| 18300 |
groflinnen beenwindsel |
get:
geͅtə (P055p Kermt)
|
windsels, groflinnen lappen of ~ die bij koud of nat weer en bij vuil werk met linten of knopen om de broekspijpen worden gebonden [slophooze, beenslette, beenwagge, gette, slikbagge] [N 24 (1964)]
III-1-3
|
| 33321 |
grond waarop de boerderij staat |
hoogte:
hǫxt (P055p Kermt)
|
Vaak zijn boerderijen op een natuurlijke lichte verhoging in het terrein gebouwd. Naast de meer algemene benamingen van de plek waarop het bedrijf ligt, vinden we dan ook enkele specifiek op die hoogte betrekking hebbende benamingen. Ze staan achter in het lemma bijeen. [N 5A, 74a; A 10, 1; monogr.]
I-6
|
| 33308 |
grondkrabber |
krebber:
krębǝr (P055p Kermt),
trekhaak:
trɛkhǫǝk (P055p Kermt)
|
Haak voor het losmaken van de grond en voor het wieden. Het gereedschap heeft 3 of 4 vaak sterk gebogen tanden, die langer zijn dan de tanden van de hark; door de tanden onderscheidt de krabber zich ook van de schoffel die een mesvormig werkend deel heeft, maar voor hetzelfde doel wordt gebruikt. Hier is het materiaal uit de vragen N 18, 55-63 opgenomen waarbij niet het doel om mest te trekken is aangegeven. Bij het hier opgenomen type mesthaak is dit àndere doel, het losmaken van de grond, uitdrukkelijk aangegeven. Het materiaal geeft geen aanleiding voor een apart lemma Aardappelkrabber. Naast het voornaamste doel waarvoor dergelijke haken worden gebruikt, het loswoelen van de grond, zijn nog drie andere doeleinden en typen haken in het materiaal onderscheiden die aan het einde van lemma zijn opgenomen: 1. haak voor het schoonmaken van sloten e.d.; 2. brandhaak of weerhaak om iets op te vissen: gereedschap met zeer lange steel; het werkend deel is een (oude) riek met omgekrulde scherpe punten; het was vroeger op de boerderij voorhanden om in geval van brand het brandend dakstro weg te kunnen trekken; 3. drie-of viertand, naar de vorm benoemd, zonder enige aanwijzing voor het gebruiksdoel. [N 18, 55 - 63, behalve hetgeen is ondergebracht in het lemma mesthaak in WLD.I.1, p. 12; monogr.; add. uit JG 1a, 1b]
I-5
|
| 26417 |
groot kamrad |
groot kamrad:
grut kamprǭǝt (P055p Kermt)
|
Het grote verticaal geplaatste kamwiel aan de molenas van de watermolen dat tot taak heeft de draaiende beweging van de as over te brengen op een spijlenrad. Het kamwiel kan zowel van hout als van metaal zijn vervaardigd. Het kamrad zet in de meeste watermolens uit het onderzoeksgebied een horizontaal kamrad, het zgn. kleine kamrad, in beweging. Een aantal meter boven dit rad bevindt zich op dezelfde as het grote kroonwiel dat op zijn beurt de twee of vier rondsels doet draaien. Zie ook het lemma ɛaswielɛ. Het betreft daar materiaal met betrekking tot het vergelijkbare kamwiel in windmolens.' [Vds 79; Jan 99; Coe 79; Grof 98; N O, 11a; A 42A, 8; monogr.; N D, 26]
II-3
|
| 20346 |
grootmoeder |
grootmoeder:
groetmoeder (P055p Kermt)
|
grootmoeder [ZND 35 (1941)]
III-2-2
|
| 25007 |
grootte |
grootte:
groetə (P055p Kermt)
|
grootte [ZND 01 (1922)]
III-4-4
|
| 25060 |
grote hoeveelheid, hoop |
hoop:
hiep (P055p Kermt),
hŏep (P055p Kermt)
|
hoop [ZND 01 (1922)]
III-4-4
|
| 19103 |
guit, schalk |
guit:
ook materiaal znd 24, 35
gejt (P055p Kermt)
|
guit (grappenmaker) [ZND 24 (1937)]
III-1-4
|
| 21331 |
gulden |
gulden:
göldə (P055p Kermt)
|
gulden [ZND 01 (1922)]
III-3-1
|
| 18541 |
gulp van een broek |
gaar:
gōͅər (P055p Kermt)
|
gulp, met knoopjes te sluiten voorsplit [rötsj, fluitje] [N 23 (1964)]
III-1-3
|