| 17659 |
hand |
hand:
hānt (L355a Linde)
|
ik heb een splinter in mijn hand [ZND 07 (1924)]
III-1-1
|
| 33147 |
handzeef |
zeef:
zēf (L355a Linde),
zij:
zīi̯ (L355a Linde)
|
De grove zeef waarmee het zaaigraan wordt gewonnen. Er komen twee hoofdtypen voor: de ronde handzeef van ongeveer 80 cm doorsnede met een opstaande rand van ongeveer 10 tot 15 cm. Ouder is wel de rechthoekige houten bak met een bodem van gaas (heel vroeger van fijne gevlochten wilgetenen) die aan een koord werd opgehangen aan een balk in de schuur. In Haspengouw is dit type het oorsponkelijke. In Oost-Haspengouw noemt men het de ries; ook bij het type wan in West-Haspengouw wordt uitdrukkelijk door de zegslieden vermeld dat het hier om een grote vierkante graanzeef gaat. Zie afbeelding 15. Bij het type zij, zijg daarentegen vermeldt men dat dit woord doorgaans de keukenzeef aanduidt, of de vergiet, gebruikt voor melk en soep. [N 14, 38b, 41a, 42a, 43a en 44; JG 1a, 1b, 1c, 2c; L 8, 118; S 45; monogr.]
I-4
|
| 33310 |
hark, algemeen |
reek:
rē̜k (L355a Linde)
|
Gereedschap dat dient om uitgetrokken onkruid bijeen te trekken, afgevallen bladeren te verzamelen, de tuinpaden, het erf en het grind aan te harken, de grond fijn te maken, enz. Het bestaat uit een ijzeren kam van doorgaans ongeveer 30 cm breedte met korte licht gebogen tanden, bevestigd aan een lange steel. Bedoeld is hier het algemene stuk gereedschap dat met name in de moestuin en op het erf wordt gebruikt voor de vele boven opgesomde doeleinden. Specifieke harken met eigen benamingen komen in het lemma Bijzondere Harken aan bod. [N 18, 94; JG 1a, 1b, 2c; A 2, 44; A 28, 1a; A 34, 2a; L 1, a-m; L B2, 239; Lu 6, 1a; S 12; Gwn 8, 4; monogr.; add uit N 14, 97b; N 15, 4; N 18, 93 en 95; N J, 5]
I-5
|
| 33309 |
harken, werken met de hark |
reken:
rē̜kǝ (L355a Linde)
|
Zie de toelichting bij het lemma Hark, Algemeen. Object van kleinmaken is: kluiten, harde grond; object van zuivermaken is: het bed, de tuin. [JG 1a, 1b; A 28, 1b; L 1, a-m; Lu 6, 1b; S 12; monogr.; add. uit N 15, 3]
I-5
|
| 17780 |
hart |
hart:
hart (L355a Linde)
|
Dat woord kwam uit zijn hart. [ZND 04 (1924)]
III-1-1
|
| 20675 |
havermout |
haveremout:
Syst. Frings
hāvərəmōͅu̯t (L355a Linde)
|
Havermout [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 20607 |
havermoutpap |
haverenmoutpap:
Syst. Frings
hāvərəmōͅu̯tpap (L355a Linde)
|
Pap van havermout (haavere moute pap?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 33994 |
haverzak |
haverzak:
hāvǝrzak (L355a Linde)
|
Zak, gevuld met haver, die men een ingespannen paard omhangt om het te laten eten. [N 13, 90; monogr.]
I-10
|
| 18015 |
hees, schor |
hees:
heisch (L355a Linde),
hīs (L355a Linde)
|
hij is hees (zijn stem is weg) [ZND 26 (1937)]
III-1-2
|
| 26734 |
heizode |
vlag:
flax (L355a Linde)
|
Afgestoken stuk hei. [N 14, 77b; N 14, 77c; N 27, 39h; N 27, 39g; N 18, add.; N 11, add.; S 46; A 39, 15a; A 39, 15b; R 3, 98; L 8, 123; L B2, 274; AGV, k6; monogr.]
I-8
|