| 18187 |
hoofddoek |
doek:
dok (K359p Koersel),
neusdoek:
nøseŋ (K359p Koersel)
|
Hoofdbedekking ter bescherming tegen de felle zon in de oogsttijd. De laatste opgaven van het lemma, met het type hoed, zijn allicht geen hoofddoeken, maar hoofdbedekkingen. [JG 1a, 1b, 1c, 1d, 2c]
I-4
|
| 20767 |
hoofdkaas |
kipkap:
kepkáp (K359p Koersel)
|
hoofdkaas [Goossens 1b (1960)]
III-2-3
|
| 19654 |
hoofdkussen |
kopkussen:
koͅpkøsən (K359p Koersel)
|
hoofdkussen [ZND 27 (1938)]
III-2-1
|
| 18059 |
hoofdpijn |
koppijn:
koppijn (K359p Koersel)
|
ik heb hoofdpijn [ZND 34 (1940)]
III-1-2
|
| 32658 |
hoofdplaat |
ijzeren plaat:
ē̜zǝrǝ plǭt (K359p Koersel)
|
De hoofd- of zijplaat, ook wel tegenzool of grondweerplaat genoemd, is een terzijde van de ploegzool aangebrachte ijzeren plaat, die niet alleen als versterking van de ploegzool dient, maar ook en vooral de wand van de voor moet glad strijken om te verhinderen dat deze afbrokkelt en er aarde in de ruimte van het ploeglichaam valt. Soms stond deze plaat van boven in verbinding met de ploegboom. Sommige van de onderstaande termen worden ook in het lemma PLOEGBOOMBESLAG aangetroffen. Ze lijken vooral op de versterking van de poegzool te wijzen.
I-1
|
| 33932 |
hoofdstel |
kopstuk:
kǫpstøk (K359p Koersel),
toom:
tūm (K359p Koersel)
|
Stel van leren riemen op het hoofd van het paard als het ingespannen is. Het woordtype hoofdsel is vermoedelijk ontstaan uit hoofdstel. Loesj als simplex of als eerste lid van een samenstelling gaat terug op het Franse louche "schuin/scheel". [JG 1a, 1b, 1c, 2b, 2c; N 13, 17; R 3, 60; monogr.]
I-10
|
| 23248 |
hoog tijd |
hoog tijd:
hoogtijd (K359p Koersel)
|
Het is hoogtijd (dat we gaan). [ZND 27 (1938)]
III-3-3
|
| 23210 |
hoogdag |
feestdag:
de zijn vier feestdaegen (K359p Koersel)
|
Zeg in dialect: Er zijn vier hoogdagen (grote feestdagen). [ZND 27 (1938)]
III-3-3
|
| 33647 |
hoogliggende akker |
hoge grond:
hūgǝ grōnt (K359p Koersel),
hūgǝ grǫnt (K359p Koersel)
|
De woordtypen in dit lemma duiden niet alleen op een hoogliggende akker maar ook op hooggelegen grond in het algemeen zoals hei, zandgrond, droge grond. Verder komen er ook plaatsbepalingen voor als op de hoogte en op een berg. [N 11, 2a en 2f; A 10, 4]
I-8
|
| 23277 |
hoogmis |
hoogmis:
də huməs (K359p Koersel)
|
hoogmis [RND]
III-3-3
|