32331 |
kuipersbies, -lis |
lis:
lęs (Q095p Maastricht),
lęš (Q095p Maastricht)
|
De plant uit de cypergrassenfamilie (Scirpus) die tussen de bodemplanken en tussen kroos en bodem van vaten wordt aangebracht om deze waterdicht te maken. De biezen worden voor gebruik geweekt, gekloofd en van het merg ontdaan. De kieren in een vat worden met biezen gedicht, gaatjes worden met biezenpropjes gesloten. Zie ook het lemma ɛpropje biezenɛ. In een deel van het onderzoeksgebied wordt vooral de lis als dichtingsmateriaal gebruikt. Het wnt VIIII, kol. 521 geeft s.v. (kuiper) de samenstelling (kuiperslisch) als benaming voor de gele lis (Iris Pseudacorus) en vermeldt daarbij dat de bladeren van deze plant als dichtingsmiddel tussen de duigen van vaten worden gestoken.' [N E, 39b; N E, 54a; monogr.]
II-12
|
32249 |
kuipersgereedschap |
kuipersgereedschap:
kȳpǝrs˲gǝręjtšap (Q095p Maastricht)
|
De algemene benaming voor al het gereedschap van de kuiper bij elkaar. [monogr.; A 32, 1 add.]
II-12
|
32277 |
kuipershamer, drijfhamer |
kuipershamer:
kȳpǝrshāmǝr (Q095p Maastricht)
|
De metalen hamer met korte steel waarmee de kuiper de sluitbanden en de definitieve banden van een vat vastslaat. De drijfhamer wordt samen met de drijver en de zethamer gebruikt. Zie ook de lemmata ɛdrijverɛ en ɛkuiperszethamerɛ. In Gennep (L 164) en Roermond (L 329) sloeg men niet met een drijfhamer, maar met de achterzijde van de dissel op de drijver.' [N E, 26a; N E, 45c]
II-12
|
32284 |
kuipersvijs |
vaterwinde:
vātɛrw ̇en (Q095p Maastricht),
winde:
wen (Q095p Maastricht)
|
Algemene benaming voor een werktuig waarmee de duigen aan de onderkant van het vat naar binnen worden gebogen. Het bestaat uit een kabel die om de duigen wordt geslagen en door middel van een schroef of draaispil wordt aangespannen. Zie ook afb. 217. [N E, 29; monogr.]
II-12
|
32279 |
kuiperszethamer |
zethamer:
zęthāmǝr (Q095p Maastricht
[(met steel)]
)
|
De metalen drijver met steel waar de kuiper met de kuipershamer of met de achterkant van de dessel op slaat om de sluitbanden en de definitieve banden van een vat aan te drijven. In de kop van de kuiperszethamer is een gleuf aangebracht die ervoor zorgt dat hij makkelijk op de band gezet kan worden. Zie ook afb. 216. [N E, 26b; N E, 45c]
II-12
|
20463 |
kuis, ingetogen |
ingetogen:
ingetoge (Q095p Maastricht),
kuis:
kuis (Q095p Maastricht),
maagd:
maag (Q095p Maastricht),
modeste (fr.):
medès (Q095p Maastricht),
onschuldig:
oonsjuldig (Q095p Maastricht),
rein:
rein (Q095p Maastricht),
zuiver:
zuuver (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
zuuvər (Q095p Maastricht),
zuver (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht)
|
kuis, zuiver [N 96D (1989)] || kuis; rein van zeden; maagdelijk; ingetogen; zich onthoudend van zinnelijk genot [kuis, kies, zuiver] [N 86 (1981)]
III-2-2
|
23956 |
kuisheid |
kuisheid:
kuisheid (Q095p Maastricht),
zuiverheid:
zuuverheid (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht)
|
Kuisheid, zuiverheid. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
17773 |
kuit |
eierkuit:
Endepols
eier kuut (Q095p Maastricht),
kuit:
knēj (Q095p Maastricht),
kuut (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
kūūt (Q095p Maastricht),
kūüt (Q095p Maastricht),
ky:t (Q095p Maastricht),
kyt (Q095p Maastricht),
kü:t (Q095p Maastricht),
Endepols
kuut (Q095p Maastricht),
kuut-sjete (Q095p Maastricht),
ideosyncr.
kuit (Q095p Maastricht),
WBD/WLD
kuut (Q095p Maastricht),
kūūt (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
WLD
kuut (Q095p Maastricht),
kūūt (Q095p Maastricht)
|
Hoe noemt u de eierstokken met eieren of de afgezetten massa eieren van vrouwelijke vissen (kuit, kiet, schot, zaad, schodder, krellekeskuit) [N 83 (1981)] || kuit (van een been) [ZND 01 (1922)], [ZND m] || kuit (van het been) [ZND 01u (1924)] || kuit (wade) [DC 01 (1931)]
III-1-1, III-4-2
|
18545 |
kuitbroek |
kniebroek:
kneebrook (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
twijfelaar:
twiefeleer (Q095p Maastricht)
|
een kuit- of kniebroek [N 59 (1973)] || kuitbroek of kniebroek (vero) waarvan de pijpen juist onder de knieën werden dichtgebonden [N 23 (1964)]
III-1-3
|
19015 |
kundig |
bedreven:
bedreve (Q095p Maastricht),
bekwaam:
bəkwōͅwm (Q095p Maastricht)
|
een vaardigheid goed geleerd hebben [mannen, meester geraken] [N 85 (1981)] || kundig [ZND 01 (1922)]
III-1-4
|