| 17847 |
hotsen |
hobbelen:
hoebele (Q039p Hoensbroek)
|
zachtjes schokken in of op een voertuig op een hobbelige weg (botteren, bottelen) [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 17812 |
houden |
houden:
hautə (Q039p Hoensbroek)
|
houden [ZND A1 (1940sq)]
III-1-2
|
| 21459 |
houden van |
houden van:
ik hald vuul van ⁄m (Q039p Hoensbroek)
|
liefde voelen voor iemand [fiel zijn met, veel houden van, veel afhouden] [N 85 (1981)]
III-3-1
|
| 22183 |
houtduif |
houtduif:
hootdōēf (Q039p Hoensbroek)
|
houtduif (41 grootste en bekendste van het stel; wit aan nek en vleugels; broedt overal in bossen en tegenwoordig ook in dorp en stad; vaak in grote troepen [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 32906 |
houten gaffel, schudgaffel |
keervork:
kīrvurǝk (Q039p Hoensbroek),
opschudder:
ǫpšø̜dǝr (Q039p Hoensbroek),
schudgaffel:
šøt˲gafǝl (Q039p Hoensbroek)
|
Houten gaffel met twee lange en enigszins gebogen tanden en een korte steel, doorgaans uit een gevorkte tak gesneden; gebruikt om het hooi te spreiden en te keren, maar ook voor andere doeleinden zoals het opschudden van de graanhalmen bij het dorsen met de vlegel, of het strooien van strooisel en voeder voor de dieren in de stal. Zie afbeelding 10, a. Hoewel in het algemeen de term riek een stuk gereedschap aanduidt met méér dan twee tanden, heeft het woord oorspronkelijk en nog in sommige dialecten ook wel de betekenis van een tweetandige vork, met name dan de vork waarmee het hooi wordt opgestoken (zie het lemma ''oogstgaffel''); de opgaven in dit lemma zijn alle dubbelopgaven, naast gaffel of vork. Buiten Haspengouw en het gebied rond Lommel duidt de combinatie van een lange klinker en de letter f in de varianten van het type gaffel wel op een contaminatie van gaffel en gavel; ze staan telkens aan het slot van de varianten onder het type gaffel bijeen. Voor de fonetische documentatie van het woorddeel (hooi) zie het lemma ''hooi''.' [N 18, 30; A 28, 6; L 16, 18c; L B2, 243; Lu 6, 6; Av 1, III, 5e; monogr.]
I-3
|
| 25369 |
houten hamer waarmee men het slachtvee verdooft |
knots:
knots (Q039p Hoensbroek)
|
Uit verschillende toelichtingen bij de opgaven valt op te maken dat deze hamer voornamelijk bij de varkensslacht in gebruik is. Op de hamer zit soms een ijzeren pinnetje dat door de schedel van het dier wordt gedreven om zo de hersenen te beschadigen. Niet voor alle woordtypen kan de garantie gegeven worden dat ze een "houten hamer" aanduiden. [N 28, 5a; N 28,10c; monogr.]
II-1
|
| 19552 |
houten lepel |
houten lepel:
hote lēēëpel (Q039p Hoensbroek),
roerlepel:
reurlēēëpel (Q039p Hoensbroek)
|
lepel, houten ~; inventarisatie benamingen (boterspaan); betekenis/uitspraak [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 18355 |
houten sandaal |
sandaal:
sandaal (Q039p Hoensbroek),
trip:
WNT: trip (I), 1) Houten zool met een riempje over de wreef 2) Lage klomp [...] 6) (Barg.) Schoen.
triep (Q039p Hoensbroek),
trippe (Q039p Hoensbroek)
|
sandaal-achtig voetbekleedsel bestaande uit een houten zool en enkele riempjes over de voet [triep, klepper] [N 24 (1964)]
III-1-3
|
| 25356 |
houten schede |
schede:
šej (Q039p Hoensbroek)
|
Zie de toelichting bij het lemma ''leren schede''. Een eventuele toevoeging ''houten'' wordt niet fonetisch gedocumenteerd. [N 28, 121a; N 28, 121b; monogr.]
II-1
|
| 34367 |
houten stamper |
brij-ijzer:
brii̯īǝzǝr (Q039p Hoensbroek),
brijselskuil:
brisǝlskȳl (Q039p Hoensbroek),
stamper:
štampǝr (Q039p Hoensbroek)
|
Houten stamper om aardappelen voor de varkens mee tot puree te stampen. [N 18, 133; N 18, 134; S 20, add.; monogr.]
I-12
|