| 18916 |
gedwee |
gewillig:
NB. Mar.: waarom gewillig (= bereidwillig =doet het gráág!) en gedwee gesplitst?: waarom dit bij gedwee??
en gewillig kind (L414p Houthalen),
ə gəwøləg keͅint (L414p Houthalen),
ook materiaal 23, 69; znd 35, 49
gewillig (L414p Houthalen),
gəwøləg (L414p Houthalen)
|
Een gewillig (gedwee) kind. [ZND 35 (1941)] || gedwee [ZND 01 (1922)]
III-1-4
|
| 18098 |
geelzucht |
geel verf:
giēͅəl verf (L414p Houthalen),
geelzucht:
gèèl zucht (L414p Houthalen)
|
de geelzucht (ziekte waarbij de huid en ook het wit van de ogen geel wordt) [ZND 35 (1941)]
III-1-2
|
| 21586 |
geen ... waard |
geen cent waard:
gien cent wierd (L414p Houthalen),
geen strang waard:
gien strang wieerd (L414p Houthalen)
|
Hoe zegt men van iets dat geen waarde heeft? (dat is geen ... waard). [ZND 28 (1938)]
III-3-1
|
| 19280 |
geen rust hebben |
niet op zijn gemak zijn:
hie es nie op zij gemaak (L414p Houthalen)
|
hij heeft geen rust [ZND 42 (1943)]
III-1-4
|
| 29054 |
geer |
spie/spij:
spęj (L414p Houthalen)
|
Een naar boven spits uitlopende lap of strook waarmee men een kledingstuk van onderen verwijdt. [N 62, 11a; L 1a-m; L 23, 71; Gi 1.IV, 17; S 10; monogr.]
II-7
|
| 32746 |
geerakker |
geer:
gī(ǝ)r (L414p Houthalen),
kortvoren:
kǫrt˲vōrǝ (L414p Houthalen)
|
Onder een geerakker wordt hier verstaan dat deel van een akker dat gerend geploegd moet worden als de akker niet de vorm van een rechthoek of een parallellogram heeft. De benaming voor dit onderdeel is niet zelden ook op de gerende akker in zijn geheel toepasselijk. Opgaven die duidelijk de (geometrische) vorm of een scherpe hoek van een akker bleken te betreffen, zijn in dit lemma echter niet opgenomen. Zie verder ook het volgende lemma. [N 11, 4b + 64; N 11A, 127 + 137f + 137g; N P, 1; A 33, 9 add.; A 33, 10; JG 1a + 1b; JG 2b-4, 7; monogr.]
I-1
|
| 17834 |
geeuwen |
gapen:
gāpən (L414p Houthalen, ...
L414p Houthalen)
|
gapen [N 10 (1961)] || geeuwen (als men slaperig is) [ZND 34 (1940)]
III-1-2
|
| 20796 |
geeuwhonger |
geerhonger:
girhoŋər (L414p Houthalen)
|
geeuwhonger (ziekelijke honger) [ZND B1 (1940sq)]
III-2-3
|
| 30776 |
gegolfd glas |
brobbelglas:
brǫbǝlgloas (L414p Houthalen)
|
Gegoten of geperst ondoorzichtig vensterglas met evenwijdig lopende ribben dat wordt gebruikt voor dakbedekking, deurpanelen, etc. [N 67, 89e]
II-9
|
| 33705 |
gegraven waterloop |
gracht:
graxt (L414p Houthalen),
heulte:
hø̄lt (L414p Houthalen),
zouw:
zǫu̯w (L414p Houthalen)
|
In het algemeen is in dit lemma sprake van een gegraven waterloop als afscheiding of om overtollig water af te voeren of om te bewateren. In dialectenquêtes zijn er veel vragen gesteld naar de benamingen voor een sloot, graaf of gracht. In de antwoorden bleek veel overlap te zitten. Het gaat hier om waterlopen die verschillend van breedte kunnen zijn. Omdat de antwoorden hierover niet eenduidig waren, was het niet mogelijk aan een begrip een vaste breedte toe te kennen. Algemeen kan men zeggen dat een gracht een bredere sloot is, een graaf een wat bredere, vaak droge sloot, en dat een goot, grub en zouw wat smallere waterlopen zijn. Het overeenkomstige bij alle waterlopen is dat ze gegraven zijn. [N 27, 24; AGV, m1; A 20, 1c; A 20, 1d; A 10, 21; A 2, 48; L 24, 27; L 1a-m; L 36, 4; L A1, 62; Lu 1, 5; R 14, 23j; S 11, 33; monogr.]
I-8
|