| 25493 |
broodkorst |
korstje:
kø̄škǝ (Q020p Sittard)
|
De broodkorst aan de beide uiteinden van het brood. [N 29, 55; monogr.]
II-1
|
| 19531 |
broodmes |
broodmes:
broodmets (Q020p Sittard, ...
Q020p Sittard,
Q020p Sittard,
Q020p Sittard),
broodmets:
brootmɛts (Q020p Sittard)
|
broodmes || mes waarmee brood wordt gesneden [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 25500 |
broodoven |
bakoven:
bakǭvǝ (Q020p Sittard),
oven:
oavǝ (Q020p Sittard),
ǭvǝ (Q020p Sittard)
|
De diverse vragen vroegen in het algemeen naar "de oven" en niet specifiek naar "de broodoven" afgezien van N 29, 1a. Het merendeel van de antwoorden slaat op de oven aan huis of op de boerderij. Meer specifieke ovens zullen in de bakkerij gebouwd zijn. De königswinteroven is een oven gemaakt van grote blokken steen afkomstig uit königswinter. De vloer bestaat uit twee grote blokken. Deze oven is voorzien van drie kanalen (pijpen) die boven het gewelf zijn aangebracht. Kanalen voeren de rook van achter de oven boven over het gewelf naar voren waardoor de trek van het vuur veel beter regelbaar wordt gemaakt (z. wbd ii afl. 1 blz. 62). [N 29, 1a; N 5, 135; RND, 57; S 27; Wi4; L 12, 8; L 40, 13b; L 40, 14; L A 2, 277; monogr.]
II-1
|
| 20670 |
broodpap |
broodpap:
broadpap (Q020p Sittard),
kuifjespap:
kuufkespap (Q020p Sittard),
weggenpap:
G uitspreken als met franse garçon
weGGepap (Q020p Sittard)
|
Pap met stukjes roggebrood (pap met vuurstenen?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 20706 |
broodpop |
steven:
sjtaeve (Q020p Sittard),
zijpenspringer:
ziepeschprenger (Q020p Sittard),
ziepesjprènger (Q020p Sittard),
ziepesjprênger (Q020p Sittard)
|
Wittebrood in de vorm van een man (steeve, steeveman, weggeman, nieuwjaarsman, ziepesprengert, boekeman?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 25617 |
broodrek |
broodwagen:
brōtwāgǝ (Q020p Sittard)
|
De houten stellage waarop het brood wordt weggezet. De woordtypen "broodkar", "broodwagen", "moeldedek", wijzen op het gebruik van iets anders dan een houten stellage of plank om het brood op neer te leggen. [N 29, 53]
II-1
|
| 24983 |
bros, breekbaar |
sprok:
sjprok (Q020p Sittard),
sjprók (Q020p Sittard)
|
bros [SGV (1914)] || hard aanvoelend en toch gemakkelijk breekbaar [bros, sprok, ras, broos] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 25657 |
brouwen |
brouwen:
bruǝ (Q020p Sittard),
brūwǝ (Q020p Sittard),
brǫwǝ (Q020p Sittard)
|
Bier bereiden. Quicke (pag. 72) geeft de volgende omschrijving: "Van bier, het mout beslaan, het wort klaren, hoppen en koken; bier vervaardigen. [S 5; L 1a-m; L 22, 27a; monogr.]
II-2
|
| 25658 |
brouwer |
brouwer:
bryjǝr (Q020p Sittard),
brȳjǝr (Q020p Sittard)
|
De persoon die bier brouwt. In dit lemma is alle materiaal opgenomen dat betrekking heeft op brouwer in de algemene betekenis van "de persoon die bier brouwt." In het lemma ''brouwmeester'' daarentegen zijn alle opgaven bijeen geplaatst die als antwoord werden gegeven op de vragen N 57, 58a/b/c/d: "Hoe noemt u de persoon of personen, belast met a. beslag maken, b. filteren, c. koken, d. afkoelen." [S 5; RND 112; L 1a-m; L 1u, 26; monogr.]
II-2
|
| 25659 |
brouwerij |
brouwerij:
bruwǝri (Q020p Sittard),
brūǝri (Q020p Sittard)
|
De plaats of het bedrijf waar men bier brouwt. In dit lemma zijn niet opgenomen de woorden die verwijzen naar een specifiek bedrijfsgebouw binnen de brouwerij. Zie daarvoor de lemmata ''mouterij, brouwhuis'', etc. Volgens de zegslieden uit Q 78 en Q 196 werd de term "panhuis" vroeger gebruikt, maar werd hij inmiddels vervangen door "brouwerij". Ook de invuller uit Q 188 vermeldt dat hij de term "panhuis" slechts uit oude archieven kent. [L 22, 27b; L 1u, 26;monogr.]
II-2
|