| 18953 |
braaf |
braaf:
ig wil ins zeen of ste braaf zults zeen (L416p Opglabbeek)
|
Ik wil eens zien of (dat) ge braaf zult zijn ! [ZND 46 (1946)]
III-1-4
|
| 33653 |
braakland |
braak:
braak (L416p Opglabbeek),
brā.k (L416p Opglabbeek),
braakgrond:
brākgront (L416p Opglabbeek),
braakland:
brǭklant (L416p Opglabbeek),
braakliggend land:
brǭklegǝnt lant (L416p Opglabbeek)
|
Stuk land of akker dat men één of meer jaren onbewerkt laat liggen alvorens het opnieuw te beploegen. [N 11, 6; N 27, 4b; N 27, 31; N 11A, 135; A 10, 4; A 33, 12; A 33, 14a; JG 1a, 1b, 2a, 2b, 2c; L 22, 13; L 1a-m; L 1u, 22; L 19b, 1a; S 4; Ale 253; monogr.]
I-8
|
| 32706 |
braakland bewerken |
de braak omdoen:
dǝ brā.k, omdō.n (L416p Opglabbeek)
|
Op een akker die men - vroeger overeenkomstig het drieslagstelsel, later om een bijzondere reden - een seizoen braak liet liggen, werd dat jaar geen gewas verbouwd. Een dergelijke akker werd echter wel verschillende malen ondiep geploegd en grondig afgeëgd, zulks om hem te zuiveren van hardnekkig onkruid, zoals kweek, en tevens om hem niet de voedingsbodem te laten zijn van gemakkelijk tierend onkruid in het algemeen. Voorzover de onderstaande termen geen object noemen, veronderstellen zij "de akker" of "het stuk" als object. In braken zal soms, in zomervoren meestal de betekenis "niet benutten voor de teelt", "braak laten liggen" meespreken. Men zie daarom ook de lemmata braakland en braak (laten) liggen. De woorden braken, belken en stropen komen ook in de lemmata ondiep ploegen en stoppelveld ploegen voor. [JG 1a; N 11A, 134b + 137q; N 11, 45 + 47 add.; monogr.]
I-1
|
| 33654 |
braakliggen |
braakliggen:
brǭklegǝ (L416p Opglabbeek),
braken:
brākǝ (L416p Opglabbeek)
|
Land of een akker voor een tijd, soms voor meerdere jaren, onbebouwd laten liggen. Naast de werkwoordelijke woordtypen als braken en braakliggen komen er in dit lemma ook woordtypen voor die bijvoeglijk van aard zijn. Deze hebben grammaticaal de functie van een bepaling van gesteldheid bij de werkwoorden (laten) liggen en zijn, b.v. het land ligt braak, is hard, woest en b.v. het land (voor) vogelwei laten liggen, (in de) dries laten liggen enz. [N 11, 5; N 11, 6; N 11A, 134a; N 11A, 135; N 27, 4b; L 1a-m; L 22, 13; JG 1a, 1b, 1d; S 4; Wi 43; Ale 253; monogr.]
I-8
|
| 31545 |
braam |
bramen:
brīǝ.mǝ(n) (L416p Opglabbeek)
|
Rubus fruticosus L. Het bekende moeilijk te verwijderen doornige gewas in wegbermen, aan bosranden en dergelijke met tot 3 meter lange gestekelde takken, die vaak boogvormig overhangen, en zwarte (onrijp: rode) samengestelde smakelijke vruchtjes. De gewone braam bloeit van mei tot juli met witte tot roze bloempjes. Ook in cultuur om de eetbare vruchten. De vraag in de enquête van J. Goossens is gesteld vanwege de braamtakken in verband met de vervaardiging van korven. Deze worden gemaakt van strowissen en de lange taaie braamtakken die van hun doornen zijn ontdaan. [JG 1a, 1b; A 13, 5b; RND 82; monogr.]
I-5
|
| 24501 |
braambes |
braamberen:
brōͅmbî.ərə (L416p Opglabbeek),
bròmbiêr (L416p Opglabbeek),
zie ook ZND01 a-m (geen verzamelfiches)
brōͅmbīrən (L416p Opglabbeek)
|
braam(bessen) [RND] || braambes [ZND 01u (1924)]
III-4-3
|
| 33295 |
braambessen |
braamberen:
bro.mbiǝrn (L416p Opglabbeek)
|
Als aanvulling op de vraag die in het lemma Braam is behandeld werd ook geïnformeerd naar de benamingen van de vrucht van de braamstruik. [JG 1b gedeeltelijk, 1c, 2c]
I-5
|
| 24132 |
braamsluiper |
heggenschijter:
heͅgəšitər (L416p Opglabbeek)
|
braamsluiper (13 grauwbruin; graag in doornheggen; maakt doorzichtig sprietjesnest; zang begint met heel zacht muizegepiep en eindigt luider [juul-juul-juul-juul] [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 24474 |
braamstruik |
braamberen:
broambiere (L416p Opglabbeek),
braamberenstruik:
brandbierestroek (L416p Opglabbeek)
|
braam (struik) [ZND 32 (1939)]
III-4-3
|
| 20788 |
braden |
braden:
broaje (L416p Opglabbeek),
brōͅi̯ən (L416p Opglabbeek),
broͅjə (L416p Opglabbeek),
vleis broën (L416p Opglabbeek)
|
braden || vlees braden en vlees bakken [ZND 22 (1936)], [ZND m]
III-2-3
|