| 23772 |
nachtmis |
nachtmis:
nachmès (Q019a Neerbeek)
|
De mis die snachts wordt gedaan, nachtmis. [N 96C (1989)]
III-3-3
|
| 23774 |
nachtmis add. |
herdertjesmis:
herderkesmès (Q019a Neerbeek)
|
Kerstmis [Krismes, Kriësmes, Keersemes, Korsmes]. [N 96C (1989)]
III-3-3
|
| 33098 |
naoogstrijf |
grote hooireek:
grōtǝ~ hø̜i̯rē̜k (Q019a Neerbeek),
reek:
rē̜k (Q019a Neerbeek)
|
Het stuk gereedschap dat voor het naoogsten wordt gebruikt. Doorgaans doet men dit met de grote houten hark die ook voor het bijeenhalen van het hooi wordt gebruikt. Zie het lemma ''houten hooihark'' (4.2.4) in aflevering I.3. Maar er is ook ander gereedschap voor in omloop, met name een zeer grote hark met een blok van meer dan één meter (tot wel 150 cm) breed en met grote ijzeren tanden, ook wel bosduivel genoemd en ook gebruikt voor het bijeenhalen van bladeren of dennenaalden voor de potstal. Dit laatste benoemingsmotief is bijeengezet in de woordtypen achterin het lemma. In de volgende plaatsen is opgegeven dat men naoogst met de harkmachine (vergelijk het lemma ''hooivergaarmachine'' (4.2.11) in aflevering I.3: L 163, 163a, P 177 (scharmachine: sxē̜ǝrmašen), 195 (idem), Q 121c, 162 en 166 (gritselmachine: gritsǝlmǝšin). In L 164, 265, 290 en 368b is opgegeven dat men naoogst met de houten eg; in L 214, 270, 286 en Q 77 met de houten gaffel. Soms is de constructie van de houten hooihark extra verzwaard om het graanveld na te oogsen; zo is in L 318b, 320c, Q 2 en 2b opgegeven dat de hark twee stelen heeft en in K 357, L 163, 163a, 321 en Q 71 dat er aparte handvaten aan de steel zijn gemonteerd om gemakkelijker te kunnen trekken.' [N 15, 38b en 38c; N 18, 93; JG 1a, 1b, 2c; L 34, 41; monogr.; add. uit N 15, 38a]
I-4
|
| 24042 |
neomist |
neomist (<gr.):
neomist (Q019a Neerbeek)
|
Een pas gewijde priester, Neomist. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 17609 |
neus (spotnamen) |
gevel:
geevel (Q019a Neerbeek),
tulder:
graote teulder (Q019a Neerbeek)
|
neus: spotbenamingen [snoet, snotkoker, fok, fokker, kokker, domphoren, gevel, foemp] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 17614 |
neusgaten |
neuslokken:
naaslaoker (Q019a Neerbeek)
|
neus: neusgaten [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 17698 |
nier |
nier:
neer (Q019a Neerbeek)
|
nier [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 22319 |
nieuwjaar |
nieuwjaar:
nujaor (Q019a Neerbeek)
|
1 januari, de eerste dag van het nieuwe jaar [ni-jjaor]. [N 96C (1989)]
III-3-2
|
| 22616 |
nieuwjaar wensen |
nieuwjaar wensen:
nujaor winsje (Q019a Neerbeek)
|
Nieuwjaar wensen, Nieuwjaar winnen, afwinnen. [N 96C (1989)]
III-3-2
|
| 17724 |
nieuwsgierig kijken |
nieuwsgierig kijken:
nuusjérig kieken (Q019a Neerbeek)
|
kijken: nieuwsgierig kijken [blieke, spitsmoele] [N 10 (1961)]
III-1-1
|