| 33458 |
draaibare sluitbalk aan de bovenzijde van een poortvleugel |
sluithout:
slōi̯thǫt (Q093p Rosmeer)
|
Een draaibare sluitbalk aan de bovenzijde van een poortvleugel. Het draaipunt is aan de binnenkant van één van de poortvleugels bevestigd, iets onder de bovenkant. De "staart" van de balk steekt zover naar beneden dat men er gemakkelijk bij kan. De balk is zo draaibaar dat hij achter beide poortvleugels komt en zo de poort afsluit. Als hij horizontaal gedraaid is, kan de poort geheel geopend worden. Met deze balk in geheel vertikale stand kan men ook slechts één poortvleugel afsluiten. Zie afbeelding 21. [N 4A, 47a; monogr.]
I-6
|
| 34255 |
draaiende karnton |
draaivat:
drɛvoat (Q093p Rosmeer)
|
De karnton wordt met een zwengel of een wiel zelf rondgedraaid. Deze ton, waarin de boter door draaien wordt gemaakt, draait zelf mee. Zie voor de fonetische documentatie van (boter) en (botter) het lemma ''boter'' (12.14) in deze aflevering. [N 12, 51, 56 en 58; L 1a-m; L 27, 30 en 69; JG 1a, 1b, 1d, 2c; Ge 22, 10, 26, 29, 34 en 37; A 7, 19; S 17; monogr.]
I-11
|
| 34082 |
draaiers |
doppen:
(enk)
dǫp (Q093p Rosmeer)
|
De kleine heupen achter de grote heupen, meestal in de vorm van uitstekende botten of knobbels. [N 3A, 110b]
I-11
|
| 33445 |
draaipin van een zware deur of poort |
pin:
pen (Q093p Rosmeer)
|
Aan de onderkant (soms ook bovenkant) draait een zware deur of poort op een ijzeren pin die een deel van het gewicht opvangt en voorkomt dat de deur scheef komt te hangen. De benamingen voor deze zware draaipin hangen soms samen met die voor de scharnierpinnen aan de zijkant van de deuren; zie daarvoor de aflevering over de huizenbouw, deel II, afl. 9. Voor het type turen, vergelijk Rhein.Wb s.v. Turen. Achter in het lemma zijn enkele benamingen apart opgenomen voor de holte (vaak een steen) waar de pin in draait. [N 4A, 50; monogr.]
I-6
|
| 34160 |
drachtig |
vol:
vǫl (Q093p Rosmeer)
|
[N 3A, 33]
I-11
|
| 33523 |
draden of randen van peulvruchten |
vamen:
vēm (Q093p Rosmeer)
|
[Goossens 2c (1963)]
I-7
|
| 21153 |
dreef |
dreef:
dreef (Q093p Rosmeer),
drëf (Q093p Rosmeer)
|
dreef [ZND 01 (1922)] || een lange dreef [ZND 23 (1937)]
III-3-1
|
| 24498 |
driekleurig viooltje |
viool:
ook: fjeelke (slechts algemene namen voor viool)
fjool (Q093p Rosmeer, ...
Q093p Rosmeer),
viooltje:
ook: fjool (slechts algemene namen voor viool)
fjeelke (Q093p Rosmeer, ...
Q093p Rosmeer)
|
driekleurig viooltje (Viola tricolor L.) [DC 60a (1985)]
III-4-3
|
| 27465 |
driepoot |
karbok:
kārbǫk (Q093p Rosmeer)
|
Steun die onder de schoot van de kar gezet wordt en die gebruikt wordt bij het oogsten en eventueel bij het smeren van de as. Voor de woordtypes knecht, kracht, wip, krik en hun samenstellingen is er overlap met de benamingen voor de karwip (zie dat lemma in wld II.11), een hefboom die ook gebruikt wordt bij het smeren van de as. [N 17, 80; JG 1d]
I-13
|
| 34094 |
driespeen |
driedemer:
drɛi̯dęmǝr (Q093p Rosmeer),
kromme:
krǫmǝ (Q093p Rosmeer)
|
Koeuier die slechts uit drie kwartieren melk geeft. Het is niet altijd goed aan te geven of de benamingen duiden op de koeuier met deze afwijking of op de koe met een dergelijke koeuier. [N 3A, 66] || Koeuier die slechts uit drie kwartieren melk geeft. Sommige woordtypen kunnen duiden op een koe die een uier met drie spenen heeft. [N 3A, 117]
I-11
|