| 18776 |
streng |
streen:
strēn (L163p Ottersum),
streentje:
strēntjǝ (L163p Ottersum)
|
Een streng garen, een gewonden en veelal ineengedraaide bundel waarin garen in de handel komt. De woordtypen lood, half lood, loodje en onsje duiden op een bepaalde hoeveelheid gewicht garen. [N 62, 56c; L 7, 58; L 28, 14; Gi 1.IV, 25; MW; S 36; monogr.]
II-7
|
| 29140 |
strengen |
kettings:
kęteŋs (L163p Ottersum),
klingels:
kleŋǝls (L163p Ottersum),
repen:
(enk)
rēp (L163p Ottersum),
strengen:
(enk)
strɛŋ (L163p Ottersum)
|
Aanvulling van het lemma strengen in wld I.10: kettingen of touwen waarmee een paard de kar of wagen trekt. [N 17, 26; N 5A II, 59c; monogr.] || Kettingen of touwen waarmee een paard de kar of wagen trekt. Het ene uiteinde ervan zit aan de trekhaken van het haam of van het borsttuig vast, het andere aan de voorste schei of aan een haak in de berrie van de kar of wagen. De benamingen voor strengen die uit touw vervaardigd zijn, werden achteraan geplaatst. Bij het woordtype strengen is niet altijd mogelijk uit te maken of de opgegeven dialectvariant enkelvoud of meervoud is. Het lemma Veldstrengen, dat zijn strengen waarmee een paard een akkerwerktuig voorttrekt, is al eerder behandeld in WLD I, afl. 2, p. 178. [JG 1a, 1b, 2a, 2b, 2c; N 13, 57, 58a en 58b]
I-10, I-13
|
| 30429 |
strijkbalk |
kantbalk:
kānt˱balǝk (L163p Ottersum)
|
Buitenste balk van een balklaag die onmiddellijk langs een muur loopt. De strijkbalk is met de muur en met de naastliggende balk verankerd en veelal minder zwaar dan de overige balken. [N 54, 118]
II-9
|
| 30218 |
strijkbalken |
zolderbalklaag:
zoldǝrbalǝklǭx (L163p Ottersum)
|
Het geheel van balken waar de slof overheen ligt. [N 54, 169b]
II-9
|
| 32649 |
strijkbord, riester |
kleine riester:
klē̜nǝ ristǝr (L163p Ottersum),
riester:
ristǝr (L163p Ottersum)
|
Het strijkbord, riester of rooster is het op de ploegschaar volgend ijzeren (vroeger houten) blad, dat de grond die door kouter en schaar is losgesneden, omkeert en in de vorige voor schuift. Men zie ook de toelichting bij het lemma ploegschaar. [A 26, 6; Lu 4, 6; JG 1a + 1b; N 11, 31.I.a; N 11A, 85d + 87b + 88b + 89c; monogr.]
I-1
|
| 26680 |
strijker |
strijker:
strikǝr (L163p Ottersum)
|
Paard dat de poten te dicht bij elkaar zet en tijdens het gaan met de enkels tegen elkaar wrijft, waardoor vooral verwondingen aan de kogel (zie het lemma ''kogel'' 3.5.6) kunnen ontstaan. Vgl. het lemma ''haarenkelen'' (5.26). [N 8, 84d]
I-9
|
| 19442 |
strijkijzer |
strijkijzer:
strik˂īzər (L163p Ottersum)
|
strijkijzer
III-2-1
|
| 32650 |
strijkplaat |
strijklat:
striklat (L163p Ottersum)
|
Achter aan het strijkbord werd soms, vooral als men met een brede voor ploegde waarbij de aarde minder werd omgekeerd, een verstelbare ijzeren lat of plaat aangebracht, die over de losgeploegde voor strijkend, ervoor zorgde dat deze niet in de ploeggeul terugviel. [N 11, 38 add.; N 11A, 138b add.; monogr.]
I-1
|
| 31837 |
strijkschaaf, strijkblok |
strijkschaaf:
strīksxāf (L163p Ottersum)
|
Blokschaaf, iets korter dan de reischaaf, maar van dezelfde constructie en voor hetzelfde werk gebruikt, namelijk het fijnschaven van hout dat al ruw is bewerkt met de voorloper of met de ruwe blokschaaf. Volgens de respondent uit Venlo (L 271) was de strijkschaaf gelijk aan de reischaaf en werd hij gebruikt met de beitel in vertikale stand om bijvoorbeeld de smalle kanten van planken haaks te schaven zodat ze vervolgens tegen elkaar konden worden gelijmd. [N 53, 62]
II-12
|
| 22085 |
stro |
strooi:
stroi̯ (L163p Ottersum)
|
Halmen van gedorst koren. De algemene benaming. Zie ook de toelichting bij paragraaf 6.4. [JG 1a, 1b, 2c; L 7, 60a; R [s], 6; S 36; Wi 4; monogr.; add. uit N 5, 83]
I-4
|