| 17898 |
trekken |
rijten:
riete (Q113p Heerlen),
rīētə (Q113p Heerlen),
trekken:
trekke (Q113p Heerlen),
trékkə (Q113p Heerlen),
trɛkǝ (Q113p Heerlen)
|
Te nauw zijn van een kledingstuk of een onderdeel daarvan. [N 62, 26b] || trekken [SGV (1914)] || Trekken: een kracht op iets uitoefenen om het te doen bewegen in de richting naar zich toe (trekken, tij(g)en). [N 84 (1981)]
II-7, III-1-2
|
| 21580 |
trekken en talmen |
aftroggelen:
aaftroggélé (Q113p Heerlen),
afzetten:
aafzette (Q113p Heerlen)
|
Trekken en talmen bij de verkoop, n.l. om zoveel mogelijk geld te krijgen [mulken?] [N 21 (1963)]
III-3-1
|
| 30690 |
trekrei |
biezenlat:
bizǝlat (Q113p Heerlen),
treklat:
tręklat (Q113p Heerlen)
|
Lat die wordt gebruikt om er rechte lijnen of biezen langs te trekken. [N 67, 62; div.]
II-9
|
| 34589 |
trekschei |
trekschei:
trɛkšēi̯ (Q113p Heerlen)
|
De eerste van de verbindingscheien tussen de berries. Aan de uitstekende delen schei werden vaak de trekkettingen of de strengen vastgemaakt met behulp van platte, gebogen ijzers. Zie ook het lemma uitstekende delen van de trekschei en in WLD I.10, het lemma strengen. Zowel het feit dat er opgaven in het meervoud voorkomen als de opmerking van de correspondent uit Q 111 wijzen erop dat ook de tweede schei als trekschei gebruikt wordt: "het vastmaken van de strengen is hier gebruikelijk aan het tweede balkje indien licht geladen, anders aan het eerste balkje". Opmerking bij de kaart: er zijn vier benamingen die op het eerste zicht samenstellingen zijn van de plaatselijke benaming voor "streng" (hacht, kling, klink en trek). De verspreiding van "trekschei" stemt echter hoegenaamd niet overeen met de verspreiding van trek voor "streng", wat doet besluiten dat het hier om een samenstelling met een deverbativum van het werkwoord trekken gaat (vgl. hiervoor kaart 16 van wld I.10). [N 17, 25a; N G, 58b; JG 1a; JG 1b]
I-13
|
| 18822 |
treuren |
kwellen:
kwêelə (Q113p Heerlen),
treuren:
trōērə (Q113p Heerlen)
|
verdrietig zijn [pratten, kwelen, wringen, treuren] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 19362 |
treuzelaar |
drentelaar:
treuzelaar
träntelär (Q113p Heerlen),
sleephout:
sjlēēphōōt (Q113p Heerlen),
treuzelaar:
treuzeleer (Q113p Heerlen),
treuzəleer (Q113p Heerlen),
treuzelaar
trüzelär (Q113p Heerlen),
zauwelaar:
zouwəleer (Q113p Heerlen, ...
Q113p Heerlen),
zemel:
zieëmel (Q113p Heerlen)
|
iemand die langzaam werkt, niet vooruit kan met zijn werk [treuzel, treuzelkous, treuzelaar] [N 85 (1981)] || iemand die zeer langzaam is in zijn verrichtingen [erwtenteller] [N 85 (1981)] || treuzelaar || treuzelen [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 18934 |
treuzelen |
drentelaar:
treuzelaar
träntelär (Q113p Heerlen),
klommelen:
klŏĕmələ (Q113p Heerlen),
sukkelen:
sŭŭGGələ (Q113p Heerlen),
treuzelen:
treuzele (Q113p Heerlen)
|
met zijn handelingen niet opschieten [nerelen, toetelen, kloetelen, knutselen, sukkelen] [N 85 (1981)] || treuzelen [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 28808 |
tricot |
tricot:
triko (Q113p Heerlen)
|
Machinaal gebreide stof voor kousen, onderbroeken, borstrokken, lijfjes enz. gebruikt (Van Dale, pag. 2986). [N 62, 88; N 62, 75c; MW]
II-7
|
| 25051 |
troebel, vuil (water) |
gemoerd:
gəmōērt (Q113p Heerlen),
(van müre troebel make).
gemuurd (Q113p Heerlen),
smerig:
sjmîêrich (Q113p Heerlen),
troebel:
trŏĕbbəl (Q113p Heerlen),
vies:
vīēs (Q113p Heerlen)
|
onzuiver, drabbig van vloeistoffen gezegd [vuil, troebel, smerig, gemuurd, murig] [N 91 (1982)] || troebel [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 33892 |
troebele ogen |
troebel:
trubǝl (Q113p Heerlen)
|
[N 8, 94g]
I-9
|