e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren... plaats=Sevenum

Overzicht

Gevonden: 6012

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
groenten bij elkaar zoeken lezen: lèze (Sevenum), léze (Sevenum) Hoe noemt U: Groenten bij elkaar zoeken (moezelen) [N 80 (1980)] III-2-3
groenvoer groenvoer: grø̄nvōr (Sevenum), snijrogge: snā̯rǫx (Sevenum) De algemene benaming voor het gewas dat wordt gebruikt als voeder voor de dieren. De afzonderlijke voedergewassen worden behandeld in aflevering I.5 in de paragraaf "voedergewassen". Bij het type snijkoren wordt opgemerkt: "vroeg gezaaid koren dat in de lente als groenvoer wordt afgemaaid". Bij het type bonenkoren: "omdat erna bonen werden verbouwd"; vergelijk ook in het lemma ''masteluin'' (1.2.11), sub haverbonen. Krokken is eigenlijk voederwikke; luzerne is een klaversoort. [N 11A, 28a; N M, 14; L 48, 26; Lu 2, 26; monogr.] I-4
grof grof: grôf (Sevenum) grof [SGV (1914)] III-3-1
grof gebouwd grof: grŏf (Sevenum), gròf (Sevenum), grôf (Sevenum) Grof gebouwd: groot, zwaar (struis, grof). [N 84 (1981)] || zwaar van lichaamsbouw [grof, stug, struis] [N 10 (1961)] III-1-1
grof gebouwde vrouw dikke meun: un dieke mêûn (Sevenum), grof vrouwmens: un graof vrommes (Sevenum), machochel: en megochel (Sevenum), megochel (Sevenum), molenpaard: mèùlepaerd (Sevenum), schommel: schómmel (Sevenum), ⁄n schòmmel (Sevenum), wijf: (betekent o.a. zijn vet-fors gebouwde vrouw hoeft niet dik te zijn).  ⁄n wie:f (Sevenum) fors gebouwde vrouw [megochel, schommel] [N 07 (1961)] III-1-1
grof spinnen grof spinnen: grof spenǝ (Sevenum) Het spinnen van grof gesponnen draad. Volgens de informant van Q 98 was ø̄grof spinnenø̄ van minder kwaliteit en was er soms twee keer getwijnd. [N 34, C2] II-7
groflinnen beenwindsel kleine gamasche: kleine kamasse (Sevenum), slobsok: slupszök (Sevenum), slupzök (Sevenum) Hoe noemt men de slobkous of lappenkous, door de arbeiders hier en daar bij vuil werk op het land gedragen? [DC 09 (1940)] || windsels, groflinnen lappen of ~ die bij koud of nat weer en bij vuil werk met linten of knopen om de broekspijpen worden gebonden [slophooze, beenslette, beenwagge, gette, slikbagge] [N 24 (1964)] III-1-3
grond, aarde aarde: ē̜rt (Sevenum), grond: groŋt (Sevenum), grōŋt (Sevenum) De algemene benaming. [S 1, 7, 11, 42; Wi 52; R III, 5, 6, 7, 8; L A1, 150; Vld.; N 18, add.; monogr.] I-8
grondkrabber krabber: krabǝr (Sevenum) Haak voor het losmaken van de grond en voor het wieden. Het gereedschap heeft 3 of 4 vaak sterk gebogen tanden, die langer zijn dan de tanden van de hark; door de tanden onderscheidt de krabber zich ook van de schoffel die een mesvormig werkend deel heeft, maar voor hetzelfde doel wordt gebruikt. Hier is het materiaal uit de vragen N 18, 55-63 opgenomen waarbij niet het doel om mest te trekken is aangegeven. Bij het hier opgenomen type mesthaak is dit àndere doel, het losmaken van de grond, uitdrukkelijk aangegeven. Het materiaal geeft geen aanleiding voor een apart lemma Aardappelkrabber. Naast het voornaamste doel waarvoor dergelijke haken worden gebruikt, het loswoelen van de grond, zijn nog drie andere doeleinden en typen haken in het materiaal onderscheiden die aan het einde van lemma zijn opgenomen: 1. haak voor het schoonmaken van sloten e.d.; 2. brandhaak of weerhaak om iets op te vissen: gereedschap met zeer lange steel; het werkend deel is een (oude) riek met omgekrulde scherpe punten; het was vroeger op de boerderij voorhanden om in geval van brand het brandend dakstro weg te kunnen trekken; 3. drie-of viertand, naar de vorm benoemd, zonder enige aanwijzing voor het gebruiksdoel. [N 18, 55 - 63, behalve hetgeen is ondergebracht in het lemma mesthaak in WLD.I.1, p. 12; monogr.; add. uit JG 1a, 1b] I-5
grondwater grondwater: groŋkwātǝr (Sevenum), gròngdwater (Sevenum), grònk-wāāter (Sevenum) grondwater, water dat zich in de grond bevindt oa doordat regenwater door de losse bovengrond tot op een harde laag zakt [zakwater, kwelm] [N 81 (1980)] || Wanneer men steeds dieper graaft in een veenkuil, komt men bij het grondwater uit. [I, 47] II-4, III-4-4