| 33798 |
bovenbeen |
voorarm:
vē.r.rǝm (Q002p Hasselt)
|
Zie afbeelding 2.21. [N 8, 32.3]
I-9
|
| 17639 |
bovendeel van de rug |
knoken (mv.):
kneuk (Q002p Hasselt),
knøk (Q002p Hasselt),
op pa zène kneuk zitte (Q002p Hasselt),
nek:
nak (Q002p Hasselt),
rug:
rek (Q002p Hasselt),
schoft:
schoft (Q002p Hasselt),
strang:
straŋk (Q002p Hasselt)
|
rug: bovendeel van de rug [mars, hot] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 33449 |
bovendeur |
bovenste:
bø̄vǝstǝ (Q002p Hasselt)
|
Het bovenste deel van een gehalveerde poortvleugel, dienend om in geopende stand licht en lucht in de stal te laten. Het bovenste deel van een gehalveerde poortvleugel is meestal kleiner dan het onderste en wordt niet zo vaak gebruikt, d.w.z. alleen als men met bijv. een paard door de poort wil. Sommige benamingen wijzen dan ook op het voorkomen ervan bij paardestallen. Zie ook afbeelding 18.d bij het lemma "poort" (4.1.1). [N 4A, 37b en 42c]
I-6
|
| 30325 |
bovenlicht |
overlicht:
øvǝrlix (Q002p Hasselt),
ēvǝrlex (Q002p Hasselt),
ōvǝrlex (Q002p Hasselt)
|
Zie kaart. Met de term 'bovenlicht' kan zowel een vast raam boven een (voor)deur als het al dan niet naar binnen openklappend bovenste deel van een raam worden bedoeld. De woordtypen 'waaier', 'waai', 'spinnekop', 'deurlicht' en 'deurvenster' duiden specifiek een vast raam boven een deur aan. [S 4; L 1 a-m; L 22, 10; L B1, 170; N 55, 54a; A 46, 10a, add.; A 46, 10c; A 49, 10; monogr.]
II-9
|
| 17618 |
bovenlip |
bovenlip:
b"vəlep (Q002p Hasselt),
bø.vəlip (Q002p Hasselt),
bøvəlep (Q002p Hasselt)
|
bovenlip [N 10b (1961)]
III-1-1
|
| 25076 |
bovenmate, hevig, zeer |
braa:
opm.: de betekenis ligt tussen "zeer, erg"en "tamelijk"en kan gunstig of ongunstig zijn.
braa (Q002p Hasselt),
fel:
(bijwoord).
fè.l (Q002p Hasselt),
ferm:
(bijwoord).
ferrem (Q002p Hasselt),
grillig:
(bijwoord).
grellig (Q002p Hasselt),
heel:
(h)īēl (Q002p Hasselt),
hīl (Q002p Hasselt),
na:
opm.: altijd na zoe (zo) en vaak gevolgd door een gevolgzin met dat.
naa (Q002p Hasselt),
zeer:
opm.: alleen in a.l te ziër, bijv.: "da vejel iech mar a.l te ziër": dat voel ik maar al te zeer.
ziër (Q002p Hasselt)
|
buitengewoon, in hoge mate || erg, hevig || heel (graadwoord) [ZND m]
III-4-4
|
| 32617 |
bovensluiting van de houten gierton |
bom:
bum (Q002p Hasselt)
|
De vulopening van de oude houten gierton werd afgesloten met een deksel of een stop. Als stop diende ook wel een bezem, al dan niet met zakkenstof omwikkeld (L 359, 362, 365, 371), een stuk hout (L 265b), een biet (Q 90), een strowis (Q 89, 194, 240), een prop van lompen (Q 84) of van een oude zak gemaakt (L 192a, 265b). Vaak sloot men de vulopening af door er een oude zak overheen te leggen (L 209, 216, 246, 292, 362, 369, 418, P 175, 179, 195, 223, 224, Q 89, 159, 179, 194) of door de trechter op de ton te laten staan (P 49) en daar iets in te leggen (L 216) of er een zak overheen te spreiden (L 366, P 219, Q 174, 175, 178, 188). Om morsen te voorkomen wikkelde men om de stop een stuk zak (P 188, Q 181, 191, 192), een lomp (Q 116) of een strowis (Q 192). Een groot aantal van de hieronder volgende termen treft men ook in het volgende lemma aan. Het zijn vaak benamingen voor (een van beide) stoppen van een houten ton in het algemeen. [JG 1a + 1b; N 11A, 53d; monogr.]
I-1
|
| 33942 |
bovenstangen |
ogen van de stang:
ūgǝ van ǝ staŋ (Q002p Hasselt)
|
De beide naar boven stekende ijzeren delen van het onder lemma Onderstangen genoemde bit. [N 13, 49]
I-10
|
| 33439 |
bovenste balken van de schelf |
schelf(t)houter:
sxɛlǝfǭtǝr (Q002p Hasselt)
|
De bovenste balken van een schelf zijn ruwe, onbewerkte balkjes of stammetjes die dwars op de onderste balken van de schelf rusten en los naast elkaar worden gelegd. Vaak zijn het ook takken of latten. In elk geval is dit hout dunner dan dat van de onderste balken. Vaak wordt er geen onderscheid gemaakt tussen de onderste en de bovenste laag en stemmen de benamingen overeen. Ook komt het voor dat de bovenste laag niet of slechts uit roeden bestaat. Zie ook het lemma "onderste balken van de schelf" (3.4.2). Zie ook afbeelding 16.b bij het lemma "hooizolder, koestalzolder, schelf" (3.4.1). [N 4, 69; N 4A, 13b]
I-6
|
| 31711 |
bovenste handvat |
(bovenste, bovelste, lange, grote, achterste) kruk:
kręk (Q002p Hasselt)
|
Het bovenste handvat van de steel van de zeis, dat in de linkerhand wordt gehouden. Doorgaans is dit het lange T-vormige handvat, zoals beschreven in de algemene toelichting van deze paragraaf en in de toelichting bij het lemma ''steel van de zeis''; daar zijn ook de opgaven opgenomen waar het bovenste handvat kort en recht is of waar dit bovenste handvat ontbreekt (model B). Om de varianten van de substantiva onder één woordtype bijeen te houden en een vergelijking met de opgaven voor het onderste handvat te vergemakkelijken, zijn de adjectiva (bovenste, lange, grote, enz.) als facultatief in het hoofdwoordtype opgenomen. Zie afbeelding 4, A1 en B1.' [N 18, 67b; N C, 3b1; JG 1a, 1b, 2c; monogr.]
I-3
|