| 28445 |
bijenvolk |
volk:
vǫlk (L330p Herten)
|
Bijenkolonie of bijenstaat. Een bij, zowel de koningin als de werkbij als de dar, leeft uitsluitend in en voor een gemeenschap, ook wel het bijenvolk genoemd. Het aantal volwassen bijen dat een volk uitmaakt, schommelt tussen 20.000 en 80.000. Hierbij zijn de jonge bijen niet inbegrepen. [N 63, 29e; Ge 37, 6; monogr.]
II-6
|
| 33088 |
bijgooier |
bijgooier:
bigōi̯ǝr (L330p Herten),
bijsmijter:
bīšmītǝr (L330p Herten)
|
De bijgooier is de tussenpersoon tussen de afsteker van de wagen en de tasser in de schuur. Zie de toelichtingen bij de lemma''s ''graan stapelen in de schuur'' (5.1.11) en ''afsteker'' (5.1.12). [N 15, 50; monogr.]
I-4
|
| 25440 |
bijl waarmee men het slachtvee klooft |
hiep:
hiǝp (L330p Herten)
|
Zie ook het lemma ''slachtbijl''. [N 28, 90; monogr.]
II-1
|
| 25460 |
bijl waarmee men het vlees in kleine stukjes hakt |
hakmes:
hakmɛts (L330p Herten),
heep:
hī.p (L330p Herten)
|
Bedoeld zijn de kleine stukjes die in de worst worden verwerkt etc. De mes-opgaven binnen dit lemma duiden op een soort hakmes. [N 28, 115; N 28, 49]
II-1
|
| 31790 |
bijten van de zaag |
fijn snijden:
fęjn šnīǝ (L330p Herten),
goed lopen:
gōt lǫwpǝ (L330p Herten)
|
Het soepel door het hout gaan van de zaag. [N 53, 28d-e]
II-12
|
| 29948 |
bikbijltje |
kaphamel:
kaphāmǝl (L330p Herten)
|
Tweesnijdend bijltje met kort handvat om oude stenen schoon te kappen. Zie ook afb. 9. Het verwijderen van oude specieresten van metselstenen werd in Q 116 'afbikken' ('āf˱bekǝ') genoemd. [N 30, 15c]
II-9
|
| 17652 |
bil |
bats:
bats (L330p Herten)
|
Zie afbeelding 2.38. [JG 1b, 1c; N 8, 32.3, 32.9, 32.10 en 32.11]
I-9
|
| 34086 |
billen |
batsen:
batsǝ (L330p Herten)
|
Het achterwerk van de koe. [N 3A, 112]
I-11
|
| 29408 |
binder |
binder:
benjǝr/benjǝrsǝ (L330p Herten)
|
Degene die achter de maaier of aflegger aankomt en die de door hem gemaakte geleggen tot schoven bindt. Vergelijk ook het lemma ''aflegger'' (4.4.4). Soms is door de zegsman de opgave van de mannelijke vorm aangevuld met de aanduiding van de vaak voorkomende vrouwelijke vorm; waar deze afleiding onregelmatig is, is deze hier ook aangegeven. [N 15, 15c en 26; monogr.]
I-4
|
| 34306 |
binnenbeer |
binnenbeer:
benǝbīr (L330p Herten)
|
Mannelijk varken dat door geslachtelijke afwijking niet als zodanig herkenbaar is. Men noemt een varken een binnenbeer, als het slecht gesneden is of als men het moeilijk kan castreren. Doorgaans is het een mannelijk varken waarbij de teelballen niet zijn ingedaald. [N 19, 10; JG 1a, 1b, 1d; L 37, 49e; monogr.; N 76, 10 add.]
I-12
|