| 33733 |
afrastering van wei |
afrastering:
afrāstǝreŋ (L165p Heijen),
gelint:
gǝlent (L165p Heijen)
|
Kunstmatige omheining, doorgaans een afrastering van met draad verbonden palen. [N 14, 62; S 11; Gwn 16, 11; A 25, 8; N 11, 8 add.; monogr.]
I-8
|
| 31341 |
afschrijflat, rij |
rij:
rēj (L165p Heijen)
|
IJzeren of stalen lat waarlangs men rechte lijnen aftekent op het plaatmateriaal. De stalen rij wordt ook gebruikt voor het controleren van de vlakheid van materialen. Zie ook afb. 73. [N 33, 263; N 64, 84; N 66, 3]
II-11
|
| 31344 |
aftekenmal |
leest:
lē̜st (L165p Heijen),
mal:
mal (L165p Heijen)
|
Het model waarmee de delen op het plaatijzer worden afgetekend die er later moeten worden uitgekapt. Een aftekenmal wordt gemaakt wanneer er veel stukken van gelijke vorm moeten worden vervaardigd. [N 33, 249]
II-11
|
| 19701 |
afwas |
opwas:
opwas (L165p Heijen),
schotelwas:
sxotəlwas (L165p Heijen)
|
afwas
III-2-1
|
| 19580 |
afwassen |
opwassen:
opwasə (L165p Heijen),
spoelen:
spylə (L165p Heijen)
|
afwassen || spoelen, afwassen
III-2-1
|
| 19529 |
afwasteil, afwasbak |
spoelbak:
spylbak (L165p Heijen)
|
afwasbak
III-2-1
|
| 19655 |
afwaswater |
schotelenwater:
sxotələwōͅtər (L165p Heijen),
schotelwater:
sxotəlwōͅtər (L165p Heijen)
|
afwaswater
III-2-1
|
| 33645 |
akker |
akker:
akǝr (L165p Heijen),
veld:
vē̜lt (L165p Heijen)
|
Met het begrip ɛakkerɛ wordt in dit lemma bedoeld een bepaald begrensd stuk akkerland of bouwland. Veel respondenten uit Belgisch Limburg beschouwen perceel als een notariswoord. De woordtypen tarweland, haverland, bietenland, korenveld en koren duiden op een stuk land waarop een bepaald gewas wordt verbouwd.' [N 27, 2a; N 11, 1b; A 11, 4; A 3, 40; JG 1a, 1b, 1d; L 37, 11b; L 19b, 1a; Vld.; monogr.]
I-8
|
| 24866 |
akkerdistel, distel |
dissel:
diesel (L165p Heijen)
|
distel
III-4-3
|
| 32837 |
akkersleep, weidesleep |
sleep:
slē̜i̯p (L165p Heijen)
|
Het toestel of werktuig waarmee men de akker en/of de weide sleept. Behalve de sleeptypen die door de afb. 89 t/m 95 worden voorgesteld, werd ook de omgekeerde eg als sleep gebruikt. Zo nodig verzwaarde men die met graszoden, een zak aarde of iets dergelijks. Vaak werd de sleepeg voorzien van berkenrijs, doorn- of braamtakken of prikkeldraad. Men kon deze tussen de egbalken door vlechten, onder de eg vastbinden of achter aan de eg bevestigen. Zulk een sleep gebruikte men vooral om pas gezaaid spurrie-, klaver-en graszaad slepend in de grond te brengen. Soms werd er ook een tarwe- of een aardappelveld mee bewerkt. De omgekeerde eg kon - al dan niet voorzien van rijshout e.d. - ook als weidesleep dienen, voor het slechten van molshopen, het fijner uitsmeren van verspreide mest en ter bestrijding van mosvorming. Men sleepte de akker of de weide soms ook wel met een grote bos berken- of andere takken, die men van voren bijeenbond of - gespreid - tussen twee balken klemde. Voor het ''sleep''-gedeelte van varianten verderop in het lemma zie men het simplex sleep aan het begin. In het lemma ''eg'' vindt men de waarde van het woord(deel ''eg'' resp. ''eg'' verklaard. [JG 1a+ 1b+ 1c+ 1d; N 11, 85; N 11A, 179 + 181b + c; N 14, 81; N 18, 22; N 27, 1a add.; N J, 10; N P, 17 + 18; N Q, 17; A 13, 16b; A 40, 10a + b; div.; monogr.]
I-2
|