| 24478 |
eik |
eik:
ɛi̯k (L420p Rotem),
eikenboom:
eikeboum (L420p Rotem),
-
eikebaum (L420p Rotem)
|
eik [RND], [ZND 20 (1936)] || eikenboom [ZND 34 (1940)]
III-4-3
|
| 24479 |
eikel |
eikel:
eikel (L420p Rotem),
ɛi̯kələ (L420p Rotem),
-
eikele (L420p Rotem)
|
eikel [ZND 34 (1940)] || eikels [RND] || eikels zoeken [ZND 20 (1936)]
III-4-3
|
| 26146 |
einde, wiek |
roede:
rōj (L420p Rotem),
taup:
tǭwp (L420p Rotem)
|
Elk van de vier hekwerken die vroeger gemonteerd werden op een dunne balk die aan de twee borsten werden vastgemaakt. Het woordtype roede, eigenlijk de balk waarop het hekken bevestigd wordt, wordt in een groot aantal plaatsen -totum pro parte- ook voor de gehele wiek gebruikt. Zie ook afb. 34 en de toelichting bij het lemma ɛroedeɛ.' [N O, 1g; Sche 28; A 42A, 62; A 42A, 63; monogr.; N O, 6b; N O, 6c]
II-3
|
| 24142 |
ekster |
ester:
ēstər (L420p Rotem)
|
ekster [ZND 01 (1922)]
III-4-1
|
| 18112 |
eksteroog |
esteroog:
ĕsterauch (L420p Rotem),
èsteroug (L420p Rotem)
|
eksteroog (op de tenen, fr. cor) [ZND 19 (1936)]
III-1-2
|
| 28846 |
elastiek |
elastiek:
ēlǝstek (L420p Rotem),
rek:
raik (L420p Rotem)
|
Band- of koordvormig stuk gummi. Elastiek komt voor als enkele draad of als gevlochten of geweven band, in verschillende breedten, en het kent vele toepassingen. [N 59, 42; N 62, 61; L 34, 86; MW; monogr.]
II-7
|
| 19685 |
elektriciteit |
elektriek:
əlleͅtrik (L420p Rotem)
|
electriciteit [ZND 34 (1940)]
III-2-1
|
| 21257 |
elektrische tram |
elektrieken tram:
èllentrikken tram (L420p Rotem),
əlletriken tram (L420p Rotem)
|
Een electrische tram. [ZND 34 (1940)]
III-3-1
|
| 18829 |
ellende (lijden) |
elend:
Ie zit in ielenj (L420p Rotem),
ellende:
Hie zit ine ellenje (L420p Rotem),
Ig bein krank van ellenje (L420p Rotem),
ellendigheid:
ai = avait Fr<
Ich bain zeek van ellenjigheid (L420p Rotem),
ai = avait Fr.
Ich bain krank van ellenjigheid (L420p Rotem),
miserie:
Hie zit ine miserie (L420p Rotem)
|
Hij zit in de ellende. [ZND 35 (1941)] || Ik ben ziek van ellende. [ZND 35 (1941)]
III-1-4
|
| 24504 |
els |
priem:
prę̄m (L420p Rotem)
|
Het gebogen, puntige instrument om gaatjes voor het naaien vóór te steken. Men kent een spanels, een doornaaiels en een bros. Dierick zegt op pag. 83: "Het klein en broos werktuig dat een schoenmaker dagelijks te gebruiken heeft is het elsen. Daar zijn er verscheidene grootten en soorten. De elsens om binnenzolen te naaien zijn gekromd en moeten geschikt zijn licht of zwaar volgens het werk; een lang, zwaar elsen is goed voor zwaar manswerk en om in te rijgen. Een zwaar elsen om licht te naaien is altijd af te keuren, daar een fijne draad niet goed sluiten kan in de wijde gaten door het elsen in de binnenzool gemaakt en dus geen vaste naad kan voortbrengen. Gewoonlijk is de punt van een nieuw elsen te dik en moet wat verscherpt worden om goed door het leder te kunnen steken; het gebeurt wel eens dat de punt afkraakt, dit kan hersteld worden met er een aan te slijpen. Het elsen moet in een houten handvatsel vastgezet worden en moet er recht in zitten; het mag noch achteruit noch vooruit hellen en bijzonderlijk niet scheef of men is elke steek in gevaar het te breken, en de hand te kwetsen. [N 60, 176a; N 60, 234; N 60, 176c; S 28; L 5, 62; L B2, 238; L 40, 72; Wi 13; A 27, 17; monogr.]
II-10
|