e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... dialect=Q095p plaats=Maastricht

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
kruiwagenberrie bomen: bø̜i̯m (Maastricht) Elke van de twee lange draagbomen. Aan de voorzijde zijn de twee berries verbonden met de as van het kruiwagenwiel. Aan de andere kant van de berries bevinden zich de handvaten. Bij de meeste kruiwagens kunnen op de berries zijwanden geplaatst worden, zodat de kruiwagen een bak heeft. Bij de bakkruiwagen zijn deze zijwanden vast, en bij de scheienkruiwagen komen ze niet voor. Onderaan de berries bevinden zich de poten van de kruiwagen. [N 18, 98c + 99 + add; N G, 53a; JG 1a; JG 1b; RND 129; monogr.] I-13
kruizeel kruikarriem: krǫwkārrēm (Maastricht) Van touw of leer vervaardigde band waarmee kruiwagens omhoog worden gehouden tijdens het kruien. De lussen aan de uiteinden van het kruizeel worden daarbij om de handvatten van de burries bevestigd terwijl het middenstuk kruisvormig over de rug of ook enkel om de hals wordt gelegd. [N 30, 22c; monogr.] II-9
kruizemunt mentha (mintje): VD: ook volksnaam voor akkermunt en watermunt  menta (Maastricht), menthakruidje: mentakruudsje (Maastricht) kruizemunt III-4-3
krullen kroezelen: i.e. krulhaar.  krôêzele (Maastricht), krullen: kroelen maken (Maastricht), krollə (Maastricht), - voor een haarlok;  kroͅlə (Maastricht), spaan: spien (Maastricht) haar [DC 01 (1931)] || het haar krullen (krullen maken) [ZND 29 (1938)] || krullen [ZND 01 (1922)], [ZND m] || krullen (van hout) III-1-1
krullen (ww.) krullen: et haŏr krŏlle (Maastricht), krullen maken: kroelen maken (Maastricht) het haar krullen (krullen maken) [ZND 29 (1938)] III-1-1
kuchen droge hoest (zn.): druugə hoos (Maastricht), hoesten: hoosten (Maastricht), hoostə (Maastricht), hŏŏste (Maastricht), kruchelen: krochele (Maastricht), kruchele (Maastricht), krëchɛlə (Maastricht), krö:chele (Maastricht), krögele (Maastricht), kuchelen: köchele (Maastricht), kuchen: kuche (Maastricht), këchə (Maastricht), kuimen: kaemə (Maastricht) hoesten [keche, kechelen] [N 10a (1961)] || kuchen [ZND 01 (1922)] || Kuchen: kort en droog hoesten (kuchen, kochelen, krochen, krochelelen). [N 84 (1981)] || zachtjes hoesten, kuchen [ZND 29 (1938)] III-1-2
kudde schapen kud: køt (Maastricht), kø̜t (Maastricht) [JG 1a, 1b, 2c; L 6, 25b; A 4, 18; L 20, 18; monogr.] I-12
kudde volwassen varkens klocht: klox (Maastricht), kudde: køt (Maastricht), kø̜t (Maastricht), troep: trop (Maastricht), trōp (Maastricht) In dit lemma zijn de benamingen voor "kudde dieren" in het algemeen en "kudde varkens" in het bijzonder opgenomen. Zowel in de "Amsterdamse" als "Leuvense" vragenlijsten was gevraagd naar "kudde dieren". Dieren konden varkens, schapen, koeien, ganzen zijn. De antwoorden die betrekking hadden op specifiek "kudde schapen", "kudde ganzen" zijn bij het hoofdstuk schapen, ganzen ondergebracht. [N 76, 2; A 4, 18; L 4, 18; L 20, 18; monogr.] I-12
kuif borstel: beurstel (Maastricht), kuif: koaf (Maastricht), kof (Maastricht), kouf (Maastricht, ... ), koūf (Maastricht), koŭf (Maastricht), kowf (Maastricht), kuif (Maastricht), kòf (Maastricht), kuifje: kuifke (Maastricht), struivel: stroevel (Maastricht) kuif [N 10 (1961)] || kuif: de opstaande vederbos boven op de kop van een vogel (kuif, rap, tuil) [N 83 (1981)] III-1-1, III-4-1
kuifleeuwerik koekelevie: kokkelevie (Maastricht, ... ), kuifleeuwerik: koufliewerrek (Maastricht), kuifliewerik (Maastricht), kuifliewerk: koufliewêr(re)k (Maastricht), leeuwerik: lieuwerik (Maastricht), liewerk: lieuwèrk (Maastricht, ... ), liewèrk (Maastricht) Hoe heet de kuifleeuwerik? [DC 06 (1938)] || kuifleeuwerik || leeuwerik: kuifleeuwerik (17 overal op open plekken bij woningen aan buitenrand van dorp en stad; puntkuifje; trekt niet; totaal niet schuw; roep [tie-rie-rieuw]; nogal zachte zang [N 09 (1961)] III-4-1