| 34286 |
spruitpot |
ketel:
ki̯ętǝl (Q093p Rosmeer)
|
Pot waarin men koren kookt, zodat het gaat zwellen. Vervolgens voert men dit aan beesten met name aan het paard. [N 18, 129]
I-11
|
| 21526 |
staal |
staal:
stôel (Q093p Rosmeer)
|
Staal (monster). [ZND 07 (1924)]
III-3-1
|
| 17819 |
staan |
staan:
stweu (Q093p Rosmeer)
|
staan [ZND 46 (1946)]
III-1-2
|
| 20125 |
staart |
staart:
stat (Q093p Rosmeer),
staartje:
stɛtǝkǝ (Q093p Rosmeer),
staat:
stat (Q093p Rosmeer),
staatje:
stetəkə (Q093p Rosmeer)
|
[A 2, 37; L 29, 27; S 35; monogr.]staart [ZND 07 (1924)] || staartje [ZND 38 (1942)]
I-11, III-4-2
|
| 34225 |
staartkoord |
koekoord:
kø̜wkwø̜t (Q093p Rosmeer)
|
Koord waarmee men op stal de staart van de koe vastbindt. [N 3A, 14g]
I-11
|
| 34087 |
staartkwast |
borstel:
bi̯ǫstǝl (Q093p Rosmeer)
|
Kwastig uiteinde van de staart. [N 3A, 114]
I-11
|
| 24250 |
staartmees |
slingerstaartje:
slingerstetche (Q093p Rosmeer),
slingerstetsje (Q093p Rosmeer)
|
staartmees
III-4-1
|
| 28377 |
stal |
stal:
stã.l (Q093p Rosmeer),
stā.l (Q093p Rosmeer)
|
Een ruimte in het algemeen, die onderdak biedt aan vee. De benamingen kunnen zowel het gebouw, als de ruimte daarbinnen betreffen. Meestal wordt kortheidshalve van "de stal" gesproken, als men het veeverblijf en met name de koestal bedoelt. [JG 1a en 1b; Wi 11; S 50; L A1, 4; RND 97; monogr.; add. uit N 5A, passim]
I-6
|
| 33369 |
stalpalen |
palen:
pǫlǝ (Q093p Rosmeer)
|
De vertikale houten palen (later vaak ijzeren stangen of buizen) waar de koeien aan vastgebonden worden. Tussen twee palen door kan een koe uit een krib eten. Van onderen staan de palen in een verbindingsbalk (zie het lemma "koedrempel, kribbeboom" (2.2.20), soms in de grond of in de rand van de krib. Van boven worden de stalpalen bijeen gehouden door de bovenste kribbeboom. In veel plaatsen komen geen stalpalen voor. De koeien zijn dan vastgebonden aan ringen in de krib of aan ringen in de koedrempel. Modernere stallen kennen dan vaak wel weer stalpalen. Opgaven die geen stalpaal betreffen maar een ring etc. zijn apart geplaatst en meestal slechts als woordtype vermeld. De vraag naar de stalpalen deed een aantal respondenten denken aan een box. Deze opgaven zijn achteraan geplaatst. Onder de in dit lemma opgenomen enkelvoudsvormen zijn er die ook gebezigd kunnen worden voor het hekwerk van stalpalen (als collectief), voor de bovenste kribbeboom of voor de koedrempel. Zie ook afbeelding 8 bij het lemma "voorstal" (2.2.5) en afbeelding10.B bij het lemma "koeienstand" (2.2.23). [N 5A, 38a; N 4, 60; A 10, 11; monogr.]
I-6
|
| 33345 |
stalpoort, staldeur |
kalfdeur:
kāf˱dē̜ ̞r (Q093p Rosmeer),
staldeur:
[stal]dē̜ ̞r (Q093p Rosmeer)
|
In dit lemma worden de algemene benamingen verzameld voor de deur van een stal of koestal, zowel die voor de dubbele deur of poort als ook die van de enkele deur die alleen voor personen wordt gebruikt. Aan de hand van de vaak transparante samenstellingen is doorgaans wel uit te maken op welk type poort of deur de benaming betrekking heeft, waar deze zich bevindt of welk doel zij heeft. Vergelijk ook de lemmata "voorstaldeur" (2.2.11), "schuurpoort" (3.1.2) en "poort" (4.1.1). Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel (stal) het lemma "stal" (2.1.2) en voor die van het woorddeel (koestal) het lemma "koestal" (2.2.1). [N 5A, 51b, 52a, 53c; N 4, 39; N 5,112a; A 10, 7a; monogr.; add. uit N 5A, 34b, 44b]
I-6
|