
henəbērənvlōͅi̯ (L286p Hamont),
ɛrt˂bērənvlōͅi̯ (L286p Hamont)
|
Vla met vulling van aardbeien [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 29574 |
aarden pot |
aarden pot:
ē̜rǝn pǫt (L286p Hamont),
aarden teil:
ē̜rǝn tē̜l (L286p Hamont),
stenen pot:
st ̇ī̄nǝ pǫt (L286p Hamont),
stiǝnǝ pǫt (L286p Hamont),
steneren pot:
stī̄ǝnǝrǝ pǫt (L286p Hamont)
|
Aarden pot, bleekbruin van kleur. Dorren (Valkenburgs Woordenboek) merkt op pag. 15 over de term baar op: ø̄̄Naar de grootte onderscheidt men één-, twee- en drieschildersbaren, wijl ze gemerkt zijn met één, twee of drie schildjes (reliefstempels), met een inhoud van circa 20, 30 en 40 liter.ø̄̄ De driekroonse pot was een verglaasde pot voor het inmaken van zuurkool, braadworst en bonen. De pot was gemerkt met drie kroontjes en had een inhoud van 20 tot 50 liter. Het woordtype driekronenpot duidt waarschijnlijk een vergelijkbare pot aan. Zie hiervoor ook de toelichting bij het lemma ɛstroopvatɛ in wld II.2, pag. 59.' [N 49, 103b; L 1a-m; L 32, 15a; L 32, 15b; R 3, 5; S 1; monogr.]
II-8
|
| 19509 |
aardewerk |
aarden potten:
meervoud
ēͅrdəpø̄t (L286p Hamont)
|
aardewerk (eerdegoed, gleiwerk) [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 17653 |
aars |
kont:
kǫ.nt (L286p Hamont)
|
[JG 1a, 1b; N 8, 13, 32.9 en 35]
I-9
|