| 25225 |
halve maan, eerste kwartier |
jong licht:
eerste kwartier
joŋk lēx (Q192p Margraten)
|
wassende maan
III-4-4
|
| 17659 |
hand |
hand:
hānd (Q192p Margraten)
|
hand [DC 01 (1931)]
III-1-1
|
| 34566 |
handkar |
handkar:
ha.ntkar (Q192p Margraten)
|
Tweewielige kar die men met de handen voortduwt of trekt. Deze kar heeft twee bomen en zijplanken. [N 17, 15a; N G, 51; JG 1a + 1b; A 42, 4; monogr.]
I-13
|
| 32831 |
handrol, tuinrol |
koolhofswel:
kuǝlǝfswɛl (Q192p Margraten),
welletje:
wɛlkǝ (Q192p Margraten)
|
Een kleine rol voor gebruik in de tuin of op een klein perceel; deze rol wordt door een persoon voortgetrokken aan een touw dat op twee plaatsen aan het raam bevestigd is, of aan een met het raam verbonden steel met handgreep. Zie de afb. 85 en 86. [JG 1a; N 11A, 186a; A 40, 9f; div.]
I-2
|
| 18256 |
handschoen |
haas:
soms heusje
héjsje (Q192p Margraten)
|
handschoenen, met vier vingers en een duim [vingerwante, haase, hejse] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 22879 |
handspel |
hands (eng.):
hends (Q192p Margraten)
|
Hij heeft de bal men de hand aangeraakt, het is ... [DC 49 (1974)]
III-3-2
|
| 32662 |
handvat aan de ploegstaart |
handhaaf:
hãntǝf (Q192p Margraten),
hoorn:
hø ̝ǝn (Q192p Margraten),
kop:
kǫp (Q192p Margraten
[(bovenstuk van de ploegstaart)]
)
|
De staart van een voetploeg, een radploeg en de zgn. losse karploeg is voorzien van of eindigt in een handvat, dat de ploeger stevig vasthoudt om te bereiken dat de ploeg de voor goed afsnijdt en niet uit de voor schiet. Aan dat handvat trekt hij de ploeg aan het einde van iedere voor om en houdt hij de (achter)ploeg vast wanneer deze in de sleepstand over de wendakker getrokken wordt. De latere vaste karploegen hebben van achteren ook een handvat. Maar omdat dergelijke ploegen niet echt bestuurd hoeven te worden, is dit handvat vooral dienstig bij het keren en het op nieuw inzetten van de ploeg. [N 11, 31.I.k; N 11A, 84i; JG 1a + 1b; monogr.]
I-1
|
| 33006 |
handvol -bij het zaaien |
handvol:
hampfǝl (Q192p Margraten)
|
Strikt genomen lopen twee begrippen dooreen: de handvol zaaigoed die de zaaier telkens uit het zaaikleed of de zaaibak neemt om deze uit te strooien, en de hoeveelheid die men, dan vaak met twee handen tegelijk, op kan nemen om de zaaibak te vullen; dit laatste is eigenlijk grob of hoopsel; wanneer beide woorden werden opgegeven, is bij het laatste type opgenomen dat het om twee handen gaat. Ontegenzeglijk wordt grob ook gebruikt voor de handvol bij het zaaien. Zie de toelichting bij het lemma ''met de volle hand -zaaien'' (2.12). [JG 1a, 1b; Wi 51; monogr.]
I-4
|
| 21413 |
hard schreeuwen |
hel schreeuwen:
hel schreve (Q192p Margraten)
|
hard schreeuwen; je moet - - anders verstaat hij ons niet [DC 03 (1934)]
III-3-1
|
| 25027 |
hard, luid |
hel:
hel (Q192p Margraten)
|
hard (schreeuwen) [DC 38 (1964)]
III-4-4
|