e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Kinrooi

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
keerstrook, wendakker voorling: vø̄.rleŋ (Kinrooi) Een keerstrook of wendakker is de strook grond aan het uiteinde van een akker waar de ploeg gekeerd wordt. Deze strook ligt dwars op de voren van het groot geploegd middendeel. Als men aan het voor- en achtereinde van de akker niet op een belendend perceel of op een (veld)weg kan keren, heeft men twee keerstroken nodig. De keerstrook werd oorspronkelijk onbebouwd gelaten, later werd ook zij geploegd. Een aantal benamingen kunnen ook gebruikt worden voor een strook grond in het algemeen; soms wordt er op gewezen dat men via de keerstrook toegang tot het perceel heeft. De strook is breder dan normaal als zij in de lengterichting aan een afrastering of haag grenst. [N 11, 50a; N 11A, 125b; JG 1a + 1b + 1c; JG 2b + 2c; A 18, 2; A 33, 3 + 4 + 5; L B2, 246; L 34, 47; monogr.] I-1
kelder kelder: kaldər (Kinrooi), ke̞ͅldər (Kinrooi) kelder [RND], [ZND 36 (1941)] III-2-1
kerel kerel: kɛ.rəl (Kinrooi) kerel [RND] III-3-1
keren draaien: drɛi̯ǝ (Kinrooi) Als men heen en weer ploegt, moet men aan het einde van iedere voor het (de) paard(en) met de ploeg laten draaien, om langs de juist geploegde voor verder te ploegen. Bij de modernere wentelploegen wordt bij het draaien het dubbele ploeglichaam omgekeerd. Bij de oude keerploeg moest men bij het keren het riester en gewoonlijk ook het kouter omzetten. [N 11, 63; N 11A, 98f + 98g + 123c; JG 1a; div.; monogr.] I-1
kerk kerk: hēͅ wās tə vr"x eͅn də keͅrk (Kinrooi) te vroeg in de kerk zijn [N 08 (1961)] III-3-3
kerkuil kerkuil: kirky(3)̄l (Kinrooi) uil: kerkuil (34 gespikkeld oranje boven, wittig onder; hartvormig gezicht; broedt boven in grote schuren en torens; roep [chchchchchchch] [N 09 (1961)] III-4-1
kermisgeld kermisgeld: kèrmisgeldj (Kinrooi) een geschenk dat gegeven werd bij de kermis [kermis, fooi] [N 112 (2006)] III-3-2
kersenpannenkoek kersenkoek: Syst. Frings (?)  kēsəkōu̯k (Kinrooi), Syst. Veldeke  keesekook (Kinrooi) Pannekoek met kersen (kersekook?) [N 16 (1962)] III-2-3
kerstmis kerstmis: kēəsməs (Kinrooi) Kerstmis. [ZND m] III-3-3
ketelmuziek ketelmuziek: ketelmuziek (Kinrooi) het lawaai dat gemaakt wordt met potten, pannen, ketels etc. en dat bij wijze van volksjustitie gemaakt wordt voor de deur van personen die zich misdragen hebben in de ogen van hun dorpsgenoten [blekalbade, belmarkt] [N 112 (2006)] III-3-2