| 32706 |
braakland bewerken |
driesploegen:
dręi̯š[ploegen] (L434p Limbricht)
|
Op een akker die men - vroeger overeenkomstig het drieslagstelsel, later om een bijzondere reden - een seizoen braak liet liggen, werd dat jaar geen gewas verbouwd. Een dergelijke akker werd echter wel verschillende malen ondiep geploegd en grondig afgeëgd, zulks om hem te zuiveren van hardnekkig onkruid, zoals kweek, en tevens om hem niet de voedingsbodem te laten zijn van gemakkelijk tierend onkruid in het algemeen. Voorzover de onderstaande termen geen object noemen, veronderstellen zij "de akker" of "het stuk" als object. In braken zal soms, in zomervoren meestal de betekenis "niet benutten voor de teelt", "braak laten liggen" meespreken. Men zie daarom ook de lemmata braakland en braak (laten) liggen. De woorden braken, belken en stropen komen ook in de lemmata ondiep ploegen en stoppelveld ploegen voor. [JG 1a; N 11A, 134b + 137q; N 11, 45 + 47 add.; monogr.]
I-1
|
| 33654 |
braakliggen |
braak:
brǭk (L434p Limbricht),
in de belk:
en dǝ bęlk (L434p Limbricht),
en dǝ bɛlk (L434p Limbricht)
|
Land of een akker voor een tijd, soms voor meerdere jaren, onbebouwd laten liggen. Naast de werkwoordelijke woordtypen als braken en braakliggen komen er in dit lemma ook woordtypen voor die bijvoeglijk van aard zijn. Deze hebben grammaticaal de functie van een bepaling van gesteldheid bij de werkwoorden (laten) liggen en zijn, b.v. het land ligt braak, is hard, woest en b.v. het land (voor) vogelwei laten liggen, (in de) dries laten liggen enz. [N 11, 5; N 11, 6; N 11A, 134a; N 11A, 135; N 27, 4b; L 1a-m; L 22, 13; JG 1a, 1b, 1d; S 4; Wi 43; Ale 253; monogr.]
I-8
|
| 24501 |
braambes |
bramerten:
brōmərtə (L434p Limbricht)
|
braam(bessen) [RND]
III-4-3
|
| 33295 |
braambessen |
bramerten:
brōmǝrtǝ (L434p Limbricht)
|
Als aanvulling op de vraag die in het lemma Braam is behandeld werd ook geïnformeerd naar de benamingen van de vrucht van de braamstruik. [JG 1b gedeeltelijk, 1c, 2c]
I-5
|
| 24132 |
braamsluiper |
heggenmus:
heiguemösch (L434p Limbricht)
|
Hoe heet de braamsluiper? [DC 06 (1938)]
III-4-1
|
| 18034 |
braken |
keuken:
Neiging hebben tot overgeven.
koeuke (L434p Limbricht),
kotsen:
kotse (L434p Limbricht),
overgeven:
övergaeve (L434p Limbricht),
spijen:
sjpieje (L434p Limbricht)
|
Overgeven - Kent men het woord kokken, koken i.b.v. overgeven, neiging hebben tot overgeven? Zo ja, uitspraak. [DC 32 (1960)] || overgeven, vomeren [speuwe, spaven, kitse, kotse, kalve, kalvere] [N 10 (1961)]
III-1-2
|
| 20732 |
bramenvlaai |
bramelenvla:
Syst. WBD
braomelevla (L434p Limbricht)
|
Bramenvla [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 33983 |
brede buikriem |
buikhelp:
buikhelp (L434p Limbricht)
|
Riem die onder de buik van het paard wordt gespannen en aan de twee uiteinden van de berries wordt vastgemaakt. Hij zorgt ervoor dat het paard steviger tussen de berries staat en voorkomt dat de kar opkipt. Deze riem is breder dan de smalle buikriem opdat hij bij het opkippen van de kar niet in de buik van het paard zou snijden. [JG 1a, 1b, 1c, 2b, 2c; N 13, 73]
I-10
|
| 18392 |
bretel |
help:
helpe (L434p Limbricht)
|
bretels, stel schouderbanden om de broek op te houden [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 21250 |
brief |
brief:
bre.v (L434p Limbricht)
|
brief [RND]
III-3-1
|