| 17870 |
slaan |
houwen:
how dich um gən oeəre (Q113p Heerlen),
slaan:
bōŋk ɛn blaouw gəsjlāgə (Q113p Heerlen),
schloaë (Q113p Heerlen, ...
Q113p Heerlen),
schloowe dich um gen oere (Q113p Heerlen),
sjloa (Q113p Heerlen),
sjloa(n) dich um gen oeëre (Q113p Heerlen),
šlōāə (Q113p Heerlen)
|
bont en blauw geslagen [RND] || ik sla je (met de potlepel) om je oren [DC 03 (1934)] || slaan [DC 02 (1932)], [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 33028 |
slaan met de zicht |
slag:
šlāx (Q113p Heerlen)
|
De slaande beweging maken met de zicht. Zeer vaak werd voor deze vraag dezelfde opgave gegeven als voor de algemene vraag "maaien met de zicht". Hier zijn alleen de opgaven opgenomen die niet identiek zijn met de vragen "inkappen" of algemeen "maaien met de zicht". Zie ook de toelichting bij het vorige lemma ''maaien met de zicht'' (4.2.1). [N 15, 16f; monogr.]
I-4
|
| 17744 |
slaap |
slaap:
sjlòəp (Q113p Heerlen)
|
Slaap: de behoefte aan volkomen rust van de zintuigen en het bewust zijn (slaap, vaak). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 18596 |
slaapmuts |
slaapmuts:
schloapmutsch (Q113p Heerlen),
Afb. 35.
schloapmutsch (Q113p Heerlen),
sokkenzomer:
[2e el. < zeume, zomen (p. 471)?, rk]
zökkezeumer (Q113p Heerlen)
|
muts, witte ~; inventarisatie overige soorten; betekenis/uitspraak [N 25 (1964)] || slaapmuts || slaapmuts [pietermöts [N 25 (1964)]
III-1-3
|
| 20303 |
slabbetje, spuugdoekje |
zeverlapje:
zeeverlepke (Q113p Heerlen)
|
slabje, morsdoekje voor kinderen [slabbertje, slabberlepke, zeiverlepke, slepke, bavet(sje) [N 25 (1964)]
III-2-2
|
| 25419 |
slachtbijl |
bijl:
bējǝlǝ (Q113p Heerlen)
|
Een bijl die gebruikt wordt voor het verwijderen van de runderhorens, runderkop, runderhoeven en runderpoten. Voor de mes-opgaven wat betreft het voorwerp waarmee men voornoemde handelingen verricht, zie men het lemma ''mes''. Zie afb. 9. [N 28, 43; N 28, 45; N 28, 47; N 28, 49; monogr.]
II-1
|
| 25407 |
slachtbrug |
schraag:
šrāx (Q113p Heerlen)
|
De houten brug waarin het rund verder ver-werkt wordt. Vaak is dit een constructie van twee lange balken die - met inachtneming van enige onderlinge tussenruimte - door twee dwarsbalken zijn verbonden. In de zo tot stand gekomen rechthoekige ruimte past de rug van het dier: opzij vallen is door de steunende werking van de balken niet mogelijk. Ook andere middelen worden wel gebruikt om dit te bereiken: Zie afb. 7. [N 28, 39; monogr.]
II-1
|
| 25342 |
slachten |
slachten:
šlaxtǝ (Q113p Heerlen)
|
Doden van vee met de bedoeling het als voedsel te gebruiken. Wat het woordtype "dooddoen" betreft, merken verschillende informanten (in K 353, P 50, P 177, P 179, P 180, P 185) op, dat het verouderd is. [JG 1a + 1b + 2c: R 14, 231 add.; S 33; monogr.]
II-1
|
| 25426 |
slachthout |
spreits:
špręjts (Q113p Heerlen)
|
Het stuk hout waaraan het geslachte dier ter verdere verwerking wordt opgehangen. De semantische overeenkomst met "spanhout" is vrij groot, omdat het spanhout en het slachthout tegelijk de functie kunnen hebben het "dichtklappen" van het dier te voorkomen. Toch zijn beide begrippen in twee aparte lemmata verwerkt. Zie ook het lemma ''spanhout''. [N 28, 64; N 28, 66; N 5aII, 62b]
II-1
|
| 17871 |
slag |
konkel:
kònkel (Q113p Heerlen),
slag:
schlaag (Q113p Heerlen, ...
Q113p Heerlen),
schläg (Q113p Heerlen),
sjláách (Q113p Heerlen),
sneuker:
sjnöker (Q113p Heerlen),
veeg:
vêêch (Q113p Heerlen),
wats:
watsch (Q113p Heerlen)
|
Klap. Hij gaf me een klap op mijn schouders. [DC 17 (1949)] || muilpeer, slag op de kaak [SGV (1914)] || slag, klap, stomp [SGV (1914)] || Slag, klap: een slaande beweging met het doel om te treffen (gleer, smijt, klets, wiks, batter, bats, veeg, ketter, maai). [N 84 (1981)] || slagen (mv) [SGV (1914)]
III-1-2
|