e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Lommel

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
eerder te weinig dan te veel gemeten juist gewagen: vgl. Lommel Wl. (pag. 391): wagen [wagen, wuch, gewagen/gewogen], wegen.  dat is sjûst gewagen (Lommel), kree gemeten: dei is kraei gemeiten (Lommel), kreetjes gemeten: d⁄es is kreikes gemeiten (Lommel), nauw gewogen: dè is naaw gɛwoogɛn (Lommel), pitser: de winkelier is ne pitser (Lommel), te weinig gemeten: da⁄s te weinig gemete (Lommel), te weinig gewogen: da⁄s te weinig gewoge (Lommel) Hoe zegt men als een winkelier eerder te weinig dan te veel meet of weegt? Vertaal: Dat is ... gemeten, gewogen. [ZND 36 (1941)], [ZND 36 (1941)] III-3-1
eerlijk eerlijk: eejərlək (Lommel) eerlijk III-1-4
eerlijk in het spel serieus (<fr.): serieus (Lommel) eerlijk in het spel [reins, greins, eerlijk] [N 112 (2006)] III-3-2
eerste baardharen duivelshaar: dyvəlshoͅwər (Lommel, ... ), geitenhaar: geͅtəhoͅwər (Lommel), wol: woͅl (Lommel, ... ) baardharen, eerste ~ [muggebeen, duivelshaar] [N 10 (1961)] III-1-1
eerste communie eerste communie (<lat.): jeͅstə kəminij (Lommel) De eerste H. Communie. [N 96D (1989)] III-3-3
eerste grasoogst tweewas: twēi̯wās (Lommel) Naar analogie van de eerste, tweede en derde hooioogst heeft men de informanten ook de vraag voorgelegd of er specifieke benamingen zijn voor de grasoogsten, wanneer een weide niet wordt afgehooid, maar afgegraasd. In dit lemma staan de opgaven voor het gras dat de beesten de eerste keer dat ze in de weide worden gelaten afgrazen en voor zover deze afwijkend zijn van die uit het algemene lemma ''gras''. [N 14, 129a] I-3
eerste luiden voor de mis de eerste keer luiden: ⁄t is de jièste keer nog mer (Lommel), de twintig minuten slaan: ⁄t sleu de twintig minuten (Lommel), het uur luiden: d⁄uur luidt (Lommel), kwartier: ⁄t is ⁄t kwartier (Lommel) Veelal wordt de kerkklok tweemaal gehoord voor men naar de mis gaat; hoe zegt men wanneer men ze voor de eerste maal hoort? [ZND 36 (1941)] III-3-3
eerste mis van de neomist eerste mis: jeste mis (Lommel, ... ) De eerste H. Mis van de Neomist in de parochie van herkomst [priemiets, ieësjte maes]. [N 96D (1989)] || Een priesterfeest. [N 96D (1989)] III-3-3
eerste nazwerm endeling: endeling (Lommel), erling: ɛrleŋ (Lommel) De eerste nazwerm of met de voorzwerm meegerekend de tweede zwerm. Ze is kleiner dan de voorzwerm. Acht of tien dagen nadat de voorzwerm is weggevlogen, vliegt de tutende, nieuw uitgelopen en nog onbevruchte moer of koningin met een deel van het bijenvolk weg. In deze eerste nazwerm kunnen koninginnen zitten die allemaal nog onbevrucht zijn. Zij vormen ofwel nieuwe afsplitsingen ofwel zij bevechten elkaar op leven en dood, totdat er nog één koningin overblijft. Een volk kan slechts één koningin gebruiken. [N 63, 29c; N 63, 37b; N 63, 37e; JG 1a+1b; JG 2b-5; A 9, 6; monogr.] II-6
eerste opbod eerste inzet: de jeisten ienzet (Lommel), inzet: den inzet (Lommel), dɛn ienzêt (Lommel), inzet (Lommel, ... ), ps. omgespeld volgens Frings.  dən inzɛt (Lommel) de eerste verkoping i.v.m. een openbare verkoping van onroerende goederen, waarbij bij opbod wordt geboden [den inzet?] [N 21 (1963)] || Eerste opbod bij een openbare verkoping. [ZND 36 (1941)] III-3-1