| 21715 |
belasting |
belasting:
belasting (Q033p Oirsbeek, ...
Q033p Oirsbeek)
|
de verplichting tot het betalen van een geldelijke bijdrage in de lasten van de overheid [tijns, cijns, belasting, taks] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 21716 |
belastingbiljet |
aanslag:
aansjlaag (Q033p Oirsbeek, ...
Q033p Oirsbeek)
|
het biljet waarop vermeld staat hoeveel belasting iemand moet betalen [lastenbrief, brandbrief, binnenboek] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 33960 |
bellen aan het haam |
bellen:
bɛlǝ (Q033p Oirsbeek),
bellenkrans:
bɛlǝkrans (Q033p Oirsbeek)
|
Aan het haam zijn wel eens bellen bevestigd, waarvan er soms meerdere een krans kunnen vormen. Kloters zijn grote, ronde, koperen of bronzen bellen. Rongeltjes bestaan uit een krans van zeven tot acht kleine belletjes in verschillende tonen. [JG 1d; N 13, 14; monogr.]
I-10
|
| 33945 |
bellen aan het hoofdstel |
bellenkrans:
bɛlǝkrans (Q033p Oirsbeek),
schellenkrans:
šɛlǝkrans (Q033p Oirsbeek)
|
Soms kunnen er aan een hoofdstel bellen bevestigd worden, maar meestal gebeurt dat niet bij boerenpaarden. [N 13, 39]
I-10
|
| 21600 |
belofte niet houden |
geen woord houden:
gee woort hautə (Q033p Oirsbeek)
|
een belofte niet houden [beenschijten, zijn woord intrekken, belezen] [N 85 (1981)]
III-3-1
|
| 23199 |
beloken pasen |
broken pasen:
broake pasche (Q033p Oirsbeek)
|
beloken Paschen [SGV (1914)]
III-3-3
|
| 32572 |
bemesten |
bemesten:
bǝmęstǝ (Q033p Oirsbeek),
mesten:
męstǝ (Q033p Oirsbeek)
|
De in dit lemma opgenomen woorden betekenen "mest in het land doen, het land vruchtbaar maken met stalmest". Ze worden doorgaans gebruikt in combinatie met "akker", "(stuk) land" e.d., ook al is dit object - behoudens een enkele uitzondering - bij de onderstaande woordtypen er niet bij vermeld. Voor mesten in de zin van "mest naar het land brengen" en "mest over het land uitspreiden" zie men de lemmata mest uitrijden en mest verspreiden. [JG 1a + 1b; N 11, 14; N 11A, 1; L 1a -m; L 31, 18; S 23; mongr.]
I-1
|
| 32630 |
benamingen van de ploeg naar de trekkracht |
tractorploeg:
traktǫr[ploeg] (Q033p Oirsbeek)
|
De door een koe of os getrokken ploeg was in L 163 aanvankelijk een voetploeg, later een karploeg; in L 192a was het een gewone ploeg, in L 192b een omganger, in L 246 en 292 een brabantse ploeg; de ploeg van een zgn. osse-, ezels- of koeboer had in L 290 van voren een wieltje en liep iets lichter dan de voetploeg. [N 11, 30; N 11A, 78 + 79 + 142; monogr.]
I-1
|
| 25103 |
benauwd en vochtig weer |
broeierig (weer):
bruijerig (Q033p Oirsbeek),
brujerig (Q033p Oirsbeek, ...
Q033p Oirsbeek),
drukkend (weer):
drökkend (Q033p Oirsbeek, ...
Q033p Oirsbeek),
drökkent (Q033p Oirsbeek),
moddelwarm:
mŏĕddelwerm (Q033p Oirsbeek),
zwoel (weer):
sjwoel (Q033p Oirsbeek)
|
drukkend warm, gezegd van het weer [zwoel, mof, zoel, flauw, smoel] [N 81 (1980)] || lucht bij vochtig en warm zomerweer [graslucht] [N 22 (1963)] || lucht die onweer en regen voorspelt [broeilucht, smerige lucht, donderlucht, schoer] [N 81 (1980)] || warm, benauwd en vochtig weer (in de zomer) [bederfelijk, voos, smoel, zoel, zuul, broejerig, luimerig, mottig, moddelwarm, zomig] [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 17672 |
benen (spotnamen) |
knoken:
knâôke (Q033p Oirsbeek),
poten:
peuut (Q033p Oirsbeek),
stelten:
sjteltje (Q033p Oirsbeek)
|
benen: rechte, vormloze benen [mok-, motbeene] [N 10 (1961)] || benen: spotbenamingen [billewaage, pikkels, stekken] [N 10 (1961)]
III-1-1
|