22370 |
autoped |
autoped:
ōtōpeͅt (Q095p Maastricht),
/
otopet (Q095p Maastricht),
otopet/ (Q095p Maastricht),
p. 6: Een tegenstelling tussen Nederlands-Limburg en Belgisch-Limburg.
autoped (Q095p Maastricht),
roller:
roller (Q095p Maastricht),
roͅlər (Q095p Maastricht),
/
roller (Q095p Maastricht),
roller/ (Q095p Maastricht),
step (eng.):
step (Q095p Maastricht),
/
step (Q095p Maastricht)
|
/ [SND (2006)] || autoped [SND (2006)] || Autoped. || autoped/ [SND (2006)] || Het speeltuig bestaande uit een plankje op twee kleine wielen met een stuurstang waarop men door afzetten met de voet rijdt [autoped, glijer, step, aveseerplankje]. [N 88 (1982)] || step [SND (2006)] || step/ [SND (2006)]
III-3-2
|
31935 |
avegaar |
ever:
ēvǝr (Q095p Maastricht),
everboor:
ēvǝrbǭr (Q095p Maastricht)
|
Grote handboor met schroef- of lepelvormig uitlopend boorijzer dat met een dwarsstang wordt rondgedraaid en dient om zeer diepe en/of wijde gaten te boren. Zie ook afb. 79 en 80. De avegaar wordt door verschillende houtbewerkers gebruikt. De wagenmaker boort er onder meer de naven van karwielen mee uit, terwijl de klompenmaker de avegaar gebruikt om er aan de binnenkant van klompen hout mee weg te halen. Dit lemma bevat alleen algemene benamingen voor de avegaar (onder A), de schroefavegaar (onder B) en de lepelavegaar (onder C). Specifieke uitvoeringen van de avegaar zoals die bijvoorbeeld door de kuiper, de klompenmaker en de wagenmaker worden gebruikt, worden behandeld in de paragrafen over de terminologie van deze beroepen. Vgl. voor het woordtype never, dat werd opgegeven door respondenten uit Swalmen, Geulle en Valkenburg (L 331, Q 18, Q 101) ook het Limburgs Idioticon, pag. 176, s.v. never, ø̄Kruisboor. Geh. Kempenlandø̄ en voor het woordtype borendrouw uit Eupen (Q 284) RhWb (I), kol. 1437, s.v. Drau, ø̄das Gestell am Handbohrer, das den eingesetzten Bohrer dreht, Bohrwinde Drehbügelø̄. Met de lepelavegaar werken werd in Hasselt (Q 2) uitbuikeren (ø̜̄ǝt˱bø̜̄.kǝrǝ) genoemd. [N G, 32a; N 53, 167a-c; L 32, 35; A 32, 8; monogr.]
II-12
|
25073 |
averechts, achterstevoren |
andersom:
a:ndərsom (Q095p Maastricht),
averechts:
averechs (Q095p Maastricht),
averechts (Q095p Maastricht),
āvəreͅxs (Q095p Maastricht),
e:vəraexs (Q095p Maastricht),
binnenstebuiten:
binnəstəbōētə (Q095p Maastricht),
omgekeerd:
omgəki:rdə (Q095p Maastricht),
verkeerd:
verkierd (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht),
vərkiert (Q095p Maastricht),
vərkĭĕrt (Q095p Maastricht),
verkeerde kant:
vərkierdə kant (Q095p Maastricht)
|
achterstevoren, averechts || averechts [ZND 01 (1922)], [ZND 05 (1924)] || niet de goede zijde tonend [averechts, verhard, verkeerd, keeraats] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
23257 |
avondgebed |
avondgebed:
aovend gebed (Q095p Maastricht),
aovend-gebed (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
aovendgebed (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
aovendgebèd (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
aoventgəbèt (Q095p Maastricht)
|
Het avondgebed/avondsgebed met gewetensonderzoek [aovendgebed, aovesgebed, aoëvetsjebed?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
20582 |
avondmaal |
avondbrood:
aoventbroet (Q095p Maastricht),
aovendbro´teete
aovendbroĕt (Q095p Maastricht),
avondeten:
ao.vende.te (Q095p Maastricht),
ao:vendete (Q095p Maastricht),
aovende.te (Q095p Maastricht),
aovendeete (Q095p Maastricht),
aovendeetə (Q095p Maastricht),
aovendete (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
aovent eten (Q095p Maastricht),
aoventeete (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
aoventete (Q095p Maastricht),
aoventeten (Q095p Maastricht),
aovənteetə (Q095p Maastricht),
diner
aovendete (Q095p Maastricht),
minder gebruikt en modern
aoventeejte (Q095p Maastricht),
avondmaal:
aovendmaol (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
aoventmaol (Q095p Maastricht),
aovəntmaol (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
Dao zitte veer gesjore mèt eus aovendmaol Het lèste Aovendmaol
aovendmaol (Q095p Maastricht),
eten:
ətə (Q095p Maastricht),
koffiedrinken, het -:
koffiedrinke (Q095p Maastricht),
koͅfi dreͅŋkə (Q095p Maastricht),
kó:ffiedreenke (Q095p Maastricht),
kóffie drīnke (Q095p Maastricht),
souper:
soepee (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
souper (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
soupeé (Q095p Maastricht),
supe: (Q095p Maastricht),
aovendmaol
soepee (Q095p Maastricht)
|
avondeten || avondmaal || de laatste maaltijd van de dag (verschil tussen zomer en winter [N 06 (1960)] || de laatste maaltijd van de dag, avondeten [ZND 02 (1923)] || maaltijden; Hoe noemt U: Namen voor de verschillende maaltijden, afhankelijk van de tijd van de dag, eventueel van het jaar [N 80 (1980)] || namen en uren van de dagelijkse maaltijden: 19 uur [ZND 18G (1935)] || namen en uren van de dagelijkse maaltijden: 20 uur [ZND 18G (1935)] || namen en uren van de dagelijkse maaltijden: avond [ZND 18G (1935)]
III-2-3
|
24445 |
avondspin |
geluksspin:
idiosyncr.
gelùksspin (Q095p Maastricht)
|
spin, gelukbrengende ~ die men bij avond op muren ziet zitten [aovendspin] [N 26 (1964)]
III-4-2
|
23673 |
avondtriduüm |
avondtridum:
aovend-triduüm (Q095p Maastricht),
aovendtridu(w)um (Q095p Maastricht),
aovondtridium (Q095p Maastricht),
aovənttrīēdiejəm (Q095p Maastricht)
|
Een godvruchtige oefening op drie achtereenvolgende avonden, avondtriduüm. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
24061 |
avondwake |
avondmis:
aovendmès (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
rozenkrans beden:
roezekrans bèje (Q095p Maastricht)
|
De dienst gehouden op de avond voorafgaand aan de begrafenis. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
20546 |
azijn |
azijn:
aazien (Q095p Maastricht),
aazīēn (Q095p Maastricht),
azie.n (Q095p Maastricht),
azien (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht),
áázīēn (Q095p Maastricht),
əzien (Q095p Maastricht),
aon d¯n azien ruke
azien (Q095p Maastricht),
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m
azin (Q095p Maastricht),
azi‧n (Q095p Maastricht),
əzīn (Q095p Maastricht),
eedje:
eetsje (Q095p Maastricht)
|
azijn [DC 35 (1963)], [ZND 01u (1924)] || Azijn (kent u hier andere woorden voor). [ZND 42 (1943)] || azijn; Hoe noemt U: De zure vloeistof bestaande uit azijnzuur en water, die o.a. gebruikt wordt bij het bereiden en conserveren van spijzen (azijn, arzijn, eek) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
28741 |
baai |
baai:
bǭj (Q095p Maastricht)
|
Dik en grof wollen weefsel, op molton gelijkend flanel, meestal donkerrood, ook wel bruin, geel of blauw van kleur, waarvan onderkleren, vrouwenrokken, hemden voor zeelieden en boeren worden gemaakt (Van Dale, pag. 229). [N 62, 91; Gi 1.IV, 54; MW]
II-7
|