| 25021 |
donker, duisterx |
donker:
dōnker (L377p Maasbracht),
duister:
duuster (L377p Maasbracht)
|
donker [donkel, duuster, domp] [N 06 (1960)]
III-4-4
|
| 34042 |
donkerbruine koe |
vale:
vālǝ (L377p Maasbracht)
|
Zie voor de fonetische documentatie van (koe) het lemma ''koe'' (3.3.1). [N 3A, 131a]
I-11
|
| 20324 |
dood (bn.) |
dood:
doid (L377p Maasbracht),
dôêt (L377p Maasbracht)
|
dood [SGV (1914)] || dood; ¯t kindje was - eer (dat) ze ¯t konden dopen [RND]
III-2-2
|
| 20432 |
doodskist |
doodskist:
doadskist (L377p Maasbracht, ...
L377p Maasbracht),
doutskis (L377p Maasbracht, ...
L377p Maasbracht)
|
doodskist; hoe noemt men het houten voorwerp, waarin de dode in het graf wordt gelegd [DC 23 (1953)] || Hoe noemt men het houten voorwerp, waarin de dode in het graf wordt gelegd? [DC 23 (1953)]
III-2-2, III-3-3
|
| 20438 |
doodskleed |
doodshemd:
doodshumme (L377p Maasbracht)
|
bekleding van de overledene, wanneer hij in de doodkist wordt gelegd (thans inventarisatie; betekenis/uitspraak [N 23 (1964)]
III-2-2
|
| 25374 |
doodsteken |
hals afsnijden:
hals afsnijden (L377p Maasbracht),
steken:
steken (L377p Maasbracht)
|
Nadat het dier is verdoofd, wordt het ogenblikkelijk de keel doorgesneden, opdat het nog pompende hart het bloed uit het lichaam kan stuwen. De woordtypen in dit lemma kunnen zowel duiden op het doodsteken van een varken als op het doodsteken van een rund. Een bij de opgave toegevoegd object ''varken'', ''koe'', ''beest'' wordt niet in het woordtype opgenomen. [N 28, 11a; N 28, 11b, N 28, 12a; N 28, 13b, monogr.]
II-1
|
| 17787 |
doof |
doof:
douf (L377p Maasbracht)
|
doof [SGV (1914)]
III-1-1
|
| 19590 |
doofpot |
doofpot:
doͅu̯fpoͅt (L377p Maasbracht),
dǫwfpǫt (L377p Maasbracht)
|
De doofpot voor het verzamelen van de houtresten. Op grond van de woordtypen binnen dit lemma ziet men dat hiervoor verschillende voorwerpen worden gebruikt: een ketel, pot, emmer e.a.. Als men de houtskool niet in zo''n ketel of pot stopt, wordt hij gewoonlijk in de ruimte onder de oven geworpen of in de hoeken opzij van het ovendeurtje. Volgens de informant van P 178 is de "bluspot" een grote cilindervormige, ijzeren bus met twee handvatten en een deksel. De houtskool is, eenmaal gedoofd en gezift, zeer geschikt om de kachel of stoof aan te maken. Zelfs wordt de houtskool aangewend om loog, het zeepwater voor de lijnwaadwas, te maken. Ook om beekwater "zoeter", dit is minder scherp, te maken wordt houtskool gebezigd (in P 178). Hiertoe wordt een mand op vier stokken boven een kuip geplaatst. De mand wordt goed gevuld met houtskool en hierin wordt het te verzoeten water gegoten dat door spleten van de mand in de kuip sijpelt. Houtskool kan ook nog gebruikt worden als weidebemesting (Q 3, Q 5). Ten aanzien van het woordtype "douche" zij opgemerkt dat dit voorwerp heel waarschijnlijk een warmwaterketel is waarmee dan de houtskool ook geblust kan worden (zie ook de toelichting bij het lemma ''doofpot'' in het wbd ii afl. 1 blz. 75). Zie afb. 13. [N 29, 11d; OB 2, 2f; monogr.] || doofpot [N 05A (1964)]
II-1, III-2-1
|
| 25123 |
dooien |
dooien:
doije (L377p Maasbracht),
t slaakt]:
’t wéér geitj aaf (L377p Maasbracht),
Nb. oo en o kort achter elkaar uitgesproken!
doōje (L377p Maasbracht)
|
dooien [SGV (1914)] || dooien [t weer gaat af [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 34537 |
dooier |
doren:
dōrǝ (L377p Maasbracht)
|
Het geel van het ei. [RND 123; L 1a-m; L 3, 8; L A2, 383; JG 1b, 1c, 2c; monogr.]
I-12
|