| 17996 |
bibberen |
beven:
beeve (P117p Nieuwerkerken),
bibberen:
Meest zuiver.
bibbere (P117p Nieuwerkerken)
|
beven, bibberen [ZND 21 (1936)]
III-1-2
|
| 23200 |
bidden |
bidden:
dje moet bidde (P117p Nieuwerkerken)
|
Ge moet bidden (in de kerk). [ZND 21 (1936)]
III-3-3
|
| 23201 |
biechten (gaan) |
te biechte gaan:
we gaan te biechte (P117p Nieuwerkerken),
i kort
wiə goan te bichte (P117p Nieuwerkerken),
zich te biechte gaan:
we gaan om te biechten (P117p Nieuwerkerken),
i kort
viə goan oas te bichte (P117p Nieuwerkerken)
|
We gaan biechten, of ... ons biechten, of ... te biechte (welke uitdrukking is hiervoor gebruikelijk?). [ZND 21 (1936)]
III-3-3
|
| 21270 |
bieden |
bieden:
bieden (P117p Nieuwerkerken),
biə (P117p Nieuwerkerken)
|
bieden [RND], [ZND 21 (1936)]
III-3-1
|
| 20830 |
bier |
bier:
bĭĕjr (P117p Nieuwerkerken),
verzamelfiche ook mat. van ZND 01 (a-m) ook ZND 22 vr. 27a
bier (P117p Nieuwerkerken)
|
bier [RND], [ZND 06 (1924)]
III-2-3
|
| 34238 |
biestmelk |
biestmelk:
bismɛlǝk (P117p Nieuwerkerken)
|
De eerste melk van de koe, nadat ze gekalfd heeft. [L 32, 100; JG 1a, 1b; S 3; A 7, 18; monogr.]
I-11
|
| 33249 |
bietenloof, bladerkroon |
bietenkroppen:
biǝtǝkrøp (P117p Nieuwerkerken)
|
De bladeren van de bietenplant. [N 12, 46; L 30, 34b; monogr.; add. uit N 12, 48]
I-5
|
| 33244 |
bietenplantjes uitdunnen |
kappen:
kapǝ (P117p Nieuwerkerken)
|
Uit de rijen jonge plantjes telkens enkele exemplaren weghalen zodat de overgebleven bietenplantjes meer ruimte krijgen om uit te groeien. Doorgaans wordt dit werk in twee fases gedaan. Eerst wordt met de schoffel of de hak op regelmatige afstanden de rij plantjes over de breedte van de schoffel onderbroken. Van de overgebleven groepjes wordt dan iets later alleen het beste plantje overgehouden; de andere worden met de hand uitgetrokken. Tegelijk wordt dat geselecteerde plantje extra aangezet. Intussen wordt, zoals op het aardappelveld, regelmatig onkruid gewied; zie de toelichting bij het lemma Aanaarden. Het object van de handeling is steeds bieten, bietenplantjes. [N 12, 45; N Q, 8; JG 1b; monogr.; add. uit N 15, 2]
I-5
|
| 34345 |
biggen werpen |
kurren:
kørǝ (P117p Nieuwerkerken)
|
Biggen ter wereld brengen. [N 19, 13; JG 1a, 1b, 2c; monogr.; N C, add.]
I-12
|
| 28399 |
bij |
bij/bie:
bę̄ (P117p Nieuwerkerken)
|
De gewone honingbij. Het lichaam van de bij bestaat uit drie delen: 1) de kop of het voorlijf met de voelhorens, de ogen, de tong en de kaken, 2) de borstkas met de poten en de vleugels, 3) het achterlijf waarin twee magen zitten, de honingmaag en de spijsmaag. In het uiteinde van het achterlijf zit de angel die de bij als wapen gebruikt. De bij leeft uitsluitend in en met een gemeenschap of volk. Men onderscheidt drie verschillende verschijningsvormen: koninginnen, darren en werkbijen. De bij zuigt nectar uit bloemen en maakt er honing van. Binnen dit lemma is gekozen voor het woordtype bij/bie, omdat het niet steeds duidelijk is of de dialectvarianten door één van beide c.q. welke dialectvarianten door de een en welke door de ander vertegenwoordigd worden. Bij de overige lemmata in deze aflevering worden de hier bedoelde dialectvarianten, voorkomend als simplex zowel als in samenstellingen, verantwoord door middel van het woordtype (-)bij(-). [N 63, 12a; N 63, 12b; N 63, 12c; JG 1a + 1b; JG 2b-5, 1a; JG 2c; L 1a-m; S 3; N 63, 62a; Ge 37,1; A 9,1; monogr.]
II-6
|