| 33437 |
hooizolder, koestalzolder, schelf |
hooischelf(t):
hő̄i̯sxɛlǝft (L355p Peer),
schelf(t):
sxę.lǝft (L355p Peer),
sxɛlǝf (L355p Peer),
sxɛlǝft (L355p Peer),
stalschelf:
stalsxę.lǝf (L355p Peer)
|
De boven de koestal gelegen zolder, waar meestal hooi bewaard wordt. Het komt voor dat deze zolder deel uitmaakt van de schuur of alleen vanuit de schuur bereikbaar is. Vandaar benamingen die eigenlijk horen bij een zolder in de schuur. De zoldering boven de koeien is vaak een schelf en bestaat uit een of twee lagen rondhout, los op de gebintbalken gelegd, die worden afgedekt met takkenbossen of horden en soms nog dichtgesmeerd met stro en leem. Bij grotere bedrijven is deze zoldering ook wel gemetseld in kleine bogen. De koestalzolder heeft dan wel voordeel van de warmte van de koeien, maar geen nadeel van de opstijgende damp. Een dergelijke schelf wordt gebruikt om hooi op te bergen, vaak ook stro en een enkele keer ook (ongedorst) graan. Een schelf kan op verschillende plaatsen in bedrijfsgebouwen voorkomen. Opgemerkt zij, dat schelf(t) in Q 90, 174, 177, 178 en 179 de benaming is voor "afdak, karschop, wagenloods". Uit het feit dat voor die plaatsen schelf(t) ook voor hooiberging werd opgegeven, mag men afleiden dat het hooi daar in de "schuil" of onder een daarop gelijkend afdak werd bewaard. De benamingen voor de zolder in het algemeen en voor de graanzolder worden behandeld in de aflevering over het boerenhuis (I.7). De benaming hooizolder moet beschouwd worden als een recent neologisme, zeker in Belgisch Limburg. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel (stal) het lemma "stal" (2.1.2). Zie afbeelding 16. [N 5A, 55; N 4A, 13d en 13e; N 5, 84, 85, 90 en 91; JG 1a, 1b en 2c; A 7, 32; A 16, 5a; L 42, 24; L 47, 8a; L 48, 11; Lu 2, 11; S 50; Gwn 4, 9; Wi 17; monogr.; add. uit N 5A, 58b; A 44, 21h; L B2, 292]
I-6
|
| 32925 |
hoop, tussen heukeling en opper |
grote heukel:
grūtǝ hē.kǝl (L355p Peer)
|
De middelgrote hoop, doorgaans één meter hoog, waarop het bijna droge hooi wordt gezet, voordat het tot grote hopen worden bijeengewerkt. [N 14, 108; A 16, 3; A 42, 20d]
I-3
|
| 22673 |
hoorn |
hoorn:
hoorn (L355p Peer)
|
Hoorn. [Willems (1885)]
III-3-2
|
| 34073 |
hoorn van de koe |
hoorn:
hō.rǝn (L355p Peer),
hōrn (L355p Peer),
hōrǝs (L355p Peer)
|
[N 3A, 106a; JG 1a, 1b; L 1a-m; L 27, 25; S 15; Wi 14; monogr.]
I-11
|
| 24169 |
hop |
hop:
hop (L355p Peer)
|
Humulus lupulus L. Een tot 4,50 meter hoge slingerplant met een ruw-knobbelige stevige stengel, die bloeit van juli tot september: de mannelijke bloemen in vaalgele pluimen, de vrouwelijke in hangende trossen van bolvormige vruchtkegels, de zogenamde hopbellen. De olieachtige stof in deze hopbellen wordt gebruikt bij de bereiding van bier. [Wi 52; monogr.]
I-5
|
| 19675 |
hor |
dradenvenster:
drøtəveͅnstər (L355p Peer),
muggennet:
meͅgeͅnɛt (L355p Peer)
|
een scherm van groenen metaaldraad, dat voor de open ramen wordt geplaatst om vliegen, enz. buiten te houden [ZND 35 (1941)]
III-2-1
|
| 18233 |
horloge |
horloge:
e goue herlozie (L355p Peer),
’n goue horlogie (L355p Peer)
|
een gouden horloge [ZND 27 (1938)]
III-1-3
|
| 18149 |
horrelvoet |
paardspoot:
peerspoewet (L355p Peer)
|
Misvormde voet (hompelvoet, horrelvoet, paardevoet, klompvoet). [N 107 (2001)]
III-1-2
|
| 17847 |
hotsen |
hobbelen:
hotsen en hobbelen met ne platte veloband op slehte wegen (L355p Peer),
hotsen:
hotsen en hobbelen met ne platte veloband op slehte wegen (L355p Peer)
|
Hotsen: schokkend, stotend vooruitgaan (schokkelen, hotsen, hotselen, hobbelen, stokken) [N 108 (2001)]
III-1-2
|
| 17812 |
houden |
houden:
hāān (L355p Peer)
|
houden (houwen) [ZND m]
III-1-2
|