| 21485 |
werk (zn) |
werk:
wèrk (L209p Merselo)
|
werk; ben je klaar met je -? [DC 03 (1934)]
III-3-1
|
| 28401 |
werkbij |
werk[bij]:
węrk[bij] (L209p Merselo)
|
Vrouwelijke bij. De werkbij is aanzienlijk kleiner dan de koningin. De werkbijen of werksters verrichten alle in de bijenwoning voorkomende taken zoals het broed warm houden en voeren, de koningin te eten geven en van cel tot cel leiden, raten bouwen, gebruikte cellen oppoetsen, water, stuifmeel, kleverige propolis en zoete nectar aanslepen, de voorraden opbergen en verzegelen, reten stoppen, de poort bewaken en de woning verdedigen, ventileren en schoonhouden. Op grond van die verschillende functies wordt de werkbij ook wel haalbij, voederbij, bouwbij en broedbij genoemd. In de zomer is een werkster na ongeveer zes weken versleten, in de winter, als er geen buitenwerk te doen valt, leeft ze ongeveer vijf à zes maanden. Men kent dus kortlevende zomerbijen en langlevende winterbijen. Voor het woorddeel (-bij) leest men de woordtypen bij/bie en bien. In welke plaatsen deze woordtypen respectievelijk voorkomen, ziet men in het lemma Bij. Voor de fonetische documentatie ervan wordt ook verwezen naar het lemma Bij. [N 63, 12b; S 3, L 1a-m; JG 1a; N 63, 62]
II-6
|
| 18597 |
werkdaagse jas |
werkendaagse jas:
ènne wêrkendagsche jas (L209p Merselo)
|
werkdagen (mv.) [een jas voor de - ] [SGV (1914)]
III-1-3
|
| 21486 |
werkdag |
werkendag:
ènne wêrkendagsche jas (L209p Merselo)
|
werkdagen (mv.) [een jas voor de - ] [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 19132 |
werken |
werken:
wɛ̄rkə (L209p Merselo)
|
werken [RND]
III-3-1
|
| 33336 |
werken op de boerderij |
zwoegen:
zwūgǝ (L209p Merselo)
|
Ook te verstaan als het doen van huishoudelijk werk in het boerenbedrijf. De belangrijkste termen in taalgeografische zin zijn ongetwijfeld schommelen en keuteren; deze zijn dan ook in kaart gebracht; vergelijk nog de behandeling van schommelen in Goossens 1963b. De op Nederlandse bodem ontstane afleiding labeuren van het Franse leenwoord labeur is in de semasiologische kaart 5 ondergebracht. Verreweg het grootste deel van de andere opgaven zijn expressief geladen uitdrukkingen met velerlei connotaties voor "hard werken, zich afsloven" in het algemeen. [JG 1b; L 8, 149, S 47; monogr. add. uit N 5A, 95a; L 37, 11c]
I-6
|
| 27685 |
werkplaats |
timmerij:
temǝrēj (L209p Merselo)
|
De werkruimte van een timmerman, en bij een groter timmerbedrijf waar meer afdelingen zijn, ook dat deel van het bedrijf waar de belangrijkste timmerwerkzaamheden worden verricht. Meer specialistische handelingen worden dan in andere ruimtes gedaan, zoals de zagerij, de freesafdeling, etc. [N 55, 176; N 55, 178d; monogr.]
II-12
|
| 24330 |
werpen van jongen |
jongen:
jònge (L209p Merselo),
werpen:
waerpe (L209p Merselo)
|
jongen (ww), werpen || werpen (van jongen)
III-4-2
|
| 25135 |
wervelwind |
houwmouw:
haowmaow (L209p Merselo),
wervelwind:
waervelwiend (L209p Merselo),
wèrvelwiend (L209p Merselo),
windbruid:
wiendsbruut (L209p Merselo)
|
kleine wervelwind || wervelwind [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 24399 |
wesp |
mispel:
maespel (L209p Merselo),
mèspel (L209p Merselo),
mêispel (L209p Merselo)
|
wesp [DC 09 (1940)], [SGV (1914)]
III-4-2
|