| 33171 |
poten |
planten:
plā.ntǝ (Q161p Piringen),
poten:
pǫu̯tǝ (Q161p Piringen)
|
De kleine steuntjes die zich aan de onderkant van de berries bevinden en waarop het draagvlak van de kruiwagen kan rusten. [N 18, 99, add; JG 1a; JG 1b] || In dit lemma staan de algemene benamingen voor het planten van de pootaardappelen bijeen. [N 12, 10; N 15, 1b en 1c; JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 20, 1a; A 23, 17d.I; Lu 1, 17d.I; Wi 43; monogr.; add. uit N 12, 15; N M, 18a en 18b]
I-13, I-5
|
| 27074 |
praam |
praam:
prǫu̯m (Q161p Piringen)
|
Neusknijper om het paard in bedwang te houden. Een praam bestaat uit een houtje met een lus eraan, die rond de bovenlip van het paard wordt gelegd en met het houtje wordt aangedraaid. Er bestaan ook metalen neusknijpers met deze functie (zie o.a. de termen muilijzer, tandijzer en gebitijzer). [JG 1b, 1c, 2c; N 13, 85; N 33, 377 en 380; S 28; monogr.]
I-10
|
| 21006 |
prei |
poor:
puər (Q161p Piringen),
puir:
pø͂ͅir (Q161p Piringen, ...
Q161p Piringen)
|
[Goossens 1b (1960)] [ZND 05 (1924)] [ZND 15 (1930)]
I-7
|
| 22687 |
prent(je) |
beeld(je):
ə sjooən biltsje (Q161p Piringen)
|
Een schoon beeldeken (Fr. image). [ZND 21 (1936)]
III-3-2
|
| 22862 |
prijzen (mv.) |
prijzen:
prɛ.is (Q161p Piringen)
|
prijzen (mv.) [RND]
III-3-2
|
| 22310 |
proppenschieter |
klotstoet:
klotstoet (Q161p Piringen)
|
Klakkebus; cilindervormig kinderspeeltuig van vlierhout. [ZND 15 (1930)]
III-3-2
|
| 32879 |
punt van het blad van de zeis |
bek:
bęk (Q161p Piringen)
|
De scherpe punt aan het blad van de zeis, aan het uiteinde tegenover de arend en de hak. Zie afbeelding 5, nummer 3. [N 18, 68c; JG 1a, 1b, 2c; monogr.]
I-3
|
| 27904 |
raam |
venster:
vinstǝr (Q161p Piringen
[(+)]
)
|
Zie kaart. Een van glas voorziene opening waardoor het buitenlicht naar binnen valt. In het onderzoeksgebied worden de woorden 'venster' en 'raam' ook wel gebruikt voor de houten of metalen omlijsting waarin de vensterruit wordt geplaatst. In het Standaardnederlands zijn de woorden 'raam', 'venster' en 'glas' onzijdig, in de meeste Limburgse dialecten echter vrouwelijk. Wanneer door de invullers nadrukkelijk een vrouwelijk genus werd opgegeven, is achter de betreffende plaatscode een (+) opgenomen. [N 55, 37; RND 49; A 46, 10a; L mon.; monogr.; Vld.]
II-9
|
| 33272 |
raapzaadolie |
raapsmout:
ropsmā.t (Q161p Piringen)
|
De olie die uit raapzaad wordt geslagen. Zie de toelichting bij het lemma Koolzaadolie. Bomolie is de olie die uit de eerste slagen van de molen wordt verkregen; ze is van goede kwalitetit en wordt als slaolie gebruikt. Bij de typen lijzend, lijzendsmout en lijzentesmout is uitdrukkelijk opgemerkt dat het om raapolie gaat. Bij de opgave raapzaad is uitdrukkelijk opgemerkt dat het om olie gaat. [JG 1a, 1b; monogr.]
I-5
|
| 19977 |
rammelaar |
rijder:
rēͅər (Q161p Piringen)
|
rammelaar, mannetje konijn [Goossens 1b (1960)]
III-2-1
|