e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Rotem

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
ploegwieltje rullen: rø̜lǝ (Rotem) Het wieltje dat (in plaats van een slof) deel uit maakt van de voorsteun van een voetploeg. [JG 1a + 1b + 1c; N 11, 32c + 33d; N 11A, 93c; A 26, 4b add.; L 4, 4b add.; monogr.] I-1
ploegzool harde laag: harde laag (Rotem), kiezelbank: kēzǝlbaŋk (Rotem), oerbank: ūrbaŋk (Rotem) De termen die in dit lemma bijeen zijn gezet, hebben alle betrekking op de grond of de grondlaag onder de bouwvoor. De onder A. vermelde benamingen zijn vooral van toepassing op de korst of harde laag, die bij regelmatig ploegen onder in of juist onder de voor gevormd wordt door de druk en de strijkende werking van het ploeghoofd; van tijd tot tijd moet deze laag met de ondergronder gebroken worden. Onder B. vindt men benamingen voor een harde laag onder de bouwvoor, die het water slecht doorlaat. Deze termen betreffen soms een uitgestrekte laag, in andere gevallen een bank of een laag van beperkte omvang. Vaak ook wijzen ze meer op een grondsoort dan op een laag onder de bouwvoor. De veelheid van termen (zoals die voor bijzondere kleisoorten, klevende en kneedbare aarde, modderige grond e.d.) hangt nauw samen met plaatselijke en regionale verschillen in bodemgesteldheid. Tenslotte wordt onder C. een opsomming gegeven van benamingen voor een bijzondere laag in de ondergrond, een roestbruine ijzerhoudende laag (van een bepaalde grondsoort) die hard of zacht kan zijn. [N 11A, 129g; N 27, 12a + b; N 27, 13a add.; monogr.; div.] I-1
pofbroek pofboks: pofboks (Rotem, ... ) plusfour, een soort pofbroek [N 23 (1964)] III-1-3
poffen pof (zn.): ps. omgespeld volgens IPA.  puf (Rotem), poffen: ps. omgespeld volgens Frings.  pūfə (Rotem) afbetaling, Op ~, op de pof kopen [poffen?] [N 21 (1963)] III-3-1
pofmouw bloesmouw: bloesmouw (Rotem), pofmouw: pofmūw -mūəwkə (Rotem) pofmouw van jurk of blouse [N 23 (1964)] III-1-3
polichinelle popje: pøpkə (Rotem) Polichinelle. [ZND 05 (1924)] III-3-2
politieagent police (fr.): poləs (Rotem) Politieagent. [ZND 05 (1924)] III-3-1
pollepel potlepel: poͅtlēpəl (Rotem), poͅtlipəl (Rotem), poͅtlīəpəl (Rotem), soeplepel: soͅplipəl (Rotem), soͅplīəpəl (Rotem) lepel, metalen ~; inventarisatie benamingen; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || pollepel [ZND 04 (1924)] III-2-1
polsmof mof: moef (Rotem), mof (Rotem), mouwtje: mokskəs (Rotem), stuik: vgl. Van Dale (DN): Stauche, (pols)mof  stooeke (Rotem) een polsmof - korte, gebreide stukken, die over de voorarm worden aangetrokken tegen de koude [ZND 34 (1940)] || polsmof, kort gebreid kledingstuk ter verwarming van pols en hand [sjtoek, polsmof, handmufke, armmufke, molleke, moefke] [N 23 (1964)] III-1-3
pommelee, appelschimmel (een) geappelde: gapǝldǝ (Rotem) Paard met ronde, glanzende plekken in de vorm van appels in het haarkleed, van binnen wit en van buiten zwart. De afwisseling van zwarte en witte haren vormt een cirkelvormig patroon, vooral op de schouders en het kruis. [JG 1a, 1b; N 8, 63c, 63d en 63e] I-9