e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Lommel

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
kegels (mv.) kegels: kegels (Lommel, ... ), mɛ̝tə ke.gəls wø̝rtəer nimɛ̝r gəspø̞lt (Lommel) Er zijn negen kegels. [ZND 36 (1941)] || Kegel. [Willems (1885)] || met de kegels wordt er niet meer gespeeld [RND] III-3-2
kelder kelder: keilder (Lommel), kelder (Lommel), keͅldər (Lommel), ke̞ͅldər (Lommel), kèlder (Lommel), kêlder (Lommel) kelder [RND], [ZND 36 (1941)] III-2-1
kemphaan kemphaan: kəmphoͅwən (Lommel), kemphennetje: alle steltlopers worden zo genoemd Frings, omgesp.  kɛmphenəʔə (Lommel), ook andere steltlopers of waadvogels  kɛmphenəʔə (Lommel) kemphaan || kemphaan (29 alleen langs de rivieren in weiland; mannetjes hebben in het voorjaar bonte veerkragen en houden gezamenlijke schijngevechten [N 09 (1961)] III-4-1
kempische kast kempische: kempische (Lommel) Soort bijenkast. De Kempische bijenkast is een kast met bovenbehandeling. Ze bestaat uit een bodemplank die licht helt om het afvloeien van de vochtigheid te vergemakkelijken, en een toeslaande vliegplank aan de voorzijde van de bodem. Uit het midden van de bodem heeft men een kleine opening, de bodemverluchting, gezaagd voor de luchtverversing. Verder heeft de kast broedkamers met in elk twaalf ramen, twee of meer hoogsels of honingzolders waarin ook twaalf ramen hangen die echter kleiner zijn dan in de broedkamers. De kast heeft een plat dak met zink bekleed en van twee luchtgaten voorzien. Aan deze luchtgaten worden soms bijenuitlaten aangebracht waardoor de bijen, die gevangen blijven onder het dak, kunnen ontsnappen. Een koninginnerooster of moederplaat scheidt de broedkamer van de honingzolder af. Twee afsluitingsplanken laten de imker toe de broedkamer naar willekeur te vergroten of te verkleinen (Lhoest, pag. 83). Deze kast is in de Kempen zeer verspreid. [N 63, 9] II-6
kennen kennen: kénnən (Lommel) kennen III-1-4
kennis kennis: kénnəs (Lommel) kennis III-2-2
kerel kerel: da`s ne ruwe kerel (Lommel), dat is en rouwen kèrel (Lommel), kèrel (Lommel), kérel (Lommel, ... ), kɛ͂rl (Lommel), vent: vent (Lommel) dat is een ruwe kerel [ZND 42 (1943)] || Een sterke kerel [ZND 27 (1938)] || kerel [RND] III-3-1
keren (de paarden) laten draaien: lo ̞ǝtǝ drɛ̄i̯ǝ (Lommel), draaien: dręjǝ (Lommel), drɛ̄i̯ǝn (Lommel), keren: kējǝrǝn (Lommel), omdraaien: omdraaien (Lommel) Als men heen en weer ploegt, moet men aan het einde van iedere voor het (de) paard(en) met de ploeg laten draaien, om langs de juist geploegde voor verder te ploegen. Bij de modernere wentelploegen wordt bij het draaien het dubbele ploeglichaam omgekeerd. Bij de oude keerploeg moest men bij het keren het riester en gewoonlijk ook het kouter omzetten. [N 11, 63; N 11A, 98f + 98g + 123c; JG 1a; div.; monogr.] || Omkeren van de stof van een oud kledingstuk, zodat het er weer fatsoenlijk uitziet. In L 27, 74 is gevraagd naar het keren van een jas. [N 59, 190b; N 62, 21a; L 27, 74; MW] I-1, II-7
kerk kerk: he˂ was tə vryg ēͅn də ke˂rk (Lommel), hēͅi was tə vryx ēn də kerk (Lommel) te vroeg in de kerk zijn [N 08 (1961)] III-3-3
kerkhof kerkhof: onz  tkəerkhoͅf (Lommel) Kerkhof. [ZND 14 (1926)] III-3-3