e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Kelmis

Overzicht

Gevonden: 1094
BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
wegkruien vortvaren: vutvārǝ (Kelmis) Het gewonnen erts wegkruien van de winplaats. [monogr.] II-4
wei wei: wei̯ (Kelmis), węi̯ (Kelmis) In het algemeen een stuk weiland of grasweide waar het vee graast. Bedoeld is een niet-omheinde weide. [N 14, 50a; N 14, 50b; N 5AøIIŋ, 76d; N 5AøIIŋ, 76e; N M 4a; L 19B, 2a!; L A2, 430; L 4, 40; L 32, 45; JG 1b, 1d, 2c; A 10, 3; A 3, 40; RND 20; Wi 4; R; S 43; Vld.; N 14, 129 add.; monogr.] I-8
weiland in het algemeen wei: (mv)  węi̯ǝ (Kelmis) Het totaal aan grasland waarop men de koeien kan laten grazen en waarop men kan hooien. [N 6, 33b; N P, 5; N 14, 50a; S 43; RND 20; A 10, 3; A 10, 4; monogr.] I-8
werkbroek boks: boks (Kelmis) Blauwe linnen broek die men bij het werk droeg. [monogr.] II-4
werken werken: wirəkə (Kelmis) werken [RND] III-3-1
werkhemd hemd: hęmǝ (Kelmis) [monogr.] II-4
werkkleding de oude kleden: dǝ aw kleǝr (Kelmis) Aan het begin van de dienst kleedden alle mijnwerkers zich om. Ze trokken hun goede kleren uit en ze deden oude kleren aan die ze uit de garderobe gehaald hadden. [monogr.] II-4
werkplek post: pōs (Kelmis) Werkplek die iemand toegewezen werd, de plaats waar hij erts moest winnen. [monogr.] II-4
werktaak post: pōs (Kelmis) De taak in de mijn die aan iemand werd toegewezen. [monogr.] II-4
wetsteen slijpsteen: šlīpštēn (Kelmis) De doorgaans in flauw-ovale punten uitlopende, platte korund (carborundum) steen van ongeveer 20-30 cm. lang, waarmee de zeis of de zicht gewet wordt in het veld. Zie de toelichting bij het lemma ''strekel'' en de algemene toelichting bij deze paragraaf. Daar het (oude) onderscheid tussen beide instrumenten (voornamelijk) in het materiaal lag, konden de opgaven met het element -steen hier worden ondergebracht. Niet altijd was de wetsteen van de industriële carborundum-steen vervaardigd. De zegsman van L 434 voegt toe dat de wetsteen gewoonlijk een stuk harde Naamse steen was; die van L 269 en Q 101 dat het een stuk leisteen was en soms gebruikte men een stuk dakpan (zie het betreffende woordtype). Aangaande het onderscheid tussen de kennelijk naast elkaar gebruikte wetsteen en cementen strekel, merkt de zegsman van L 313 nog op dat "de wetsteen korter (is) dan de cementen strekel en wordt gebruikt als de zeis te bot is om ze te wetten (sc. met de strekel) en nog te scherp om ze te haren". Zie verder de toelichting bij het lemma ''slijpbus''.' [N 18, 82; N 18, 80 add.; N 14, 131 add.; N 15 add.; JG 1a, 1b, 1d; A 4, 28f; A 23, 16II; L 20, 28f; Gwn 7, add.; monogr.] I-3