| 33059 |
schoven binden |
jassen:
jasǝ (Q196p Mheer),
joepen:
jupǝ (Q196p Mheer),
kassen:
kasǝ (Q196p Mheer)
|
Het werk van de binder die achter de zichter aankomt en die om de hoeveelheid halmen die de zichter afgetrokken heeft twee (soms ook één) banden doet en zo de garven, gebonden schoven, maakt. Wanneer het graan met de zeis gemaaid wordt en de aflegger achter de maaier aankomt, worden het "afleggen", het "vormen" en het "binden" vaak in één doorgaande handeling uitgevoerd. Jassen en kassen worden (elders) ook gebruikt voor het opzetten en samenbinden van de korenhokken, zie het lemma ''schoven opzetten in een hok'' (4.6.13). De volgorde van de varianten van het type binden is: a. consonantcluster: -nd-/-ndj-/-]d, -n-, -nj-, -]-; b. vocalisme: -e-, -ę-, -ęi̯-, -ē-, -i-.' [N 15, 15d, 15e2 en 20; JG 1a, 1b; A 23, 16.2; L 1 a-m; L 1u, 15; L 48, 34.2; Lu 1, 16.2, Lu 2, 34.2; monogr.]
I-4
|
| 33068 |
schoven opzetten in een hok |
mandelen:
maŋǝlǝ (Q196p Mheer)
|
In dit lemma komen de benamingen voor het opzetten van de stuiken aan de orde. Vergelijk ook aflevering I.3 over het opzetten van oppers, heukelingen, enz. in de weidebouw. Ook hier wordt verwezen naar het zelfstandig naamwoord in het volgende lemma. Het voorwerp van de overgankelijke werkwoorden is steeds schoven. Ook wanneer het resultaat van de handeling, i.c. de stuik, in het woordtype voorkomt, wordt dat woord steeds fonetisch gedocumenteerd, daar immers het getal niet overeenkomt met dat van het lemma ''graanhok, struik, mandel'' (4.6.14). Enig materiaal van "haver opzetten" is hier ingebracht, waar nodig met een aantekening. [N 15, 28; JG 1a, 1b, 2c; A 23, 16.2; L 48, 34.2; Lu 1, 16.2; Lu 2, 34.2; monogr.]
I-4
|
| 29984 |
schraag |
schraag:
šrāx (Q196p Mheer)
|
Houten draagstelling die wordt gebruikt om een lang werkstuk te ondersteunen. Zie ook afb. 116. [N 53, 225; S 32; monogr.]
II-12
|
| 18133 |
schram |
krats:
krats (Q196p Mheer),
schram:
schram (Q196p Mheer),
schräme (Q196p Mheer),
schrèùam (Q196p Mheer),
shroam (Q196p Mheer),
sjrieëm (Q196p Mheer)
|
schram [SGV (1914)] || Schram: streepvormige, zeer ondiepe verwonding van de bovenhuid (kras, schram, krab). [N 84 (1981)] || schrammen (mv) [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 18136 |
schrammen |
schrammen:
schramme (Q196p Mheer),
schrieame (Q196p Mheer),
sjrieëme (Q196p Mheer)
|
schrammen (ww) [SGV (1914)] || Schrammen: de bovenhuid zeer licht openrijten (schrammen, krassen, skrassen). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 17947 |
schrede |
greid:
grēī (Q196p Mheer),
schritt (du.):
schrit (Q196p Mheer),
trede:
treeëd (Q196p Mheer)
|
Pas, stap: het plaatsen van de ene voet voor de andere bij het gaan (treden, tred, schrede, loop, stap). [N 84 (1981)] || schrede [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 21368 |
schreeuwen |
schreeuwen:
schrääwe (Q196p Mheer),
sjrieëwe (Q196p Mheer)
|
luid en doordringend roepen, schreeuwen [kweken, kwaken, keken, schreien, krijten, krijsen] [N 87 (1981)] || schreeuwen [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 22482 |
schrikkeljaar |
schrikkeljaar:
schrikkeljaor (Q196p Mheer),
shrikkeljoar? (Q196p Mheer)
|
schrikkeljaar [SGV (1914)]
III-3-2
|
| 18871 |
schrikken |
vervaren:
verviere (Q196p Mheer),
zich vervaren:
= wederkerend
zich vervīēre (Q196p Mheer)
|
door een plotseling angstgevoel bevangen worden en daardoor een onwillekeurige beweging maken [schrikken, verschieteen, ijzen] [N 85 (1981)] || schrikken (geen context) [DC 38 (1964)]
III-1-4
|
| 19661 |
schrobben |
keren:
kèère (Q196p Mheer)
|
schrobben [DC 15 (1947)]
III-2-1
|