e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Ottersum

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
haast haast: Ien de haost was ik ¯t vergèète  haost (Ottersum) haast III-1-4
haast hebben jachten: Ze kreeg d¯n hèlligentuu.ter; ze begós wèr te jachte  jachte (Ottersum), jotteren: Hïj jötterde óp de fiets nor schôl, mar kwam toch te laot Moet lè.j te jöttere; ze wow vör d¯n èète klaor zien  jöttere (Ottersum), zich haasten: Ik mót mien èège hôste; ik ziej al hôs te laot  zich hôste (Ottersum), zich spoeden: Spoejt ów, want ge ziet al laot Wille we de bus nog halen, dan mótte we ó.ns spoeje  zich spoeje (Ottersum) opschieten, haasten || zich haasten III-1-4
hagedis ektis: èèktes (Ottersum) hagedis III-4-2
hagelsteen, hagelkorrel hagelkoren: hagelköön (Ottersum) hagelsteen, hagelkorrel [N 22 (1963)] III-4-4
hak hak: hak (Ottersum, ... ), krebber: krɛbǝr (Ottersum), landhak: lānthak (Ottersum) De verhoging, al of niet geheel of gedeeltelijk van leer, onder de hiel van de voet. [N 60, 233c; N 60, 126a; N 60, 169a; L 48, 28a; L 48, 28b; L 1a-m; L 1u, 82; L 5, 50; N 7, 37b; L 29, 42; monogr.] || Werktuig om de grond los te hakken, spade met een gekromd blad. Het gereedschap had een algemeen doel en diende, behalve om te wieden, ook voor andere doeleiden, zoals het schrapen (van strooisel of mest), het egaliseren van te diep uitgereden karresporen, het aanhogen van aardappelen (vergelijk het lemma Aanaardhak), enz. Deze nevendoeleinden zijn hier en daar in de benamingen terug te vinden. [N 11, 88; N 12, 45; N 15, 4 en 6a; N 18, 37, 40 en 41; JG 1a, 1b, 1c, 2c; L 42, 40; monogr.] I-5, II-10
hak om de voor af te hakken hak: hak (Ottersum), landhak: lãnthak (Ottersum) Een hak die men (in plaats van de in het vorige lemma bedoelde schop) gebruikt om de bovenlaag van de om te spitten voor af te hakken en in de open voor te brengen. Meestal is dat een grote hak, waarvan het (doorgaans hartvormige) blad even breed is als dat van de spade. Om de voor vlak te kunnen afhakken is de hoek tussen het blad en de steel kleiner dan bij een hak waarmee men de grond loskapt. [N 11A, 149a; N 18 add.; div.; monogr.] I-1
hak van het blad van de zeis hak: hak (Ottersum) Het brede uiteinde van het blad van de zeis, aan de zijde van de arend. Zie afbeelding 5, nummer 2. Sommige opgaven hebben betrekking niet alleen op het puntige uiteinde van de snede aan de zijde van de arend, maar op de gehele brede zijde van het blad, doorlopend tot de rug. Van een dergelijke toevoeging is sprake bij: vars 113, 115, 117, 118a, 172, 173, 176a, 179, 182, 219, 177, 186, 223, Q 73, 157a, 160, 161, 164, 166, 240; voet: L 324. [N 18, 68b; JG 1a, 1b; monogr.] I-3
haken haken: hø̜̄k (Ottersum) De haakjes of pinnetjes van de kam van de vleugel. Om de klossen gelijk vol te draaien moest men het garen steeds versteken op de haakjes of tandjes. [N 34, B15; N 34, B14] II-7
haken en ogen haak en oog: hǭk ɛn ōx (Ottersum) Kleine metalen haakjes en ringetjes die, langs de zomen van kledingstukken genaaid, dienen om deze te sluiten. [N 62, 51; L 1a-m; L 24, 40b; L 49, 25; MW; S 11] II-7
hakken, wieden met de hak hakken: hakǝ (Ottersum), loshakken: lǫshakǝ (Ottersum) Met een hak de grond tussen (rijen van) opgroeiende planten bewerken, met het doel deze luchtig te maken en van onkruid te zuiveren. [N 15, 5; JG 1a, 1b; monogr.] I-5