| 18688 |
dikke want |
moffel:
mufələ (Q077p Hoeselt)
|
wanten, dikke ~, gemaakt van grove (wollen) stof [pieje, piejhesje] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 18684 |
dikke wollen sjaal |
wintersjerp:
wentəršerəp (Q077p Hoeselt)
|
das, dikke wollen (winter)~ [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 18266 |
dikke, warme mantel |
caban (fr.):
kabo (Q077p Hoeselt)
|
damesmantel, warme ~ [windvanger, kabang] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 24899 |
dinsdag |
dinsdag:
deezech (Q077p Hoeselt)
|
de derde dag van de week, dinsdag [destag, dijsdag, dijnsdag, diessendag] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 22481 |
dinsdag voor aswoensdag |
vette dinsdag:
vèttën dézëg (Q077p Hoeselt)
|
de naam voor de dinsdag vóór aswoensdag [carnavalsdinsdag] [N 112 (2006)]
III-3-2
|
| 18601 |
directoire |
broek:
bruk (Q077p Hoeselt)
|
directoire, damesbroek met elastiek in de pijpezoom [sjans-, sjemieboks] [N 25 (1964)]
III-1-3
|
| 22665 |
dirigent |
directeur:
dereͅktø͂ͅr (Q077p Hoeselt),
dirigent:
dirrëzjent (Q077p Hoeselt)
|
de leider van een orkest of koor [dirigent, muziekmeester] [N 112 (2006)] || De leider van een orkest of koor [dirigent, muziekmeester]. [N 90 (1982)]
III-3-2
|
| 23565 |
dirigent van het zangkoor |
directeur (fr.):
direktör (Q077p Hoeselt),
dirigent (<du.):
dirrəgent (Q077p Hoeselt)
|
De dirigent, de leider van het zangkoor. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 31706 |
dissel |
dissel:
desǝl (Q077p Hoeselt),
disselboom:
di.sǝlbō.m (Q077p Hoeselt)
|
Een (korte of lange) boom of balk die aan het voorste asblok van de driewielige kar, de boomwagen of de wagen bevestigd is. De bespanning van de paarden wordt aan deze balk bevestigd. Naargelang de lengte onderscheidt men de korte of kromme dissel (meestal te vinden bij de driewielige kar en de boomwagen), waaraan ten hoogste twee paarden ingespannen konden worden en de lange dissel (meestal te vinden bij de wagen), waaraan twee of meer paarden ingespannen konden worden. De woordtypen die via een attribuut één van deze twee disseltypen aanduiden zijn samengebracht op het einde van het lemma. [N 17, 44a + 50b; N G, 70i-j; JG 1b; JG 1c; JG 1d; JG 2b; A 27, 19 + 21 + 22a; Lu 5, 19 + 21 + 22a; Wi 15; R 3, 93; L 33, 32; monogr.]
I-13
|
| 32860 |
distel |
dissel:
desǝl (Q077p Hoeselt),
disselen:
di.sǝlǝ (Q077p Hoeselt)
|
De distel (velddistel of akkerdistel, Cirsium arvense) is een hardnekkig onkruid dat zowel in de wei als in de akker bestreden moet worden. De plant heeft sterke, tot diep in de grond vertakte wortels, lange, tot 150 cm hoge stengels die, evenals de lancetvormige bladen, met stekels bezet zijn; de bloemen zijn rood-lila van kleur. De velddistel moet niet verward worden met de melkdistel (Sonchus oleraceus) die wordt geplukt, en soms gekweekt, als konijnevoer. Deze plant zal behandeld worden in de aflevering over het kleinvee. Hier worden eerst de enkelvoudsvormen gegeven: de antwoorden op de vraag naar de naam van de plant. Vervolgens worden ook de meervoudsvormen vermeld; in de woordenschat van de boer zal het begrip immers voornamelijk in het meervoud voorkomen: "die wei staat vol met distels", "distels uitsteken", enz. Zie afbeelding 2. [voor de opgaven in enkelvoud: N 92, 100; L 1 a-m; L 23, 12a; voor de opgaven in meervoud: JG 1b]
I-3
|