23919 |
wonderdoener |
wonderdoener:
woonderdoener (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht)
|
Een wonderdoener. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
23918 |
wonderen doen |
wonderen doen:
woondere doen (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht),
wonderen verrichten:
woondere verrichte (Q095p Maastricht)
|
Wonderen doen/verrichten. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
19835 |
wonen |
huizen:
houze (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
samenhokken Boe die twie houze! nein! dat móste zien, este ¯t wèls gluive
houze (Q095p Maastricht),
huizeren:
zw
houzere (Q095p Maastricht),
zw.
hoezere (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
houzere (Q095p Maastricht),
nest hebben:
e nès höbbe (Q095p Maastricht),
nes (Q095p Maastricht),
nès (Q095p Maastricht),
nestelen:
genèstəld (Q095p Maastricht),
gənestəlt (Q095p Maastricht),
nestele (Q095p Maastricht),
nestələ (Q095p Maastricht),
nestje hebben:
nēskə höbbə (Q095p Maastricht),
wonen:
woene (Q095p Maastricht),
woenə (Q095p Maastricht),
wunə (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
Die höbbe al mie es hónderd jaor in Mestreech gewoend
woene (Q095p Maastricht),
zitten:
zittə (Q095p Maastricht)
|
een nestje hebben, gezegd van vogels (nesten, wonen, houden) [N 83 (1981)] || huizen || in een minderwaardig verblijf wonen || verblijf houden || wonen [ZND 08 (1925)], [ZND m]
III-2-1, III-4-1
|
19720 |
woonkamer, huiskamer |
huiskamer:
Ze zaote altied in de hoeskamer, noets in de zaol of de gooj kamer
hoeskamer (Q095p Maastricht)
|
huiskamer
III-2-1
|
22722 |
woonwagen |
kermiswagel:
kermeswagel (Q095p Maastricht),
kèrremiswagel (Q095p Maastricht),
kermiswagen:
kermiswage (Q095p Maastricht),
kerrəmiswaagə (Q095p Maastricht),
roulotte (fr.):
roelot (Q095p Maastricht),
woonwagel:
woenwaagəl (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
woenwagel (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
woenwààgəl (Q095p Maastricht),
woonwagen:
woenwage (Q095p Maastricht),
wŏĕnwáágə (Q095p Maastricht)
|
De woonwagen van kermisklanten [karrakiekast, brak]. [N 90 (1982)]
III-3-2
|
21267 |
woord |
woord:
wōrd (Q095p Maastricht),
wuərt (Q095p Maastricht),
ə wōrt, ə wø͂ͅrtšə, dat zīn šun wø͂ͅrt (Q095p Maastricht)
|
Een woord, een woordje, dat zijn schone woorden. [ZND 08 (1925)] || woord [RND], [ZND m]
III-3-1
|
30806 |
worm- en horzelgat |
angelsteek:
angelsteek (Q095p Maastricht),
nerfbeschadiging:
nerfbeschadiging (Q095p Maastricht)
|
Gat in het leer, veroorzaakt door een horzelsteek. Runderhorzels leggen hun eieren in de huid van de koe. Als de larven er weer uit zijn gekropen, blijft er een klein gaatje over, dat weliswaar weer dichtgroeit, maar toch altijd een zwakke en lelijke plek in het leer blijft geven (Liedmeier, pag. 2). Steken van andere insecten kunnen dezelfde kwaliteitsverminderende invloed op het leer hebben. [N 60, 7b; N 36, 7]
II-10
|
34202 |
wormbulten |
angelsbouten:
(enk)
aŋǝlsbǫu̯t (Q095p Maastricht),
knobbelen op de rug:
knobǝlǝ op dǝ rø̜k (Q095p Maastricht)
|
In de zomer leggen runderhorzels hun eitjes aan de haren van het rund. Na enkele dagen kruipen er larven uit de eitjes. Deze dringen het lichaam binnen langs de haren en het haarzakje, doorboren de huid en groeien langzamerhand uit. In de winter komen ze vooral onder de huid van de rug terecht. Iedere plek waar een larve zit, vormt een bultje, de wormbult. Om te kunnen ademen doorboort de larve de huid van het rund. Dit veroorzaakt wondjes die gemakkelijk geïnfecteerd kunnen raken, waardoor zeer uitgebreide verettering kan ontstaan. Zie ook het lemma ''wormbulten'' in wbd I.3, blz. 478-479. [N 52, 22; N 3A, 83b; A 48A, 35; monogr.]
I-11
|
21014 |
wormstekig |
aangestoken:
Endepols
aongestoke (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
aangevreten:
WLD
oangəvreetə door wörrəm (Q095p Maastricht),
aangevreten door worm:
WLD
oangəvreetə door wörrəm (Q095p Maastricht),
da zit de worm in:
WBD/WLD
dao zit də wörrəm in (Q095p Maastricht),
da zit ene worm in:
Endepols
dao zit unne wörrem in (Q095p Maastricht),
daar zit de worm in:
WBD/WLD
dao zit də wörrəm in (Q095p Maastricht),
daar zit een worm in:
Endepols
dao zit unne wörrem in (Q095p Maastricht),
de worm in:
de wörrem in (Q095p Maastricht),
heer zit vol worm:
Endepols
heer zit vol wörrem (Q095p Maastricht),
met worm:
mèt wörrəm (Q095p Maastricht),
met wormen:
mèt wörrəm (Q095p Maastricht),
vol wormen zitten:
Endepols
heer zit vol wörrem (Q095p Maastricht),
wormig:
WLD
wörremig (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
wormsteek:
Endepols
wörremsteek (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
wormsteketig:
wörremsteketig (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
wormstekig:
wurmsjtekig (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
wörremstekig (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht),
wörrəmsteekig (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
WBD/WLD
wörrəmsteekəch (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
WLD
wörrəmstēēkich (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht)
|
Door wormen aangetast, gezegd van fruit (wormstekig, gemaaid, vermaaid, verpielt, meutelig, maaistekig, maaisteek). [N 82 (1981)] || wormstekig ve appel [DC 23 (1953)]
I-7, III-2-3
|
29460 |
worp |
strang:
strāŋk (Q095p Maastricht)
|
Bepaalde hoeveelheid potaarde waarvan, naargelang de afmetingen, een aantal potten kan worden gedraaid. Het woordtype strang werd in de aardewerkfabrieken in Q 95 gebruikt voor een kleistreng in de vorm van een worst die in de fabrikage-afdeling in plakken werd gesneden. In L 163 verstond men onder een hoop ballen een partij brokken leem, bijvoorbeeld 36 stuks, op maat afgeknepen door de ballenmaker, waar zo mogelijk 36 bloempotten door de draaier van gedraaid konden worden. [N 49, 14; monogr.]
II-8
|