id | Begrip | Trefwoord: dialectopgave (plaats) | Omschrijving |
---|---|---|---|
34529 | roep- en lokwoord voor het kuiken | kuik, kuik, kuik: kyk, kyk, kyk (Kessenich), tsjiep, tsjiep, tsjiep: tšip, tšip, tšip (Kessenich) | [N 19, 44b; A 6, 2c; L 47, 9b; VC 12 2o -r-; monogr.] I-12 |
21362 | roepen | roepen: rōpə (Kessenich) | roepen [ZND m] III-3-1 |
32976 | rogge | koren: [koren] (Kessenich) | Secale cereale L. Tot in de jaren vijftig het meest geteelde graangewas in Limburg, met uitzondering van Haspengouw, waar tarwe de meest verbouwde graansoort was. Men zaait ongeveer 170 kg rogge per hectare. Het koren-gebied in dit lemma wijkt aanzienlijk af van dat in het lemma ''graan, koren'' (1.2.1); vergelijk de kaarten die bij de lemma''s getekend zijn. Zie voor de benaming koren en voor de fonetische documentatie van het woord [koren] in het gebied waar ''koren'' zowel de algemene benaming alsook de benaming van de rogge is, het lemma ''graan, koren'' (1.2.1). Zie afbeelding 1, a. [JG 1a, 1b; L 34, 55b; L lijst graangewassen, 6; S 30; Wi 52; monogr.; add. uit N 15, 1a] I-4 |
20760 | roggebrood | pompernikkel: Syst. Frings pompərnekəl (Kessenich) | Kent uw dialect het woord pompernikkel = bepaald soort roggebrood. A.u.b. ook de dialectvorm van uw plaats opgeven en eventueel de betekenis toelichten. [N 16 (1962)] III-2-3 |
20674 | roggemeelpap | roggepap: Syst. Frings roͅgəpap (Kessenich) | Pap van roggemeel (prol?) [N 16 (1962)] III-2-3 |
18284 | rok: algemeen | rok: rok (Kessenich), roͅk (Kessenich), schort: šort (Kessenich) | rok [ZND m] || rok (door vrouwen gedragen) [ZND 17 (1935)] III-1-3 |
32834 | rollen | wellen: wɛlǝ (Kessenich) | Het land bewerken met de rol, met de rol over het land gaan. In dit lemma zijn ook enige termen ondergebracht, die het rollen met een bepaald doel, resp. een tweetal manieren van rollen naar de richting betreffen. Voor het (...)-gedeelte van de varianten daarvan zij verwezen naar het simplex wellen aan het be-gin. [JG 1a + 1b; N 11, 87; N 11A, 187a + b + c + 189a; N P, 20 add.; monogr.] I-2 |
22443 | rommelpot | foekespot: Add. van Theo Van Dael, Kinrooi (L 369): Vooral in Kessenich. foekespot (Kessenich), Gespannen vel over een pot met een klein gaatje daar middenin en waardoorheen een rietje of stokje. Op en neer bewogen maakt dit een dof, rommelend geluid, wat het tuig elders dan ook de naam rommelpot bezorgde. foekespot (Kessenich) | de pot die met een (varkens)blaas is overspannen; door het midden ervan is een rietje gestoken dat men vochtig maakt en op en neer beweegt, wat de blaas in trilling brengt [rommelpot, hoeperpot, foeperpot, foekepot] [N 112 (2006)] || De pot om mee te foeken. III-3-2 |
20705 | rond wittebrood | rond brood: Syst. Frings ronjt˂ bruət (Kessenich), ronde weg: Syst. Frings ronjə weͅk (Kessenich) | Plat, rond wittebrood (plats?) [N 16 (1962)] III-2-3 |
34597 | rongblokken | schemerblokken: šiǝmǝrblø̜k (Kessenich), (enkelv) šiǝmǝrblok (Kessenich) | Twee tot vier dwarsbalken die zowel bij de hoogkar met ladders als bij de langwagen voorkomen en waarin op de uiteinden de rongen gestoken worden. Bij de hoogkar gaat het om blokken waarop de ladders rusten. Deze ladders worden dan ondersteund door de rongen, die in de rongblokken zitten. Bij de wagen gaat het om dwarsbalken die op de langboom bevestigd zijn. Hier ondersteunen de rongen die in de rongblokken zitten de zijwanden van de wagen. [N 17, 12b + 13a + 44f + 44g; N G, 70c; JG 1b; JG 1d; JG 2b; JG 2c; monogr.] I-13 |