17957 |
klauteren |
schravelen:
sjravele (Q020p Sittard)
|
klauteren [SGV (1914)]
III-1-2
|
31951 |
klauwhamer |
klauwhamer:
klawhā.mǝr (Q020p Sittard)
|
Hamer waarvan de kop een gespleten en vaak ook gekromd uiteinde heeft, waarmee men spijkers uit het hout kan trekken. Van de klauwhamer bestaan verschillende uitvoeringen. Het oudere model heeft meestal geen gekromde hamerpin, het recentere model wel. Zie ook afb. 87. [N 53, 131; monogr.]
II-12
|
33256 |
klaver, algemeen |
klee:
klē (Q020p Sittard)
|
De klaver- en klee-varianten in dit lemma vormen de verzamelnaam voor allerlei klaversoorten uit de familie van de Vlinderbloemigen. Klaver werd tot 1950 geteeld als groenvoer en als stoppelgewas. In de Nijmeegse lijst is niet naar de afzonderlijke soorten of naar de algemene naam gevraagd, alleen naar de benamingen voor verschillende oude klaversoorten. Hier zijn, naast de algemene naam in dit lemma, eerst enkele meestvoorkomende soorten apart behandeld en is tot slot een verzamellemma Andere Oude Klaversoorten toegevoegd. De scheiding in het Nijmeegse materiaal is achteraf aangebracht, op grond van de gewasnaam, de opmerkingen van de zegslieden en andere bronnen. Zie ook WBD.I, afl. 8, blz. 1408. [N 14, 83; JG 1a, 1b, 2b, 2c; A 4, 10; L 1, a-m; L B2, 348; L 20, 10; Wi 50; S 18; monogr.]
I-5
|
22747 |
klaveren in het kaartspel |
klaveren:
klavere (Q020p Sittard),
klavere boer (Q020p Sittard),
Klaaverenaos, -keuning, -dam, -boer: klaveraas, -koning, -vrouw, -boer enz.
klaavere (Q020p Sittard),
kruitseren:
Sjpeel kruutsere, die zeen gout: speel klaveren, die zijn goed of vrij.
kruutsere (Q020p Sittard),
t kaartspel.:
[Sub aanvullingen (no. 2)]
kruutser (Q020p Sittard)
|
Hoe noemt u van het kaartspel de verschillende symbolen? (Het gaat om de gewone namen, niet om woorden voor "troef"enz.). - IV. Klaveren. [DC 52 (1977)] || Klaveren || klaveren boer [SGV (1914)] || Klaveren.
III-3-2
|
33262 |
klaverschoof |
schoof:
šǫu̯f (Q020p Sittard)
|
Gemaaide klaver wordt, zoals gras, gedroogd voordat het wordt opgeslagen voor de winter. Zie voor het hooien aflevering I.3. Uitdrukkelijk wordt vermeld dat men de gemaaide klaver niet bindt in L 164, 268 (soms), 270, 289, 289a, 290, 325. Vergelijk ook de behandeling van de graanschoof in aflevering I.4. [N 15, 18g]
I-5
|
24869 |
klavervreter |
kanker:
kanker (Q020p Sittard)
|
woekerplant, kanker
III-4-3
|
24867 |
klaverzuring |
witte klaver:
idiosyncr. de kinderen zoogden vroeger de bloem uit
witte klaver (Q020p Sittard)
|
Witte klaverzuring (oxalis acetosella 5 tot 10 cm groot. De plant heeft een dunne, geschubde wortelstok; de bladeren zijn wortelstandig, 3-tallig. De blaadjes zijn omgekeerd kantvormig; de bloemen groeien afzonderlijk op lange stelen en zijn wit of iets [N 92 (1982)]
III-4-3
|
18171 |
kledij, kleren |
kledage:
kleiaasj (Q020p Sittard, ...
Q020p Sittard,
Q020p Sittard),
kleijaasj (Q020p Sittard),
klejaasj (Q020p Sittard),
kleren:
kleier (Q020p Sittard, ...
Q020p Sittard),
(h`t kleid)
kleier (Q020p Sittard),
monturing:
mantoering (Q020p Sittard),
t dinge, ploete, lijnwaad, kluft]:
kleier (Q020p Sittard, ...
Q020p Sittard),
kleijer (Q020p Sittard),
klejer (Q020p Sittard)
|
... de kleren (het kleed) ... - bedoeld wordt de vrouwenkleding [DC 03 (1934)] || kleding || Kleding (algemeen). Wat is in uw dialect het algemene woord voor kleding heel in het algemeen? [DC 62 (1987)] || kleding, kledij (verzamelnaam) [kleerazie, klejaasj] [N 23 (1964)] || kleren, kledingstukken [kleer [N 23 (1964)]
III-1-3
|
24576 |
kleefkruid |
klis:
idiosyncr.
klis (Q020p Sittard),
klitwortel:
idiosyncr. ook
klitwórtel (Q020p Sittard)
|
Kleefkruid (galium aparine 30 tot 120 cm groot. De stengels zijn lang, liggend of klimmend en zijn ruw door naar onder gerichte stekeltjes. De bladeren staan in kransen van 6 tot 8 lijn- tot lancetvormige, stekelpuntige bladeren. De bladrand is ruw-gest [N 92 (1982)]
III-4-3
|
18285 |
kleerborstel |
borstel:
ne beuschtel (Q020p Sittard),
kleerborstel:
kleierbeustel (Q020p Sittard)
|
een borstel (om kleren te borstelen) [ZND 22 (1936)] || Kleerborstel. Hoe noemt men het hierboven afgebeelde voorwerp, dat wordt gebruikt om stof uit kleren, stoelbekleding, gordijnen enz. te verwijderen? [DC 15 (1947)]
III-1-3
|