| 33050 |
afleggen |
afleggen:
āflęqǝ (Q098p Schimmert),
schobben maken:
šǫbǝ mākǝ (Q098p Schimmert),
steken:
štø̄kǝ (Q098p Schimmert)
|
De term "afleggen" is oorspronkelijk afkomstig van het graan maaien met de zeis: de gemaaide halmen vallen dan tegen de nog staande aan en moeten eerst "afgelegd" worden (door de "aflegger"), voordat de maaier een nieuwe baan kan aanzetten. De aflegger doet dit doorgaans met de handen, soms met een sikkel of een pikhaak, en "stuikt" daarbij een hoeveelheid halmen voor een schoof tegen de grond en bindt deze dan, provisorisch, af. De aflegger gebruikt daarbij vaak overmouwen om zich tegen de stekende halmen te beschermen. Later is de term overgenomen bij het maaien met de maaimachine; daar wordt ook "afgelegd", hetzij door de voerman zelf die met een pedaal een hoeveelheid halmen afzondert, hetzij eveneens door een aparte "aflegger". Dit "alleen achter de maaimachine" wordt uitdrukkelijk vermeld in L 164, 268 en L 320a. Vandaar is het verspreidingsgebied hier groter dan het gebruik van de graanzeis in de kaart "graan maaien met de zicht en de zeis". Bij het pikken vormt de zichter zelf de schoven, of de pikkelingen, door de zojuist afgesneden halmen "af te trekken", zie de toelichting bij het lemma ''aftrekken'' (4.2.5). [N 15, 15d en16h; N J, 3b; JG 1a, 1b, 1c; monogr.]
I-4
|
| 20437 |
afleggen van een dode |
afleggen:
āāflêkke (Q098p Schimmert),
eine aaflegge (Q098p Schimmert)
|
een lijk reinigen en met het doodsgewaad bekleden, meestal tevens van het bed afnemen [afleggen, lijken, ontwaden] [N 87 (1981)]
III-2-2
|
| 17722 |
afloeren, bespieden |
afkijken:
aafkieke (Q098p Schimmert),
afloeren:
aaflōēre (Q098p Schimmert)
|
kijken: afloeren [aafvinke] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 25337 |
afpassen met de voet, aftreden |
aftreden:
aaf-trēēje (Q098p Schimmert),
aaftréé (Q098p Schimmert),
aftrè (Q098p Schimmert)
|
de lengte bepalen door stappen [aftreden] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 23734 |
afraffelen |
afraffelen:
aafraffelen (Q098p Schimmert)
|
(te) snel bidden, een gebed afraffelen. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 33744 |
afrasteringshout |
tuinhout:
tȳnhǫu̯t (Q098p Schimmert)
|
In het algemeen het hout waarmee men de weide afrastert. Dat kunnen dennenhout, eikenhout, berkenhout, acacia en andere houtsoorten zijn. Vergelijk lemma 5.13 ɛpaal van de weideafrasteringɛ.' [N 14, 66; monogr.]
I-8
|
| 19872 |
afrikaantje |
afrikaantje:
afrikaantje (Q098p Schimmert, ...
Q098p Schimmert)
|
Afrikaantje (tagetes patula). De bladeren zijn samengesteld en tevens ovaal. De bloemkorfjes staan op zeer verdikte stelen. Het zijn lage plantjes, welke vaak gebruikt worden voor randen en mozaïek-perken. De bloemen zijn donkergeel, meest met bruin gekle [N 73 (1975)], [N 92 (1982)]
III-2-1
|
| 21158 |
afrit |
afrit:
aafrit (Q098p Schimmert),
āāf-rit (Q098p Schimmert)
|
een hellende weg waarlangs men een brug, een dijk enz. kan verlaten (afrit, afging, afrij) [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 33866 |
afscheiding als teken van hengstigheid |
lekel:
lęi̯kǝl (Q098p Schimmert)
|
[N 8, 45, 46 en 48]
I-9
|
| 25089 |
afscheuren, afritsen |
afrijten:
afriete (Q098p Schimmert),
afritsen:
aafritse (Q098p Schimmert),
ritsen:
rîetsjə (Q098p Schimmert)
|
afscheuren [rippen, afritsen] [N 91 (1982)]
III-4-4
|