e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Hasselt

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
geruite jurk ruitjeskleed: retšəsklit (Hasselt), reͅtšəsklit (Hasselt) jurk van geruite stof [ruutekeskleid] [N 24 (1964)] III-1-3
geschiedenis historie: ien histeuri vertêlle (Hasselt), iet: eͅns īt vərtēͅllə (Hasselt), vertelsertje: ə vertēͅlsərkə vertēͅle (Hasselt) Een geschiedenis vertellen [ZND 24 1937)] III-3-1
geselblok ezel: ēzǝl (Hasselt) Doorgaans werd voor het grof dorsen een ladder of iets dergelijks gebruikt. Soms construeerde men speciaal voor het grof dorsen een apartstuk gereedschap. In dit lemma staan de enkele benamingen daarvan bijeen. Bij de opgaven haspel en schoofreek werd door de zegsman een tekening toegevoegd, die hier wordt overgenomen (afbeelding 9, a en b). Bij zijn tekening noteert de zegsman van L 330 nog: "Een haspel is een houten rol, van een boomstam gemaakt, die draaide rond een as waarvan de uiteinden in een opvouwbare houten schraag waren gestoken. In de rol waren spijkers zonder kop geslagen die 3 √† 4 cm uitstaken. Als met een ''schob graan'' hierop geslagen werd, begon de rol te draaien en werden zowel graankorrels als kortstro verwijderd. Men hield dan een ''sjauf sjtreu'' over: lang en glad stro dat men gebruikte voor het maken van dakpanpoppen." [N 14, 15c; JG 1d] I-4
geslachtsgemeenschap hebben dekselen: plat  dèksele (Hasselt), franjelen: Zie Hassel Wb. s.v. :franjelen"en s.v. "franje"2a lief, klein meisje; b. lief meisje  fraaj.ndzjele (Hasselt), het doen: het douë.n (Hasselt), kajoeteren: plat  kajōēë.tere (Hasselt), knippen: plat  knippe (Hasselt), nagelen: nagelen  nèchele (Hasselt), overkomen: menne man ki.m ne mie ee.ver: mijn man komt niet meer over = heeft geen gemeenschap meer met me  ee.verkeu.me (Hasselt), rijden: rijden  rèèn (Hasselt) doen || gemeenschap hebben || gemeenschap hebben (plat) || geslachtsgemeenschap hebben (plat) || geslachtsverkeer hebben || óverkomen; gemeenschap hebben III-2-2
geslachtsorgaan van de hengst als geheel gemecht: gǝmęx (Hasselt) [JG, 1b; N 8, 36 en 37b] I-9
geslachtsrijpe koe leidvaars: lē̜vi̯ās (Hasselt) Jong rund dat oud genoeg is om gedekt te worden. [N 3A, 23] I-11
gesloten boerderijtype toe winning: tø̜̄ [winning] (Hasselt) De bouwdelen van dit boerderijtype omsluiten het erf aan alle vier de zijden; in Nederland wordt dit type wel de "Limburgse hoeve" genoemd. Voor de fonetische documentatie van de woorden tussen vierkante haken wordt verwezen naar het lemma "boerderij, algemeen"(1.1.1). Zie kaart 4, het Ten Geleide van deze aflevering en afbeelding 6. [N 4A, 4] I-6
gesloten kapelletje? kapel: kapel (Hasselt) Een kapelletje waar men niet in kan, waarin achter traliewerk een kruis of een beeld staat. [N 96A (1989)] III-3-3
gesneden haan kapuin: kapoǝ.n (Hasselt), kapūǝ.n (Hasselt), kǝpuǝn (Hasselt) [N 19, 60a; monogr.] I-12
gesneden mannelijk schaap hamel: hā.mǝl (Hasselt), hāmǝl (Hasselt) [N 19, 65a; JG 1a, 1b, 1c, 2c; AGV m 3; A 2, 46; A 4, 22a; R 3, 24; N 77, add.; L 39, 44; L 20, 22a; L 5, 30b; Wi 12; monogr.] I-12