| 33287 |
vlas braken |
braken:
brākǝ (L355p Peer)
|
Het pletten van de vlasstelen, om de houtachtige delen te verwijderen. [monogr.; add. uit N 48, 16a]
I-5
|
| 24457 |
vleermuis |
vleer:
vāēr (sic, vlāēr?) (L355p Peer),
vleermuis:
vlērmōus (L355p Peer)
|
vleermuis [ZND 08 (1925)] || vleermuis, vleder [Willems (1885)]
III-4-2
|
| 20944 |
vlees |
vlees:
vlīs (L355p Peer)
|
vleesch [ZND 07 (1924)]
III-2-3
|
| 34130 |
vleeskoe |
vleeskoe:
vlīskǫu̯ (L355p Peer)
|
Koe die vlezig van bouw is. [N 3A, 149]
I-11
|
| 24348 |
vleesmade, larve van de bromvlieg |
made:
maai (L355p Peer)
|
made [ZND 38 (1942)]
III-4-2
|
| 33117 |
vlegelband |
varkenspees:
vęrǝkǝspęzǝ (L355p Peer),
vlegelsband:
[vlegel]zba.nt (L355p Peer)
|
Het riempje waarmee de kap van de knuppel aan het oog van de stok is vastgesnoerd. Het is doorgaans een smal en lang schapenleren riempje dat over de kap aan de vlegelknuppel wordt gevlochten en door het oog aan de stok wordt gehaald. Meestal is het een los riempje; soms echter is deze band het uiteinde van dezelfde veter of nestel waarmee de kap aan de knuppel wordt vastgesnoerd. Soms nog wordt melding gemaakt van het gebruik daarvoor een palingvel te nemen (het type aalsvel en in L 314, 325 en 360) of een pees (in L 318b ). Zwalber is de plaatselijke benaming voor de zwaluw; overdrachtelijk betekent het woord ook een verbindingsstuk. Voor de fonetische documentatie van het woorddeel [vlegel], zie het lemma ''dorsvlegel'' (6.1.8). Zie afbeelding 10, e. [N 14, 3b, 3d en 3e; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
| 33114 |
vlegelknuppel, slaghout |
kop:
kǫp (L355p Peer)
|
Het slaghout van de dorsvlegel is 50 à 60 cm lang en wat dikker dan het hout van de steel. Het is niet van het allerhardste hout gesneden, omdat het dan zou barsten bij het slaan op de grond; doorgaans is het van berkehout. Oorspronkelijk werd als benaming van dit "werkende deel" van het gereedschap de naam het geheel genomen, hier dus vlegel; we zagen dat ook bij de ''zeis'' (3.2.1) in aflevering I.3 en de ''zicht'' (4.3.1) in deze aflevering. Het regelmatig voorvoegsel ''vlegel(s)'' in ''vlegel(s)kop'' is niet in dit lemma opgenomen. Voor de fonetische documentatie van het woord(deel) [vlegel] en [vleger] zie het lemma ''dorsvlegel'' (6.1.8). Zie afbeelding 10, b. [N 14, 3c; JG 1a, 1b; L39, 13a; monogr.; add. uit N 14, 3e en 4]
I-4
|
| 33113 |
vlegelstok |
geerd:
gērt (L355p Peer),
steel:
stel (L355p Peer)
|
De steel van de vlegel die de dorser in de hand houdt. De lengte van de steel "behoort van de kin van dorser tot de grond te reiken" (Goossens, Lic. Verh.), of, naar de zegsman van L 325: "is tweeēneenhalf maal de kop in lengte". Het regelmatig voorvoegsel vlegel(s)- is niet in dit lemma opgenomen. Zie afbeelding 10, a. [Goossens, Lic. Verh.]
I-4
|
| 21442 |
vleien |
de schone uithangen:
He kan de schoenen uithangen (L355p Peer),
mouwvegen:
Hēͅ kan møuwvēͅgən (L355p Peer),
Hĕ kan mouwvègen (L355p Peer),
poetsen:
Hĕ kan poetsen (L355p Peer),
schoon kallen:
schoên kallen (L355p Peer)
|
Hij kan flikflooien (laag vleien, mouwstrijken, enz.). [ZND 23 (1937)]
III-3-1
|
| 19127 |
vleier |
bloksleper:
blokslèper (L355p Peer),
mouwveger:
mouvvèger (L355p Peer),
mouwvèger (L355p Peer),
schijnheilige:
schijnheilige (L355p Peer)
|
een bloksleper (vleier) of andere woorden voor vleier, mouwveger enz. [ZND 32 (1939)]
III-3-1
|