| 25252 |
el, maat van 0,69 m |
el:
el (L382p Montfort),
èl (L382p Montfort),
mud:
mut (L382p Montfort)
|
de maat die een lengte aangeeft van 68 cm [el, mut] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 24772 |
elfenbankje |
pijpzwam:
WLD
pijp zwam (L382p Montfort),
zwam:
eigen spelling algemeen
zwam (L382p Montfort)
|
Elfenbankje: een veelkeuzige zwam die veel voorkomt op takken en stammen; komt vaak in groepjes voor (elfenbankje, pijpzwam, buisjeszwam). [N 92 (1982)]
III-4-3
|
| 18829 |
ellende (lijden) |
elend:
eelènj (L382p Montfort),
miserie:
miserie (L382p Montfort),
mizerie (L382p Montfort)
|
een rampzalige, zeer beklagenswaardige toestand [ellende, miserie] [N 85 (1981)] || ellende lijdend [katijvig, ellendig] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 18830 |
ellendig |
ellendig:
ellenjich (L382p Montfort)
|
ellende lijdend [katijvig, ellendig] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 24504 |
els |
els:
ęls (L382p Montfort)
|
Het gebogen, puntige instrument om gaatjes voor het naaien vóór te steken. Men kent een spanels, een doornaaiels en een bros. Dierick zegt op pag. 83: "Het klein en broos werktuig dat een schoenmaker dagelijks te gebruiken heeft is het elsen. Daar zijn er verscheidene grootten en soorten. De elsens om binnenzolen te naaien zijn gekromd en moeten geschikt zijn licht of zwaar volgens het werk; een lang, zwaar elsen is goed voor zwaar manswerk en om in te rijgen. Een zwaar elsen om licht te naaien is altijd af te keuren, daar een fijne draad niet goed sluiten kan in de wijde gaten door het elsen in de binnenzool gemaakt en dus geen vaste naad kan voortbrengen. Gewoonlijk is de punt van een nieuw elsen te dik en moet wat verscherpt worden om goed door het leder te kunnen steken; het gebeurt wel eens dat de punt afkraakt, dit kan hersteld worden met er een aan te slijpen. Het elsen moet in een houten handvatsel vastgezet worden en moet er recht in zitten; het mag noch achteruit noch vooruit hellen en bijzonderlijk niet scheef of men is elke steek in gevaar het te breken, en de hand te kwetsen. [N 60, 176a; N 60, 234; N 60, 176c; S 28; L 5, 62; L B2, 238; L 40, 72; Wi 13; A 27, 17; monogr.]
II-10
|
| 24419 |
emelt, larve van de langpootmug |
emelt:
Veldeke
emelten (L382p Montfort)
|
emelt, larve van de langpootmug, zeer schadelijk wormpje in graan- en grasland [N 26 (1964)]
III-4-2
|
| 19686 |
emmer |
houten emmer:
hoͅu̯tən ømər (L382p Montfort),
zinken emmer:
zeŋkən ømər (L382p Montfort)
|
emmer van hout [DC 15 (1947)] || emmer van zink of email [DC 15 (1947)]
III-2-1
|
| 17703 |
endeldarm |
aarsdarm:
aarsderme (L382p Montfort)
|
endeldarm [aarsdarm, enteldeerm, gatdarm, teenentoewt] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 23263 |
engel |
engel:
ingel (L382p Montfort)
|
Een engel [ingel, èngel]. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 23713 |
engel des heren |
angelus:
angelus (L382p Montfort),
engel des heren:
engel des heere (L382p Montfort),
engel des here (L382p Montfort)
|
Het "Engel des Heren"of "Angelus", het gebed bij het Angelus-luiden. [N 96B (1989)]
III-3-3
|