| 33131 |
bussel kort stro |
aarbussel:
uǝrbø.sǝl (Q074p Kortessem)
|
Wanneer men het stro bijeengebonden heeft, ligt het graan op de dorsvloer, nog vermengd met eindjes kort stro, lege aren en kaf. Men harkt dan eerst de korte eindjes stro bijeen, en stopt deze in een bussel. Hier staan de benamingen voor deze bussel stro met harksel erin bijeen. [N 14, 29 en 33; JG 1a, 1b, 1c, 2c; L 48, 34.3b; Lu 2, 34.3b; monogr.; add. uit N 14, 25 en 28]
I-4
|
| 33129 |
bussel uitgedorst stro |
bussel:
bø̜sǝl (Q074p Kortessem),
schoof:
šǫu̯f (Q074p Kortessem)
|
Wanneer het graan uit de aren is geslagen, worden de lege halmen bijeengebonden, vroeger met twee banden. Sinds de komst van de dorsmachines worden de halmen doorgaans dubbel geplooid en met één band in het midden gebonden, of tot pakken geperst. De grondbetekenis van schans is "takkebos, mutserd"; die van het du. Bürde "datgene wat gedragen wordt". Zie ook de toelichting van het lemma ''garve, gebonden schoof'' (4.6.4).' [N 14, 26; JG 1a, 1b, 2c; L 17, 16; L 22, 33b; L 48, 34.3a; Lu 2, 34.3a; R [s], 65; S 5; Wi 16 en 17; monogr.; add. uit R 3, 70 en R 14, 19 en uit het materiaal van lemma 4.6.4 waarbij is aangetekend dat het om gedorste garven gaat]
I-4
|
| 18586 |
bustehouder |
soutien (fr.):
soetjê (Q074p Kortessem)
|
bustehouder
III-1-3
|
| 20223 |
buurman |
gebuur:
geboer (Q074p Kortessem),
gebur (Q074p Kortessem, ...
Q074p Kortessem),
gəbūr (Q074p Kortessem, ...
Q074p Kortessem),
nə gəbūr (Q074p Kortessem),
tɛs vamənənoenk, van ozzə gəbur (Q074p Kortessem)
|
buurman [ZND 17 (1935)], [ZND 22 (1936)] || een buurman [ZND B1 (1940sq)] || Het is van mn oom, van mn moeder, van buurman [ZND 44 (1946)]
III-3-1
|
| 20241 |
buurt |
geburen:
he wujnt enə gəbūrə (Q074p Kortessem),
hij wunt ən də geburə (Q074p Kortessem),
hië woejnt en de geboere (Q074p Kortessem),
hī wūint enə gəbūrə (Q074p Kortessem)
|
Hij woont in de buurt [ZND 22 (1936)]
III-3-1
|
| 21304 |
buurvrouw |
burin:
burin (Q074p Kortessem),
buurvrouw:
ən būrvrow (Q074p Kortessem),
gebure:
ən gəburə (Q074p Kortessem),
geburin:
gəburin (Q074p Kortessem),
gəbūrin (Q074p Kortessem)
|
buurvrouw [ZND 22 (1936)] || een buurvrouw [ZND B1 (1940sq)]
III-3-1
|
| 23062 |
carbid schieten |
carbuur:
Jos zukde ve n leig verfdous bè nog ne goejen deksel; inne boöm houde ve kuutsje bè ne neëgel. Dan goenke ve nö Turre van Trien, de villaumeëker, en kouchte doù kerbuur, boevan véë e klötsje inne dous deune, n drùp wetter of betoere e bitsje spôuw ter op en dan den deksel vaas obbe dous. Nóu mòste ve e bitsje waachter terwijl da ve t kuutsje bè ozzen doum tôuhule. Dan wes t moment dòu da ve e stùkske aonkretsde en t vlemmeke vör da kuutsje hule. Bè ne sjôuë sloòg vloog den deksel vanne dous oòf en ... alle veugel woùre voet óut de keuizebuim.
kerbuur (Q074p Kortessem)
|
Carbid.
III-3-2
|
| 22828 |
carnaval |
carnaval:
karneval (Q074p Kortessem)
|
Carnaval.
III-3-2
|
| 22439 |
carnavalsoptocht |
carnavalstoet:
Sub stoet: Gót dje mîe kîeke nö de karnevalstoet in Sinttruië?
karnevalstoet (Q074p Kortessem),
stoet:
Wéi laot kump de stoe hijë door?
stoet (Q074p Kortessem)
|
Carnavalstoet. || Stoet.
III-3-2
|
| 33749 |
castreren |
boeten:
byi̯tǝ (Q074p Kortessem, ...
Q074p Kortessem)
|
Een mannelijk paard onvruchtbaar maken door de teelballen weg te snijden; men spreekt dan van een ruin. Vgl. het lemma ''ruin'' (2.1.3). [JG 1a, 1b; N 8, 60] || Het varken onvruchtbaar maken. Mannelijke varkens castreert men door ze de teelballen weg te nemen. [N 76, 44; JG 1a, 1b; monogr.]
I-12, I-9
|