| 19630 |
bovenverdieping |
bovenste verdieping:
bôvenste verdeeping (Q098p Schimmert),
bovenverdieping:
bōͅvənvərdēpeŋ (Q098p Schimmert)
|
bovenverdieping [SGV (1914)] || Hoe noemt u de bovenverdieping van een huis? (bovenverdieping, bovenste verdieping) [N 104 (2000)]
III-2-1
|
| 20140 |
box |
box:
nellie löpt al in de box
boks (Q098p Schimmert),
looprek:
eine laup rek (Q098p Schimmert),
laup:rĕk (Q098p Schimmert)
|
box: Nellie loopt al in de box (maar midden in de kamer durft ze nog niet). [DC 39 (1965)] || toestel waarin men kinderen leert lopen [lei, stuik, looprek, loopwagen, loopkorf, loopmand] [N 86 (1981)]
III-2-2
|
| 19406 |
braadpan |
braadketel:
braod kaitel (Q098p Schimmert),
braadpan:
braodpan (Q098p Schimmert, ...
Q098p Schimmert),
brōō-pan (Q098p Schimmert),
braadpan
brōōjpan (Q098p Schimmert),
vleespan:
vleisch-pan (Q098p Schimmert)
|
Pan met dikke wand die geschikt is om er vlees in te braden (pan, vleespan, braadpan, pot) [N 79 (1979)] || pot, metalen ~ met twee oren; inventarisatie benamingen (bròòjpan, bakpan); betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || pot, metalen ~; inventarisatie benamingen (tutpot, pappot, trekpot, braajpot); betekenis/uitspraak [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 18953 |
braaf |
braaf:
braaf (Q098p Schimmert, ...
Q098p Schimmert,
Q098p Schimmert),
brāāf kind (Q098p Schimmert),
brââf (Q098p Schimmert),
het kind is braaf (Q098p Schimmert),
⁄t is brāā:f (Q098p Schimmert),
inbraaf:
inbraaf (Q098p Schimmert)
|
braaf [DC 02 (1932)], [SGV (1914)] || braaf, gezegd van een kind [N 06 (1960)] || met een goed karakter, alles doend zoals het hoort [braaf, gief] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 33653 |
braakland |
braakland:
brǭklant (Q098p Schimmert)
|
Stuk land of akker dat men één of meer jaren onbewerkt laat liggen alvorens het opnieuw te beploegen. [N 11, 6; N 27, 4b; N 27, 31; N 11A, 135; A 10, 4; A 33, 12; A 33, 14a; JG 1a, 1b, 2a, 2b, 2c; L 22, 13; L 1a-m; L 1u, 22; L 19b, 1a; S 4; Ale 253; monogr.]
I-8
|
| 32706 |
braakland bewerken |
braken:
brǭkǝ (Q098p Schimmert)
|
Op een akker die men - vroeger overeenkomstig het drieslagstelsel, later om een bijzondere reden - een seizoen braak liet liggen, werd dat jaar geen gewas verbouwd. Een dergelijke akker werd echter wel verschillende malen ondiep geploegd en grondig afgeëgd, zulks om hem te zuiveren van hardnekkig onkruid, zoals kweek, en tevens om hem niet de voedingsbodem te laten zijn van gemakkelijk tierend onkruid in het algemeen. Voorzover de onderstaande termen geen object noemen, veronderstellen zij "de akker" of "het stuk" als object. In braken zal soms, in zomervoren meestal de betekenis "niet benutten voor de teelt", "braak laten liggen" meespreken. Men zie daarom ook de lemmata braakland en braak (laten) liggen. De woorden braken, belken en stropen komen ook in de lemmata ondiep ploegen en stoppelveld ploegen voor. [JG 1a; N 11A, 134b + 137q; N 11, 45 + 47 add.; monogr.]
I-1
|
| 33654 |
braakliggen |
braak:
brǭk (Q098p Schimmert),
braakliggen:
brǭklegǝ (Q098p Schimmert),
onderkomen:
õndǝrkomǝn (Q098p Schimmert),
zomervoren:
zōmǝrvōrǝ (Q098p Schimmert)
|
Land of een akker voor een tijd, soms voor meerdere jaren, onbebouwd laten liggen. Naast de werkwoordelijke woordtypen als braken en braakliggen komen er in dit lemma ook woordtypen voor die bijvoeglijk van aard zijn. Deze hebben grammaticaal de functie van een bepaling van gesteldheid bij de werkwoorden (laten) liggen en zijn, b.v. het land ligt braak, is hard, woest en b.v. het land (voor) vogelwei laten liggen, (in de) dries laten liggen enz. [N 11, 5; N 11, 6; N 11A, 134a; N 11A, 135; N 27, 4b; L 1a-m; L 22, 13; JG 1a, 1b, 1d; S 4; Wi 43; Ale 253; monogr.]
I-8
|
| 24501 |
braambes |
bramelen:
broomel (Q098p Schimmert),
brōmələ (Q098p Schimmert),
brômel (Q098p Schimmert)
|
braam(bessen) [RND] || braambes [Roukens 03 (1937)], [SGV (1914)]
III-4-3
|
| 33295 |
braambessen |
bramelen:
bro.mǝlǝ (Q098p Schimmert)
|
Als aanvulling op de vraag die in het lemma Braam is behandeld werd ook geïnformeerd naar de benamingen van de vrucht van de braamstruik. [JG 1b gedeeltelijk, 1c, 2c]
I-5
|
| 24132 |
braamsluiper |
bramentaatsje:
brèmetéésjke (Q098p Schimmert)
|
braamsluiper (13 grauwbruin; graag in doornheggen; maakt doorzichtig sprietjesnest; zang begint met heel zacht muizegepiep en eindigt luider [juul-juul-juul-juul] [N 09 (1961)]
III-4-1
|